تمرکززدایی اقتصادی از تهران

جهان‌صنعت- دیروز در «آیین نکوداشت تولید و صادرات استان البرز» جمعی از مسوولان، فعالان اقتصادی و صادرکنندگان برتر گردهم آمدند تا ضمن تجلیل از تلاشگران عرصه تولید مسیر تازه‌ای برای توسعه صنعتی و صادراتی استان ترسیم کنند. در این مراسم صمد حسن‌زاده، رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران از بسته‌ای جامع شامل «پلتفرم دیجیتال سنجش و بهبود فضای کسب‌وکار»، «انتقال فناوری»، «توسعه اقتصادی و صنعتی استان البرز» و «توسعه بازار مهارت» رونمایی و البرز را به‌عنوان یکی از کانون‌های آینده اقتصاد دیجیتال کشور معرفی کرد. او با تاکید بر ضرورت تمرکززدایی اقتصادی از پایتخت البرز را نقطه‌ای راهبردی برای شکل‌گیری مرکزیت جدید اقتصاد فناورانه، لجستیکی و سبز ایران دانست.

در ادامه پرهام رضایی، رییس اتاق بازرگانی کرج با اشاره به چالش‌های پیش‌روی تولیدکنندگان و صادرکنندگان چهار مطالبه اصلی بخش خصوصی از دولت را برشمرد: تسریع در استرداد مالیات‌برارزش‌افزوده، اصلاح پیمان‌سپاری ارزی، حذف قیمت‌گذاری دستوری و حمایت از زنجیره تولید داخلی. او تاکید کرد توسعه صادرات ارزش‌محور و تکمیل زنجیره تولید کلید عبور از خام‌فروشی و تضمین رشد پایدار اقتصاد ملی است.

مجتبی عبداللهی، استاندار البرز نیز با قدردانی از پایداری صنعتگران در شرایط سخت اقتصادی همراهی دولت با بخش تولید را «وظیفه‌ای جدی و نه شعاری» توصیف کرد و وعده داد تمامی دستگاه‌های اجرایی برای رفع موانع تولید و تقویت زیرساخت‌های صنعتی استان بسیج شوند.

این رویداد با تقدیر از ۴۰صنعتگر و ۶۵صادرکننده نمونه استان البرز طی سال‌های ۱۳۹۸تا۱۴۰۳ نمادی از هم‌افزایی دولت و بخش خصوصی برای تحقق توسعه متوازن، تمرکززدایی اقتصادی و تبدیل البرز به محور نوین تولید، صادرات و نوآوری در کشور بود.

تدوین بسته توسعه اقتصادی استان البرز

صمد حسن‌زاده، رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران دیروز در «آیین نکوداشت تولید و صادرات استان البرز» درباره جزئیات این بسته گفت: این بسته شامل پلتفرم دیجیتال سنجش و بهبود فضای کسب‌وکار، انتقال فناوری، توسعه اقتصادی و صنعتی استان البرز و توسعه بازار مهارت در استان البرز است.

رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران با مرور ظرفیت‌های اقتصادی استان البرز گفت: باید در راستای سیاست‌های کشور برای تمرکززدایی نگاهی آینده‌نگرانه نسبت به اقتصاد البرز با رویکردی ملی داشته باشیم.

او به گذشت بیش از یک دهه از تصویب «قانون امکان‌سنجی تمرکززدایی از تهران» در مجلس شورای اسلامی اشاره کرد و گفت: براساس این قانون شخصیت‌های تراز اول نظیر رییس‌جمهور، هفت‌عضو هیات دولت، نمایندگانی از مجلس شورای اسلامی، شهردار و رییس شورای شهر تهران و رییس ستاد کل نیروهای مسلح کشور در شورای ساماندهی و تمرکززدایی عضویت دارند.

حسن‌زاده تصریح کرد: با وجود تدبیر قانون‌گذار برای ایجاد شورای ساماندهی و و تمرکززدایی از تهران روزبه‌روز شاهد تراکم و تمرکز بیشتر امور در تهران بوده‌ایم. امروز به نظر می‌رسد به منظور برداشتن گام‌های اساسی برای تمرکززدایی از پایتخت لازم است نه فقط از منظر جغرافیایی بلکه از حیث اقتصادی نیز به این موضوع مهم توجه کنیم.

