«ایران‌مد»؛ از فرصت‌ها تا چالش‌ها
جهان‌صنعت- نمایشگاه بین‌المللی ایران‌مِد ۲۰۲۵ صبح روز پنجشنبه (۱۷مهرماه) با حضور محمدرضا ظفرقندی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، مهدی پیرصالحی معاون وزیر و رییس سازمان غذا و دارو، محمود نجفی‌عرب رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران و جمعی از فعالان اقتصادی و تولیدکنندگان تجهیزات و ملزومات پزشکی در محل نمایشگاه‌های بین‌المللی شهر آفتاب تهران آغاز به کار کرد. این رویداد تخصصی با مشارکت حدود ۳۰۰شرکت داخلی و خارجی در حوزه‌های تجهیزات پزشکی، دندانپزشکی، آزمایشگاهی و دارویی برگزار شده و فرصتی برای معرفی تازه‌ترین دستاوردها و فناوری‌های این حوزه فراهم آورده است.
براساس اعلام برگزارکنندگان در حاشیه نمایشگاه سه سمینار دارای امتیاز بازآموزی، کارگاه‌های آموزشی و نشست‌های تخصصی با هدف ارتقای دانش فنی و تبادل تجربیات برگزار می‌شود. ایستگاه کاری ویژه‌ای برای ارائه طرح‌ها و ایده‌های نو توسط جوانان و نخبگان دانشگاهی در نظر گرفته شده تا ارتباط موثرتری میان صنعت و دانشگاه برقرار شود. در این دوره از نمایشگاه، میز خدمت نیز با همکاری سازمان‌ها و نهادهای مرتبط راه‌اندازی شده است تا فعالان اقتصادی بتوانند در فضایی مستقیم با نمایندگان دستگاه‌های اجرایی گفت‌وگو کرده و مسائل صنفی خود را مطرح کنند.
به گفته مسوولان اجرایی، ایران‌مِد تنها به ارائه غرفه‌ها محدود نیست بلکه بستری برای بررسی چالش‌ها و دغدغه‌های صنعت تجهیزات پزشکی فراهم آورده است. در همین راستا، پنل‌هایی با محوریت صادرات، سیاست‌های حمایتی و مطالبات صنفی برگزار خواهد شد تا مسیر تصمیم‌گیری‌های آینده این صنعت هموارتر شود.
برگزارکنندگان بر لزوم انطباق نمایشگاه‌های تخصصی با استانداردهای جهانی و محوریت بخش‌خصوصی در اداره این رویداد تاکید کردند. براساس آمار رسمی، نسبت شرکت‌های تولیدی به شرکت‌های وارداتی در این نمایشگاه حدود ۷۰ به ۳۰ است و تنها شرکت‌های دارای مجوز امکان حضور در آن را دارند. نمایشگاه ایران‌مِد ۲۰۲۵ از ۱۷ تا ۲۰مهرماه در محل نمایشگاه‌های بین‌المللی شهر آفتاب دایر است و پذیرای بازدیدکنندگان، متخصصان و علاقه‌مندان حوزه تجهیزات و ملزومات پزشکی خواهد بود.
چالش انتقال ارز برای تامین دارو
مهدی پیرصالحی در آیین افتتاحیه نمایشگاه ایران‌مد با اشاره به جایگاه ایران در تولید تجهیزات پزشکی گفت: تجهیزات پزشکی یکی از حوزه‌هایی است که کشور به آن افتخار می‌کند. با وجود اینکه گفته می‌شود دارو و تجهیزات پزشکی تحریم نیستند اما در عمل هیچ مسیر مطمئنی برای انتقال پول وجود ندارد و همین موضوع باعث بروز اختلال در تامین به موقع اقلام حیاتی می‌شود و باید تمام تلاش خود را برای رفع این چالش به‌کار بگیریم. امروز بیش از ۷۰درصد تجهیزات مصرفی پزشکی و حدود ۴۰درصد دستگاه‌های تجهیزات سرمایه‌ای پزشکی در داخل کشور تولید می‌شود و این موضوع نشان‌دهنده همت و توانمندی سرمایه انسانی و صنعتی داخلی است.
