جلسه بیثمر در دوران پرخطر
جهانصنعت – رییسجمهور میگوید: خط قرمز خودش و مدیرانش «عدالت» است اما در عمل نشان داده که خط قرمز اصلی او، «تحزب» و کار تشکیلاتی و قاعدهمند سیاسی و مدنی است؛ همان نکتهای که در جریان کارزار انتخاباتی او در تیرماه۱۴۰۳، مشخصا تنها موضوعی بود که او را بهشدت برآشفت و در راستای انکار هرگونه تعلق و گرایش خود به احزاب و حتی جریانهای سیاسی، برخلاف رویهای که در تمام روزهای تبلیغات انتخاباتی پیش گرفته بود، با خشم و عصبانیتی کمسابقه، سعید جلیلی را صراحتا «دروغگو» خطاب کرد تا اظهارات این کاندیدای اصولگرای انتخابات در ارتباط با گرایش پزشکیان به جریان اصلاحات را تکذیب کند. به همین دلیل هم اگرچه اکثریت قریب به اتفاق مدعوین و شرکتکنندگان در این نشست، دبیران کل احزاب بودند اما پایگاه اطلاعرسانی ریاستجمهوری در اخباری که از این نشست منتشر کرد، آشکارا از استفاده از هر واژهای که بهنحوی یادآور «تحزب» و کار حزبی باشد، خودداری کرد و تیتر این اخبار، دیدار پزشکیان با دبیران کل احزاب را «نشست سهساعته رییسجمهور با جمعی از شخصیتهای برجسته و نخبگان سیاسی» عنوان کرد و در ادامه با استفاده از یک عنوان ساختگی، از این دیدار بهعنوان نشست بررسی «راهکارهای تحقق انسجام ملی و چگونگی عبور از چالشها» نام برد!
روایت اصولگرایان از دیدار با رییسجمهور
درحالیکه اما جبهه پایداری بهعنوان یکی از مهمترین احزاب اصولگرا با طرح این ادعا که «متولیان جلسه حضور نماینده پایداری برای حضور در این نشست، به مصلحت ندانستند»، بهنحوی این نشست را تحریم کرده بود، دیگر احزاب اصولگرا، نمایندگان پرشماری در این نشست داشتند و آنطورکه از یک گزارش خبرگزاری فارس درخصوص مخالفت پزشکیان با پیشنهادهای اصلاحطلبان در بحث سیاست خارجی و پرونده هستهای جمهوری اسلامی پیداست، در مجموع از مباحث مطرحشده در این نشست نیز رضایت داشتند. اصولگرایانی که از طریق تریبونهای شخصی و حسابهای کاربری خود در شبکههای اجتماعی فیلترشده و همچنین تریبونهای رسمی همچون خبرگزاریها و پایگاههای خبری اصولگرا، روایتهایی از آنچه در این نشست رقم خورد، به دست دادهاند. چنانکه سعید آجورلو که ازجمله اصولگرایان حاضر در این نشست بود، این جلسه را در قیاس با نشست چندی پیش رییسجمهور با مدیران مسوول رسانهها، «امیدوارانهتر» و «رو به جلوتر» توصیف کرد و نوشت: «در این نشست گفتههای پزشکیان در میانه برخی همراهیها ازجانب احزاب اصولگرا و نقدهای ماهیتی برخی اصلاحطلبان در دو بخش قابلتامل بود.» آجورلو بهویژه با تاکید بر اینکه «نوع لحن و ورود پزشکیان به موضوع مذاکره بسیار اصولی و قابلتمجید است»، نوشت: «او به صراحت گفت که حاضر نیست زیر بار تفاهمی برود که هستهای و موشکی و منطقه را از ایران میگیرد و زمینهساز تضعیف و تجزیه کشور است. لحن و موضع او در این مساله بسیار قاطع و پیام جدی به غرب است. این بخش یک اعلام مخالفت صریح با بیانیه جبهه اصلاحات و غربگرایانی است که ادبیات خلعسلاح را در پوشش رفعتحریم پیش میبرند؛ این موضع رییسجمهور قابلافتخار است.»
همزمان زهره الهیان که ظاهرا دبیرکل تشکلی با عنوان عجیب «جمعیت اعتلای نهادهای مردمی انقلاب اسلامی» است نیز در گفتوگویی با خبرگزاری فارس به همین مواضع اصولگرایانه پزشکیان در حوزه سیاست خارجی پرداخت و با تمجید از این مواضع رییسجمهور توضیح داد که به باور پزشکیان، «هدف آمریکا از مذاکره، خلعسلاح ایران و بیدفاع کردن ملت است.» این فعال سیاسی اصولگرا همچنین گفت: «آقای پزشکیان اعلام کردند که در برابر این زیادهخواهیها کوتاه نخواهد آمد و آنچه برخی احزاب بهعنوان مطالبه مردم مطرح میکنند، خواست عموم ملت نیست بلکه نظر بخش محدودی از جامعه است.»