وی افزود: اعتقاد داریم اگر دولتمردان و سیاستگذاران کشورمان اراده و برنامه‌ای برای توزیع متوازن پایتخت اقتصادی، فناورانه و جمعیتی ایران داشته باشند استان البرز مهم‌ترین و منطقی‌ترین نقطه از نظر جغرافیایی، اقتصادی و جمعیتی برای شروع این فرآیند است.

رییس اتاق ایران ادامه داد: بافت جمعیتی استان البرز از منظر جمعیت جوان، تحصیلکرده و مهاجرپذیر البرز وجود مراکز علمی جامع و تخصصی و همچنین زیرساخت‌های صنعتی و فناورانه در این استان این بستر را فراهم کرده تا استان البرز بتواند مرکزیتی از جنسِ اقتصاد دیجیتال و فناورانه به دست آورد.

او با بیان اینکه براساس دیدگاه مرکز پژوهش‌های اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران «تحول دیجیتال در صنعت و خدمات» و قرارگیری استان البرز به عنوان یکی از نقاط کانونی در زمینه «مرکزیت اقتصاد دیجیتال در کشور» از محورهای کلیدی تحول آینده این استان محسوب می‌شود، خاطرنشان کرد: تحقق این امر با رشد استارتاپ‌ها و تبدیل البرز به قطب خدمات دیجیتال موجب خواهد شد تا بخش عمده‌ای از بار اقتصاد دیجیتال که در تهران متمرکز شده به استان البرز منتقل شود. روند تمرکززدایی از تهران و ایجاد مرکزیت در استان البرز می‌تواند در حوزه صنعت مالی نیز اتفاق بیفتد.

رییس اتاق ایران با نگاه به آمایش سرزمین بیان داشت: استان البرز همچنین با وجود فرودگاه پیام و مسیر راه‌های ترانزیتی به سمت غرب ایران دارای ظرفیت‌های بالایی در زمینه تبدیل به نقطه ترانزیتی کلیدی در حوزه حمل‌ونقل جاده‌ای و هوایی می‌باشد. علاوه بر این باتوجه به نزدیکی استان البرز به تهران و وجود شهرک‌های صنعتی در این استان تقاضای قابل‌توجهی برای خدمات لجستیکی، انبارداری و شبکه توزیع وجود دارد بنابراین آینده «خدمات لجستیکی و حمل‌ونقل هوشمند» بسیار روشن ارزیابی می‌شود.

حسن‌زاده «اقتصاد سبز» را به عنوان جنبه دیگر آینده تحول اقتصادی در استان البرز مورد اشاره قرار داد و گفت: از یک‌سو استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و پاک در صنایع و شهرک‌های صنعتی البرز یک فرصت بزرگ برای ایجاد صنایع کم‌آلاینده در استان بوده و از سوی دیگر باوجود شرایط آب‌وهوایی و حاصلخیزی خاک و همچنین قرارگیری قطب علمی کشاورزی و منابع طبیعی کشور در استان البرز این استان حائز ظرفیت بالا برای تبدیل شدن به الگوی کشاورزی پیشرفته و هوشمند است.

او درباره ظرفیت‌ها و فرصت‌های توسعه صادرات غیرنفتی البرز نیز گفت: استان البرز در حوزه توسعه صادرات غیرنفتی نیز با توجه به ظرفیت خوشه‌های صنعتی در داروسازی، صنایع غذایی و مواد شیمیایی نیازمند نقشه راه توسعه صادرات به منظور تنوع‌بخشی به بازارهای هدف صادراتی می‌باشد.

