تولید قربانی پوشاک استوک
سارا اصغری– پوشاک استوک گلوی تولیدکننده داخلی را گرفته است. این روزها فروش پوشاک کیلویی بسیار متداول‌تر از قبل شده است، پوشاکی که یا دست دوم هستند یا استوک. واردات کالاهای استوک به بازار ایران، تهدیدی جدی برای صنعت پوشاک داخلی به‌شمار می‌رود. این کالاها با قیمت‌های پایین و بدون پرداخت مالیات، توان رقابت را از تولیدکنندگان داخلی سلب کرده و باعث رکود بازار و آسیب به مشاغل مربوط به این صنعت شده‌اند.
در شرایطی که صنعت پوشاک ایران با چالش‌های فراوانی در عرصه تولید و فروش روبه‌رو است، به‌طور روزافزونی شاهد تسخیر بازار پوشاک به دست لباس‌های استوک و دست دوم خارجی است؛ پوشاکی که با وجود ظاهری جذاب و قیمت‌های بسیار پایین، تبدیل به چالشی جدی برای تولیدکنندگان داخلی شده‌اند.
در سال‌های اخیر، قاچاق پوشاک ضربه‌ای سنگین به تولیدات داخلی وارد کرده است. همزمان، ظهور دسته جدیدی از پوشاک داخلی که به واسطه کاهش قیمت و افزایش قدرت خرید اقشار مختلف جامعه رواج یافته نیز بار دیگر به تولیدکنندگان داخلی آسیب وارد کرده است. افزایش تعداد فروشگاه‌های اختصاصی برای فروش لباس‌های وارداتی در مراکز شهری و همچنین رشد تبلیغات در فضای مجازی پیرامون «لباس خارجی ارزان» نشان‌دهنده این است که این پدیده به جریانی فراگیر تبدیل شده است. حتی بسیاری از مزون‌ها و فروشگاه‌های معتبر لباس کودک نیز به‌سمتی حرکت کرده‌اند که به واردات استوک و اوتلت روی بیاورند، به‌گونه‌ای که گویی روندی اجتناب‌ناپذیر در بازار پوشاک شکل گرفته است.
این وضعیت، چالشی جدی برای تولیدکنندگان داخلی محسوب می‌شود و بنابراین نیاز به تدابیر و راهکارهایی اساسی دارد تا بتوان به حمایت از صنعت پوشاک داخلی و حفظ جایگاه آن در میان بازارهای متنوع جهانی پرداخت.
یکی از دلایل اصلی گرایش مصرف‌کنندگان ایرانی به این لباس‌ها، کیفیت بالای برخی برندهای خارجی و قیمت پایین آنها نسبت‌به پوشاک داخلی است. لباس‌هایی که در فروشگاه‌های اروپا به قیمت ده‌ها یورو عرضه می‌شدند، اینجا با برچسب‌هایی چند صد‌هزار تومانی یا حتی کمتر به فروش می‌رسند. تنوع در طرح، دوام پارچه، دوخت استاندارد و برند بودن، خریداران را به‌سمت این محصولات سوق داده است.
پوشاک استوک چیست؟
پوشاک استوک در بازار به پوشاکی اطلاق می‌شود که توسط برندهای معتبر تولید شده اما به‌دلیل مازاد تولید، تغییر فصل یا انصراف از سفارش، در انبار باقی مانده است. این لباس‌ها نو و استفاده‌نشده هستند و به قیمت مناسب‌تری از لباس‌های جدید به فروش می‌رسند.
عزم جدی برای پیشگیری از قاچاق پوشاک وجود ندارد
سیدشجاع‌الدین امامی‌رئوف، دبیر انجمن نساجی ایران در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» عنوان کرد: پوشاک استوک پوشاکی است که برندهای مطرح جهانی سفارش‌هایی را برای مشتریان خود انجام داده‌اند اما به هر دلیلی این پوشاک سفارش‌گذاری نشده‌اند یا به‌دلیل تغییر فصل یا هر دلیل دیگری در انبار باقی مانده‌اند، از این‌رو این پوشاک را به‌عنوان پوشاک استوک زیر قیمت به فروش می‌رسانند و اقدام به صادرات آن می‌کنند که یکی از بازارهای هدف این پوشاک استوک ایران است. بنابراین استوک لزوما پوشاک دست دوم و کارکرده نیست، هرچند ممکن است برخی پوشاکی که یکی، دو بار مورد استفاده قرار گرفته نیز در میان این پوشاک‌ها وجود داشته باشد که یکی از مهم‌ترین مزایای قابل‌توجه، پوشاک استوک قیمت مناسب و ارزان آن است.
امامی‌رئوف با تاکید بر این موضوع که از سال۱۳۹۷ واردات پوشاک به کشور ممنوع اعلام شد، ادامه داد: واردات استوک از هر مبادی قاچاق پوشاک محسوب می‌شود و ورود این کالا به داخل کشور، بازار تولیدکنندگان داخلی را با چالش جدی مواجه کرده است.