روایت خودمانی از یک نشست سیاسی
درحالیکه تقریبا بلافاصله پس از پایان این نشست، روند انتشار روایتهای گوناگون شرکتکنندگان آغاز شد، محمدعلی ابطحی که بهویژه در این سالها از جمله پرکارترین چهرههای سیاسی در شبکههای اجتماعی است نیز با همان لحن و نثر همیشگی خود، روایتی از این نشست بهدست داد. او در روایتی که از طریق حساب کاربری شخصی خود در شبکه اجتماعی ایکس(توئیتر) منتشر کرد، با تاکید موکد بر اینکه چند نوبت در طول جلسه، بحثها بهاصطلاح داغ شده و برخی حضار بهویژه از میان دبیران کل احزاب اصلاحطلب «اعتراضها» و «حرفهای بیپرده و بیپروایی» را بهویژه در بحث «سیاست خارجی» و «مذاکرات هستهای» مطرح کردهاند، نوشت: «در مساله سیاست خارجی چالشی با چند تن از اصلاحطلبانِ تندتر درگرفت و نیمچه تشنجی شد.» ابطحی در این رابطه توضیح داد: «گفتند کاری کنید تحریمها برداشته شود. پزشکیان گفت ما که مذاکره میکردیم اما وقتی آمریکاییها توقعات عجیب و غریب دارند، مثلا اولین حرفشان این است که موشک نداشته باشید، من نمیتوانم قبول کنم ملت ایران جلوی رژیمصهیونیستی که همانها تا دندان مسلحش کردهاند، بیدفاع بماند.»
روایت اصلاحطلبان از دیدار با پزشکیان
این اما تنها اصولگرایانی همچون آجورلو و الهیان و میانهروهایی همچون ابطحی نبودند که آنچه را در این نشست رقم خورد، روایت کردند بلکه همزمان برخی چهرههای شاخص اصلاحطلب و دبیران کل احزاب عضو جبهه اصلاحات ایران نیز در این رابطه اظهارنظر کردند. جالب آنکه هم آذر منصوری که علاوهبر مسوولیت دبیرکلی حزب اتحاد ملت بهعنوان یکی از احزاب شاخص جریان اصلاحات، ریاست جبهه اصلاحات ایران را نیز برعهده دارد و هم جواد امام که هم سخنگوی جبهه اصلاحات ایران است و هم دبیرکل مجمع ایثارگران، بهجای آنکه روایتهایی مکتوب یا شفاهی از این نشست به دست دهند، اقدام به انتشار نامهای سرگشاده به رییسجمهور کرده و توضیح دادند آنچه در این نامهها مورد تاکید قرار دادند، مشروح همان نکاتی است که در دیدار با رییسجمهور به آن اشاره شده یا آنطورکه امام توضیح داد، به دلایلی مجال طرح نیافته است.
بر این اساس آذر منصوری که متن سخنانش در این نشست را منتشر کرد، با تاکید بر اینکه «کشور در شرایط بسیار خطیری قرار دارد»، از ارتباط غیرقابل انشقاق «انسجام ملی» و «امنیت ملی» با «مشروعیت سیاسی» سخن گفت و نوشت: «آنچه باعث تقویت مشروعیت سیاسی میشود، تن دادن به لوازم حاکمیت ملی است یعنی پذیرش نقش و اراده مردم در تصمیمگیریها و سازوکارهای حکمرانی.» دبیرکل حزب اتحاد ملت ایران با یادآوری این نکته به پزشکیان که انتخابات شوراها در اردیبهشتماه سال آینده برگزار میشود، هشدار داد که«اگر روند کنونی ادامه یابد، از هماکنون میتوان پیشبینی کرد که با چه نوع انتخاباتی مواجه خواهیم بود و اینجاست که اصل مهم معناداری و اثربخشی انتخابات به مجموعه عملکرد دولت شما و چهبسا کل حاکمیت پیوند میخورد.» او با تاکید بر اینکه «وفاق صرفا بهمعنای توزیع پستها میان رقبای انتخاباتی شما و منصوبان آنها نیست»، یادآور شد که «معناداری انتخابات تنها به آزاد و رقابتی بودن آن محدود نمیشود بلکه به عملکرد نهادهای انتخابی نیز وابسته است. مردم نگاه میکنند رایی که در انتخابات قبلی دادهاند، چه تاثیری در زندگی امروز و آینده خود و کشورشان داشته است.» آذر منصوری با تاکید بر اینکه «مخاطب این سخنان فقط دولت پزشکیان نیست بلکه مخاطب، مجموعه حاکمیت است»، خطاب به رییسجمهور ادامه داد: «نرخ دستمزدها بهویژه دستمزد کارگران و حقوقبگیران، هیچ تناسبی با نرخ تورم ندارد. این یعنی فقیرتر شدن جامعه، کوچکتر شدن سفرههای مردم و در نتیجه افزایش ناامیدی نسبتبه سازوکارهای موجود برای اصلاح امور. وقتی وعده رفع فیلترینگ داده و سپس اعلام میشود که این کار ممکن نیست، پیامد آن چیزی جز افزایش ناامیدی مردم نسبت به کارآمدی همین سازوکارها نیست. سبک زندگی مردم نیز که امروز به یکی از پرمناقشهترین موضوعات میان حاکمیت و جامعه تبدیل شده، همچنان محل تعارض و تنش است.» دبیرکل جزب اتحاد ملت ایران با هشدار به رییسجمهور که «قربانی این وفاق نباید مردم باشند»، خواستار آن شد که «هم دولت و هم مجموعه حاکمیت چند گام بلند و واقعی به سمت مردم بردارند.»