در این راستا علاوه بر ضرورت همکاری دولت و بخش خصوصی، تقویت زیرساخت‌های لجستیک و حمل‌ونقل و تامین مواد اولیه تولید استان البرز نیازمند تکمیل زنجیره تولید، تقویت برند ملی و ارتقای کیفیت محصولات صادراتی متناسب با استانداردهای بین‌المللی است. رییس اتاق ایران با برشمردن همه این ظرفیت‌ها و فرصت‌های اقتصادی استان البرز تاکید کرد: این آیین فاخر فرصتی است تا اعلام کنیم که اگر بهره‌گیری از فرصت وجود استان البرز بیشتر مدنظر سیاستگذاران کشور قرار گیرد اتاق البرز به عنوان یک اتاق توانمند که دارای نقش اتاق معین اتاق‌های بازرگانی حاضر در تهران نیز هست، می‌تواند نقش پررنگ‌تر و عملیاتی‌تری در توسعه اقتصادی منطقه‌ای و نقش‌آفرینی در زمینه تمرکززدایی از تهران ایفا کند و در این زمینه اتاق بازرگانی ایران نیز حمایت‌های لازم را به‌عمل خواهد آورد.

۴مطالبه جدی فعالان اقتصادی از دولت

پرهام رضایی، رییس اتاق کرج نیز در آیین نکوداشت فعالان عرصه تولید و صادرات استان البرز ضمن بیان مهم‌ترین دغدغه‌های صادرکنندگان تکمیل زنجیره تولید در کشور و فاصله گرفتن از خام‌فروشی را مورد توجه قرار داد.

رییس اتاق کرج در این آیین تاکید کرد: تسریع در استرداد مالیات بر ارزش‌افزوده، اصلاح پیمان‌سپاری ارزی، حذف قیمت‌گذاری دستوری و حمایت از زنجیره تولید داخلی و کاهش خام‌فروشی مطالبات جدی بخش خصوصی است.

پرهام رضایی در این مراسم از تولیدکنندگان و صادرکنندگان استان به عنوان موتور محرک اقتصاد غیرنفتی یاد کرد و گفت: استان البرز با جمعیت ۳‌میلیون نفری نقشی فراتر از اندازه خود در اقتصاد ملی ایفا می‌کند.

براساس اظهارات او، اتاق کرج در سال‌های اخیر با همراهی دولت و بخش خصوصی مسیر رشد صادرات و بهبود فضای کسب‌وکار را با اقداماتی نظیر برگزاری نشست‌های تجاری با کشورهای هدف صادراتی، پیگیری رفع موانع گمرکی، مالیاتی، ارزی و بانکی و ایجاد ارتباط مستقیم میان کارآفرینان و تصمیم‌سازان اقتصادی هموارتر کرده است.

رضایی خاطرنشان کرد: صادرکنندگان استان البرز با وجود محدودیت‌ها و چالش‌های اقتصادی پرچم تولید ملی را در بازارهای جهانی برافراشته‌اند‌ و این تلاش‌ها نه‌تنها باعث رونق اقتصادی استان شده بلکه توانمندی‌های بخش خصوصی ایران را در سطح جهانی نشان داده است.

رییس اتاق کرج در ادامه به مطالبات جدی صادرکنندگان اشاره کرد و گفت: تسریع در استرداد مالیات بر ارزش‌افزوده، اصلاح پیمان‌سپاری ارزی، حذف قیمت‌گذاری دستوری، حمایت از زنجیره تولید داخلی و یا کاهش خام‌فروشی از جمله موضوعاتی است که باید مورد توجه تصمیم‌گیران کشور قرارگیرد. این مطالبات نشان می‌دهد که سیاست‌های اقتصادی باید متناسب با واقعیت‌های تولید و تجارت تنظیم شود. از سویی توسعه تولید نیز بدون نگاه صادراتی امکان‌پذیر نبوده و در حال حاضر در سطح کشور حدود ۲۰‌درصد تولید داخلی برای صادرات برنامه‌ریزی شده است.

عضو هیات نمایندگان اتاق ایران خاطرنشان کرد: امروز بیش از هر زمان دیگری ضرورت حرکت از صادرات کالامحور به صادرات ارزش‌محور احساس می‌شود. تفاوت چشمگیر میان ارزش کالاهای وارداتی و صادراتی نشان می‌دهد که باید زنجیره تولید را در داخل کشور تکمیل کرده و از خام‌فروشی فاصله بگیریم.

