جنگهای ارزی؛ نبرد پنهان قدرت در اقتصاد جهانی
جهانصنعت – کتاب جنگهای ارزی اثر جیمز ریکاردز، یکی از مهمترین و بحثبرانگیزترین آثار دهه اخیر در حوزه اقتصاد بینالملل و سیاست پولی است؛ کتابی که نشان میدهد رقابت میان کشورها دیگر صرفا در میدانهای نظامی یا تجاری رخ نمیدهد بلکه «ارز» به یکی از اصلیترین ابزارهای قدرت و تقابل در جهان امروز تبدیل شده است.
این اثر با ترجمه حسین راهداری در دسترس مخاطبان فارسیزبان قرار گرفته و بهویژه برای خوانندگان علاقهمند به اقتصاد سیاسی، نظام پولی جهانی و بحرانهای مالی، اثری خواندنی و هشداردهنده محسوب میشود.
ریکاردز در «جنگهای ارزی» استدلال میکند که پس از بحران مالی۲۰۰۸، کشورها وارد مرحلهای تازه از رقابت شدهاند؛ مرحلهایکه در آن تضعیف آگاهانه پول ملی، سیاستهای پولی فوقانبساطی و دستکاری نرخ ارز، جایگزین ابزارهای کلاسیک حمایتگرایی شده است.
بهزعم نویسنده این جنگها نهتنها بیهزینه نیستند بلکه میتوانند به بیثباتی مالی، انتقال بحران میان کشورها و حتی در نهایت فروپاشی نظم پولی بینالمللی منجر شوند. ریکاردز با نگاهی فراتر از تحلیلهای رایج نشان میدهد که چگونه تصمیمهای بانکهای مرکزی بزرگ پیامدهایی جهانی دارد و کشورهای ضعیفتر ناخواسته به میدان این نبرد کشیده میشوند.
یکی از نقاط قوت کتاب، ترکیب تحلیل نظری با روایتهای تاریخی و تجربی است. نویسنده با مرور نمونههایی از دهه۱۹۳۰، نظام برتونوودز، بحرانهای ارزی آسیای شرقی و سیاستهای پولی آمریکا، تصویر روشنی از تکرار الگوهای مخرب در تاریخ اقتصاد ارائه میدهد.
او هشدار میدهد که رقابت ارزی اگر مهار نشود، میتواند به «مسابقهای تا قعر» تبدیل شود؛ جایی که همه کشورها بازندهاند، هزینهها اما نابرابر توزیع میشود.
ترجمه فارسی کتاب تلاش کرده است مفاهیم تخصصی حوزه پولی و مالی را با زبانی نسبتا روان به مخاطب منتقل و آن را برای خواننده غیرمتخصص نیز قابل فهم کند.
اهمیت این اثر برای مخاطب ایرانی دوچندان است زیرا بسیاری از مباحث مطرحشده در کتاب – از تضعیف پول ملی و شوکهای ارزی گرفته تا نقش انتظارات و نااطمینانی- با تجربههای زیسته اقتصاد ایران همپوشانی دارد.
«جنگهای ارزی» به خواننده کمک میکند بفهمد نوسانات ارزی فقط نتیجه عوامل داخلی نیست بلکه بخشی از یک بازی بزرگتر در اقتصاد جهانی است. در مجموع «جنگهای ارزی» کتابی است که نگاه سادهانگارانه به سیاست پولی و نرخ ارز را به چالش میکشد و خواننده را با واقعیتی تلخ روبهرو میکند: در جهانی که پول به ابزار قدرت تبدیل شده، بیتوجهی به منطق این نبرد هزینهای سنگین برای اقتصاد و جامعه بههمراه خواهد داشت.