همزمان جواد امام نیز نکاتی را که قرار بود در دیدار با رییسجمهور مطرح شود، در نامهای سرگشاده خطاب به رییسجمهور منتشر و با ابراز تاسف از اینکه رییسجمهور، «فراموش کرده که نماینده جمهور است»، از پزشکیان پرسید: «آقای دکتر بفرمایید مردم در کجا قرار دارند؟!» دبیرکل مجمع ایثارگران همچنین با تاکید بر اینکه «نمیشود با شعار وفاق، چشم بر رای مردم بسته و حامیان خود را پس زده و صرف برگزاری جلسات تشریفاتی، افراد و گروهها را اداره و عملا همه را کنار گذاشت»، نوشت: «متاسفانه در بر همان سیاستهای غلط گذشته و تثبیت همان کارگزاران ناکارآمدی که مسببان وضع موجود هستند، میچرخد.» او با انتقاد از برخی سخنان تکراری پزشکیان تاکید کرد: «جناب آقای رییسجمهور! اینقدر در فرمایشاتتان نفرمایید همه به دنبال پست هستند! خیر! جنابعالی و دفترتان در این یکسال و اندی حتی حاضر نشدید به این مجمع(مجمع ایثارگران) برای شنیدن دغدغهها و مشورتهایشان، وقت اختصاص دهید؛ چگونه اعلام میکنید میخواهید با مخالفان و اپوزیسیون صحبت داشته باشید؟!» جواد امام از رییسجمهور خواست که مردم را دریابد و خاطرنشان کرد که «این عملکرد و ادامه این مسیر فقط به ضرر کشور و مردم و تیرخلاصی است بر صندوق رای و جمهوریت نظام!» سخنگوی جبهه اصلاحات ایران در پایان تصریح کرد: «با عرض پوزش، تصویری که از خود نشان دادهاید، عدم مشورتپذیری است. به جای برگزاری چنین جلساتی بهدنبال سازوکاری برای استفاده از نظرات و پیشنهادات افراد دلسوز، با تجربه و کارآزموده باشید.»
روایت یک روزنامهنگار از «جلسه بیثمر» با رییسجمهور
جالب اینکه این تاکید بر بیثمر و اثر بودن این جلسات علاوهبر جواد امام، از سوی برخی از دیگر شرکتکنندگان در این نشست نیز مطرح شد. چنانکه احمد زیدآبادی که در یادداشتی کوتاه در کانال تلگرامی خود روایتی از برخی نکات مطرح شده در این نشست بهدست داد، این یادداشت را با تیتر «بهجای این جلسات بیثمر!» منتشر کرد و در بخشی از آن تاکید کرد که «دیدار پزشکیان با سران احزاب نمایش بود!» او با انتقاد نسبتبه مواضع عجیب پزشکیان در رد هرگونه مذاکره و تعامل با ایالاتمتحده نوشت: «حتی به فرض همدلی با رییسجمهور، این رویکرد وی، حل کردن مساله نیست بلکه پاک کردن صورتمساله است. اگر این حرف آقای پزشکیان را بپذیریم که آمریکا «نامرد» است، آیا عدم مذاکره با آن موجب خنثی کردن «نامردی»اش میشود یا اینکه به عکس، کشور را تحت چنان فشاری میگذارد که اقتصاد مملکت به کلی مضمحل شود؟!» زیدآبادی که معتقد است «جلساتی مانند جلسه اخیر نه کمکی به حاضران و نه کمکی به رییسجمهور است»، نوشت: «اینکه بیش از ۶۰ نفر دور میزی جمع شوند و جمعی از آنها چند دقیقه از زوایای متضاد از هر دری سخن بگویند، نه فقط مخرج مشترکی ندارد بلکه عین اتلاف وقت و متاسفانه بعضا نوعی نمایش از سوی برخی حاضران است.» او با ابراز تاسف نسبتبه اینکه پزشکیان «در دام پارهای امور جزئی و اجرایی افتاده و تصویر کلان را بهدرستی نمیبیند»، این وضعیت را «بسیار خطرناک» ارزیابی کرد و نوشت: «پیش از این تصور میکردم که چنین مطالبی به نحوی به رییسجمهور منتقل میشود اما الان میدانم که ممکن است روح او هم از چنین نقدی خبردار نشود!»