او تاکید کرد: صادرکنندگان ایرانی با تلاش و خلاقیت خود نه‌تنها اقتصاد استان را رونق داده‌ بلکه پرچم تولید ملی را در بازارهای جهانی برافراشته‌اند. این مراسم فرصتی است برای قدردانی از تلاشگران عرصه صادرات و یادآوری این نکته مهم که رشد اقتصادی کشور بدون حمایت از بخش خصوصی و تسهیل مسیر صادرات امکان‌پذیر نخواهد بود.

رضایی ادامه داد: اتاق کرج در کنار خانه صنعت، معدن و تجارت استان و سایر تشکل‌های بخش خصوصی در مسیر حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و نوپا گام برمی‌دارد؛ مجموعه‌های که در قالب بنگاه‌های کوچک و متوسط اقتصادی فعالیت دارند.

رییس اتاق کرج تاکید کرد: در این مراسم از صادرکنندگان نمونه استان البرز در سال‌های ۱۳۹۸تا۱۴۰۳ تقدیر می‌کنیم؛ نام‌هایی که در حوزه‌های مختلف تولیدی و صنعتی از جمله صنایع غذایی، دارویی، شیمیایی، تجهیزات پزشکی، نساجی، پتروشیمی، قطعات خودرو و کشاورزی برای استان و کشور افتخارآفرین بوده‌اند. از ۴۰صنعتگر برتر استان نیز ازجمله پیشکسوتان صنعت که سال‌ها تجربه را به سرمایه تبدیل کرده‌، از بانوان صنعتگر و کارآفرینان جوان که روح نوآوری را در کالبد تولید دمیده و از مدیران واحدهای نمونه صنعتی که مسیر توسعه را با همت و تخصص خود روشن کرده‌اند، تجلیل می‌شود.

این فعال اقتصادی با تاکید بر اینکه استان البرز امروز صدای رسای تولید و صادرات ایران است، گفت: صدایی که با همدلی بخش خصوصی، پشتیبانی دولت و نقش‌آفرینی رسانه‌ها بلندتر و ماندگارتر خواهد شد.

همراهی دولت با صنعتگران یک وظیفه است

مجتبی عبداللهی، استاندار البرز با اشاره به نقش فعالان صنعتی در حفظ جریان تولید گفت: با وجود موانع و کمبودها تولیدکنندگان با اراده مسیر توسعه اقتصادی را ادامه داده‌اند و در این راستا همراهی دولت با صنعتگران یک وظیفه است.

استاندار البرز با حضور در آیین نکوداشت فعالان عرصه تولید و صادرات استان ضمن اشاره به حفظ جریان تولید با وجود همه مشکلات و کمبودها همراهی دولت با صنعتگران و فعالان اقتصادی را یک وظیفه دانست و تاکید کرد: دولت باید با شناسایی چالش‌ها و رفع آنها مسیر حرکت فعالان صنعتی را هموار کند.

مجتبی عبداللهی در این آیین تصریح کرد: بارها در جلسات مختلف تاکید کردم که صنعتگران با وجود همه دشواری‌ها چرخ تولید را چرخاندند و این جای قدردانی دارد.

او با اشاره به نقش صنعتگران در تداوم تولید ملی گفت: پایداری در تولید نیازمند روحیه وطن‌دوستی و عشق به کشور است؛ همان روحیه‌ای که در شرایط سخت نیز حفظ شده و امروز البرز را به یکی از استان‌های پیشرو در حوزه تولید و صادرات تبدیل کرده است. استاندار البرز با بیان اینکه صنعتگران با امید و باور سخت‌ترین شرایط اقتصادی را پشت سر گذاشتند، اظهار کرد: نتیجه این تلاش‌ها را امروز در جایگاه ممتاز استان در عرصه تولید و صادرات می‌بینیم.

عبداللهی در ادامه سخنان خود بر همراهی دولت با بخش تولید تاکید کرده و گفت: اگر در مقاطعی قصور یا کوتاهی از سوی دستگاه‌های اجرایی صورت گرفته صادقانه از فعالان اقتصادی عذرخواهی می‌کنیم. تمام توان خود را برای حمایت از تولیدکنندگان به کار گرفته‌ایم و تا زمانی که در مسوولیت هستیم در کنار شما خواهیم بود.

