تعلل در تامین ذخایر راهبردی، علت بی‌ثباتی بازار
جهان صنعت– رییس کمیسیون کشاورزی اتاق ایران گفت که در اجرای سیاست‌های اقتصادی اخیر شاهد آن هستیم که طی یک سال گذشته، تعداد شرکت‌های کوچک و متوسط (SME) فعال در حوزه کشاورزی از ۲۷۸شرکت به ۱۵۶شرکت کاهش یافته است.
اسحاق بندانی در گفت‌وگویی تلویزیونی افزود: اگر عملکرد بانک مرکزی را در هفت ماهه امسال بررسی کنیم، می‌بینیم که این بانک در مجموع ۷/۵ میلیارد دلار ارز تخصیص داده است. وقتی شرکت‌های دولتی را نیز به این آمار اضافه کنیم، رقم کل تخصیص ارز به ۷/۶میلیارد دلار می‌رسد؛ یعنی تقریبا مشابه سال گذشته که بانک مرکزی در همین بازه زمانی ۷/۵میلیارد دلار ارز پرداخت کرده بود.
وی گفت: طبق این آمار، بانک مرکزی وظیفه خود را انجام داده است اما پرسش این است که چه اتفاقی در بازار افتاده است؟ در سال‌های گذشته کشور دارای یک سبد کالایی منسجم برای نهاده‌های اساسی نظیر ذرت، جو، گندم و کنجاله بود و مدیریت بازار به شکل ساختارمند و خودکار (اتوپایلوت) انجام می‌شد.
به عقیده او، امروزه اما این انسجام از بین رفته است؛ بدون آنکه برنامه جایگزینی برای آن طراحی شود. بندانی گفت: برای نمونه، در حوزه برنج، زمانی که نظامات سیستمی کنار گذاشته می‌شود و تصمیمات به کمیته‌های استثنا سپرده می‌شود، جایی که مثلا به یک شرکت خاص ۱۰هزار تن استثنا داده می‌شود، مدیریت بازار از حالت قاعده‌مند خارج و قائم به اشخاص خواهد شد. او افزود: نتیجه این تصمیم‌ها حذف شرکت‌های کوچک و متوسط از بازار است؛ شرکت‌هایی که سهم بزرگی در اقتصاد کشورها دارند و نقش حیاتی در رقابت‌پذیری و پایداری بازار ایفا می‌کنند.
رییس کمیسیون کشاورزی اتاق ایران گفت: هم کارگزاران جمهوری اسلامی، هم دستگاه‌های امنیتی و هم دستگاه قضایی باید نسبت به این روند هوشیار باشند زیرا حذف SME ها زنگ خطری جدی است.
او افزود: آمارها نشان می‌دهد که در فروردین‌ماه امسال یکی از هلدینگ‌های بزرگ ۲۹۱هزار تن ذرت از گمرک ترخیص کرده، در حالی که مجموع سایر تامین‌کنندگان ۳۰۸هزار تن ترخیص داشته‌اند. در اردیبهشت همین هلدینگ ۳۷۷هزار تن ذرت ترخیص کرده و بقیه تامین‌کنندگان یک‌میلیون و ۱۸۵هزار تن ذرت ترخیص کرده‌اند.
بندانی گفت: در خردادماه، با وقوع جنگ در منطقه، تامین این هلدینگ به ۷۱هزار تن کاهش یافت و در تیرماه تنها ۳۴۰۰تن، در مردادماه ۶۷۰۰تن و در شهریورماه ۲۷۵هزار تن ترخیص انجام شد. به عقیده او، این آمارها نشانه روشنی از شکل‌گیری «روح انحصار» در بازار نهاده‌هاست. بندانی گفت: اگر ثبت سفارش‌های شش‌ماهه امسال را با سال گذشته مقایسه کنیم، در جو ۳میلیون تن و در ذرت ۹میلیون تن ثبت سفارش فعال داریم، در حالی که سال گذشته این اعداد به ترتیب ۶/۲میلیون تن و ۵میلیون تن بوده‌اند.
او افزود: این تغییر فاحش نشان می‌دهد که تصمیم‌گیران متوجه کاهش آهنگ ورود کالا به کشور شده‌اند و گمان کرده‌اند می‌توانند با بازی با متغیری چون «ثبت سفارش»، بازار را کنترل کنند. بندانی گفت: در هفت ماه گذشته آنهایی که باید تامین می‌کردند، به تعهدات خود عمل نکردند و ناچار شدیم از ذخایر راهبردی برای تامین خوراک دام استفاده کنیم اما متاسفانه هیچ اقدام موثری برای بازسازی این ذخایر انجام نشده است.
او افزود: مدیرعامل وقت شرکت پشتیبانی امور دام در نامه‌ای به وزیر مربوطه اعلام کرده بود که یک‌میلیون تن نهاده خریداری شده اما وضعیت ذخایر بحرانی است. با این حال این نامه در دفتر معاون وقت وزیر دو هفته معطل مانده است.
بندانی گفت: آیا موضوعی مانند ذخایر راهبردی کشور تا این اندازه بی‌اهمیت است که نامه هشداردهنده دراین‌باره دو هفته در دفتر یک معاون وزیر بماند؟
او اظهار کرد: ذخایر باید نقش «ضربه‌گیر» را در بازار ایفا کنند اما به دلیل تعلل و نبود برنامه‌ریزی این نقش حیاتی از بین رفته است.
منبع: اتاق ایران آنلاین