وی در ادامه درباره میزان قاچاق پوشاک با هر عنوانی بیان کرد: هر نوع پوشاکی اعم از دست دوم، استوک یا پوشاک‌هایی با برندهای خارجی در کشور قاچاق محسوب می‌شوند و باتوجه به این موضوع که از مبادی رسمی وارد کشور نمی‌شوند، آمار دقیقی نمی‌توان برای پوشاک قاچاق عنوان کرد اما براساس برآوردها حدود ۵/۱ تا ۲میلیارد دلار ارزش پوشاک قاچاق در کشور است، هرچند تشکل‌های ما در صنف پوشاک براساس آمارهای میدانی معتقد هستند که این آمار بیش از این میزان است و حتی بین ۳ تا ۴میلیارد دلار ارزش قاچاق پوشاک در ایران است اما حتی اگر سهم ۵/۱ تا ۲میلیارد دلار را در نظر بگیریم، سهم قابل‌توجهی است که توسط برندهای خارجی از طریق قاچاق تامین می‌شود و به همین میزان سهم تولیدکنندگان داخلی را کاهش می‌دهد.
دبیر انجمن صنایع نساجی ایران با تاکید بر این موضوع که صنعت نساجی در کشور به جایگاه قابل‌توجهی دست یافته است، خاطرنشان کرد: امروز صنعت پوشاک با مجموع طرح‌ها و کیفیت خود نشان داده که به سطح قابل‌قبولی از رشد رسیده اما در این میان قیمت نیز به‌عنوان یک عامل مهم برای رقابت تلقی می‌شود، در اینجاست که پوشاک استوک توانسته به بازار ایران راه پیدا کند. زمانی که قیمت یک پوشاکی از قیمت مواد اولیه آن از جمله نخ و … در ایران ارزان‌تر تمام می‌شود، از همین‌رو می‌تواند به‌راحتی جای خودش را در بازار بیابد.
امامی‌رئوف درباره ارزان بودن پوشاک استوک یادآور شد: پوشاک استوک به‌دلیل قیمت پایین آن از سمت فروشنده و همچنین به غیراز هزینه حمل، سایر هزینه‌هایی همانند تعرفه گمرکی و… برای واردکننده ندارد و همین موضوع سبب ارزان شدن قیمت این پوشاک شده است.
وی در پایان تاکید کرد: به‌صورت کلی قاچاق پوشاک یکی از معضلات صنعت نساجی است که تولیدکنندگان داخلی را با چالش مواجه کرده است که امیدواریم عزم جدی برای پیشگیری از قاچاق پوشاک در کشور شکل بگیرد. وقتی شاهد کاهش قاچاق پوشاک در کشور نبوده‌ایم و سال به سال نیز شاهد افزایش آن هستیم، نشان می‌دهد که عملکرد قابل‌قبولی برای پیشگیری از قاچاق پوشاک از خود نشان نداده‌ایم، امیدواریم با قوانین جدیدی که در این زمینه تصویب شده است، با واردات این قاچاق پیشگیری به عمل آوریم.
چالش تولیدکنندگان پوشاک داخلی
بازار صنعت پوشاک ایران این روزها به‌شدت تحت فشار واردات گسترده لباس‌های دست دوم و استوک قرار گرفته است؛ این در حالی است که تولیدکنندگان داخلی با مشکلاتی مانند کمبود مواد اولیه، افزایش هزینه‌ها، مالیات‌های سنگین و کاهش قدرت خرید مردم مواجه شده‌اند و هزینه‌های تولید را برای آنها افزایش داده است بنابراین در چنین شرایطی بسیاری از واحدهای تولیدی تعطیل شده و سایر واحدهای تولیدی نیز با حداقل ظرفیت خود مشغول به کار هستند. باوجود افزایش تورم، شاید باید به مردم نیز حق داد که به‌سمت پوشاک‌های ارزان‌قیمت متمایل شوند و این در حالی است که این نوع پوشاک و در کل پوشاک‌های دست‌دوم می‌توانند از نظر بهداشتی مناسب نباشند و این موضوعی است که از سوی هیچ نهادی بر آن نظارت وجود ندارد. همچنین از لحاظ فرهنگی استفاده از پوشاک دست دوم و در انبار مانده درخور و شان ما ایرانی‌ها نباشد.
از همین‌رو ضرورت دارد تا نهادهای نظارتی همچون وزارت صنعت، معدن و تجارت و … به این معضل توجه داشته باشند و توازن بین حمایت از مصرف‌کننده و تولیدکننده را برقرار کنند. در غیر این صورت، این معضل تنها یک تهدید برای حوزه صنعت نخواهد بود بلکه به همراه خود تبعات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی نیز در پی خواهد داشت.