وی افزود: همراهی دولت با صنعتگران یک وظیفه است نه شعار. تلاش ما این است که موانع تولید را شناسایی و تا حد امکان رفع کنیم تا مسیر توسعه استان هموارتر شود. استاندار البرز در پایان با اشاره به ظرفیت‌های اقتصادی استان گفت: تلاش صنعتگران و تولیدکنندگان البرزی الگویی برای سایر استان‌هاست. البرز با همدلی بخش خصوصی و پشتیبانی دولت می‌تواند همچنان در مسیر رشد اقتصادی کشور نقش‌آفرین باشد.

در این مراسم از ۴۰صنعتگر نمونه، پیشکسوت و جوانان کارآفرین استان البرز تجلیل شد. ۶۵صادرکننده نمونه استان طی سال‌های ۱۳۹۸تا۱۴۰۳ در بخش‌های مختلف صنعتی، کشاورزی و خدماتی نیز معرفی و تقدیر شدند.

صدای بخش‌خصوصی به دولت رسید

پرهام رضایی، رییس اتاق البرز درباره مراسم آیین نکوداشت تولیدکنندگان و صادرکنندگان استان البرز به «جهان‌صنعت» گفت: امروز (دیروز) مراسم آیین نکوداشت و تجلیل از صنعتگران و صادرکنندگان نمونه استان البرز برگزار شد. چند سالی بود که این برنامه تجلیل از صادرکنندگان نمونه به تعویق افتاده بود. خوشبختانه این مراسم بسیار باشکوه و درخور شأن استان البرز و بیش از ۴هزار واحد صنعتی فعال در این استان برگزار شد. در حال حاضر نزدیک به ۱۶۰ برند ملی در استان البرز فعالیت دارند و صادرکنندگان ما نیز در سطح ملی و کشوری شناخته‌شده‌اند. آنها توانسته‌اند با تلاش خود، برندهایشان را در بازارهای خارجی معرفی و عرضه کنند.

وی ادامه داد: به نظر من این مراسم توانست صدای بخش‌خصوصی را به بدنه دولت برساند. با وجود تمام چالش‌هایی که تولیدکنندگان و صادرکنندگان با آن روبه‌رو هستند، همچنان در مسیر صادرات پایدار مانده‌ و توانسته‌اند در بازارهای بین‌المللی حضور موثری داشته باشند.

رضایی درباره عوامل موفقیت استان البرز افزود: استان البرز در گذشته بخشی از استان تهران بود و حدود ۱۳تا ۱۴سال است که به‌صورت مستقل فعالیت می‌کند. از قدیم مناطق غربی تهران که امروزه شهر کرج و استان البرز را شامل می‌شود، ماهیتی صنعتی داشته‌اند. این پیشینه صنعتی بیشتر در حوزه صنایع غذایی، دارویی و قطعات خودروسازی شکل گرفته که از صنایع پیشرو کشور به شمار می‌روند.

وی ادامه داد: با وجود اینکه جمعیت استان حدود ۳‌میلیون نفر بوده و از نظر مساحت جزو استان‌های کوچک محسوب می‌شود، سهم قابل‌توجهی از تولید ملی را به خود اختصاص داده است. رفت‌وآمد میان استان البرز و پایتخت در طول شبانه‌روز نیز بسیار بالاست که نشان‌دهنده پیوند تنگاتنگ اقتصادی میان این دو منطقه است.

رییس اتاق البرز افزود: یکی از مهم‌ترین چالش‌ها که با موضوع همین مراسم نیز مرتبط است، مربوط به بخشنامه‌های مرتبط با بازگشت ارز حاصل از صادرات و سیاست‌های بانک مرکزی است. این موضوع یکی از معضلات بسیار مهمی است که تولیدکنندگان با آن درگیر هستند.

هیچ تولیدکننده‌ای با بازگشت ارز حاصل از صادرات مخالفتی ندارد، مشکل اصلی مربوط به نرخ ارز است. به اعتقاد من، نرخ ارز در کشور باید تک‌نرخی شود تا شاهد رشد قابل‌توجهی در صادرات باشیم. به محض تک‌نرخی شدن ارز، میزان صادرات کشور حداقل دو تا سه برابر افزایش پیدا خواهد کرد. امیدواریم در آینده نزدیک سیاستگذاری‌ها به این سمت حرکت کند. وی افزود: ناترازی انرژی باعث شد در مقاطعی شاهد تعطیلی برخی کارخانه‌ها باشیم. این مساله نه‌تنها بر تولید داخلی بلکه بر روند صادرات نیز تاثیر منفی گذاشت. با این حال اتفاق مثبتی که در استان البرز رخ داد این بود که به‌محض بروز این معضل، جلسات متعددی با محوریت استاندار و اتاق بازرگانی برگزار شد.

در نتیجه این پیگیری‌ها، طی حدود چهار تا پنج ماه گذشته، ۱۷۰مگاوات برق تامین شد و پیش‌بینی می‌کنیم تا پایان سال این عدد به حدود ۳۰۰مگاوات برسد. کل کسری برق استان البرز حدود ۵۰۰تا ۵۵۰مگاوات است بنابراین امیدواریم سال آینده بتوانیم حداقل ۵۰‌درصد از نیاز انرژی استان را تامین کنیم و ظرف دو سال آینده مشکل ناترازی انرژی برق در استان البرز به‌طور کامل برطرف شود.

خلق ارزش‌افزوده، راز موفقیت البرز

رضا رضایی، رییس خانه صمت استان البرز درباره مزیت‌های ویژه این استان در حوزه‌های صنعتی و صادراتی به «جهان‌صنعت» گفت: این موضوع را نه‌فقط من بلکه بسیاری از مقامات کشور هم تایید کرده‌اند که استان البرز با وجود وسعت و مساحت کم، جایگاه بسیار مهمی در اقتصاد کشور دارد. از نظر وسعت، سومین استان کوچک کشور هستیم اما نکته قابل‌توجه این است که البرز پیش از آنکه به‌صورت مستقل استان شود، بخشی از استان تهران بوده است. با وجود کوچک بودن از نظر مساحت، شرکت‌های مادر و استراتژیک بسیاری از گذشته در این منطقه مستقر بوده‌اند. پس از تشکیل استان البرز نیز این شرکت‌ها به دلایل مختلف همچنان فعالیت خود را حفظ کردند و حتی گسترش دادند.

یکی از این دلایل نزدیکی به پایتخت است و دیگری وجود دانشگاه‌های معتبر و ظرفیت علمی بالا در این استان. علاوه بر آن البرز در مسیر شاهراه ارتباطی ۱۴استان کشور قرار دارد که این ویژگی موقعیت ویژه‌ای برای سرمایه‌گذاری و توسعه صنعتی ایجاد کرده است.

وی ادامه داد: به همین دلیل علاوه بر صنایع قدیمی و بزرگ مانند شرکت‌های ماموت، مبنا، زرماکارون و دیگر برندهای شناخته‌شده، صنایع جدید و استراتژیک نیز در این استان شکل گرفتند و توسعه پیدا کردند. فضای کسب‌وکار پویا و امکانات زیرساختی مناسب باعث شد شرکت‌های بزرگ‌تر به‌ویژه در حوزه صادرات نیز به این استان جذب شوند.

رضایی گفت: اگرچه استان البرز در زمینه صادرات محصولات کشاورزی، میوه و سبزیجات نیز فعال است اما همانطور که در مراسم امروز(دیروز) مشاهده کردیم، بیشتر شرکت‌هایی که مورد تجلیل قرار گرفتند، در حوزه صنعت و تولید صنعتی بودند. دلیل آن هم روشن است زیرا صنایع و محصولات فرآوری‌شده با ارزش‌افزوده بالا نقش اصلی را در صادرات ایفا می‌کنند.

وی ادامه داد: امیدواریم با توجه به ظرفیت‌ها و فرصت‌هایی که استان البرز در خود جای داده و با تدبیر و درایت استاندار محترم و تیم مدیریتی استان، این همگرایی میان دولت و بخش‌خصوصی ادامه یابد.

با وجود چالش‌هایی همچون ناترازی انرژی، مشکلات برق، گاز، آب و همچنین مسائل ارزی و نوسانات دلار استان البرز توانسته است بیشترین میزان بهره‌وری را در سطح کشور داشته باشد و این دستاوردی ارزشمند است که باید حفظ و تقویت شود.