وی افزود: بخش عمده‌ای از تجهیزات مصرفی مورد استفاده در بیمارستان‌ها، چه در حوزه درمان و چه در اعمال جراحی، تولید داخل کشور است. همچنین تعداد شرکت‌های فعال در این حوزه چشمگیر است. ما باید بتوانیم از کیفیت تولیدات ایرانی دفاع کنیم. در نمایشگاه ایران‌مد نیز شاهد هستیم که شرکت‌های ایرانی با تکیه بر دانش فنی خود، محصولات باکیفیتی ارائه داده‌اند و برای کیفیت خود مستندات و گواهی‌های معتبر دارند. پزشکان نیز از این تجهیزات استقبال کرده‌اند. تجهیزاتی که نیازمند تاییدیه‌های بالینی هستند با همکاری تیم‌های تخصصی و فعالان حوزه سلامت ارزیابی و تایید می‌شوند تا با اطمینان به بازار عرضه شوند.
خوشبختانه امروزه این فرآیند با دقت و همکاری نزدیک میان بخش‌های علمی و صنعتی کشور انجام می‌شود.
رییس سازمان غذا و دارو با اشاره به بازدیدهای خود از صنایع و شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در حوزه تجهیزات پزشکی در شهرهای قم، اصفهان، مشهد و تهران گفت: در بازدید از این مجموعه‌ها، شاهد تلاش ارزشمند متخصصان و جوانان کشور بودم و از پیشرفت‌های آنها احساس افتخار می‌کنم؛ واقعا این میزان رشد و انگیزه در صنایع داخلی خستگی را از تن انسان بیرون می‌کند. مجموعه بانک مرکزی در این مدت حمایت‌های خوبی از حوزه دارو و تجهیزات پزشکی داشته و امروزه ارزی که مورد نیاز این دو بخش بوده، تخصیص داده شده است. با این حال مشکل اصلی، انتقال ارز است. باید موضوع دارو و سلامت را با اولویت ویژه دنبال کنیم چراکه نمی‌توان عمل‌های جراحی را لغو کرد یا تامین دارو را به تاخیر انداخت.
معاون وزیر بهداشت ادامه داد: باوجود اینکه گفته می‌شود دارو و تجهیزات پزشکی تحریم نیستند اما در عمل هیچ مسیر مطمئنی برای انتقال پول وجود ندارد و همین موضوع باعث بروز اختلال در تامین به‌موقع اقلام حیاتی می‌شود و باید تمام تلاش خود را برای رفع این چالش به‌کار بگیریم. بانک مرکزی با این روش موافقت کرده است اما ایرادی که وجود دارد این است که ریسک تفاوت نرخ ارز بر دوش شرکت‌هاست و با توجه به نوسانات قیمت ارز، این مساله می‌تواند برای تولیدکنندگان چالش‌برانگیز باشد.
وی همچنین از پیگیری‌های مستمر وزیر بهداشت در رفع مشکلات حوزه دارو و تجهیزات پزشکی تقدیر کرد و افزود: جلسات متعددی با بانک مرکزی برای حل مشکلات ارزی برگزار می‌شود و خوشبختانه هر موضوعی که به وزیر محترم منتقل شود، به سرعت پیگیری می‌شود. البته در سطح کل کشور نیز مشکلاتی وجود دارد که نیازمند همکاری همه دستگاه‌هاست. در شرایط حاضر، نوسانات و تامین ارز دشوار است و باید به همه تلاشگران این عرصه دست‌مریزاد گفت. امیدوارم با تلاش و کوشش همه‌جانبه فعالان و دلسوزان حوزه سلامت، به سوی ایرانی سالم‌تر و آینده‌ای روشن‌تر گام برداریم.
پرداخت بخش عمده مطالبات شرکت‌های دارویی و تجهیزات پزشکی
محمدرضا ظفرقندی در آیین افتتاح نمایشگاه ایران‌مد ۲۰۲۵ (نمایشگاه تجهیزات پزشکی، دندانپزشکی، آزمایشگاهی و ملزومات دارویی) پنجشنبه ۱۷مهر در شهر آفتاب اظهار داشت: براساس مصوبه جدید سران قوا و توافق وزارت بهداشت با بانک مرکزی، وضعیت پرداخت‌های ارزی به شرکت‌های تجهیزات پزشکی و دارویی بهبود خواهد یافت و بخش عمده بدهی‌های این شرکت‌ها تا دو هفته آینده پرداخت می‌شود. در جلسه اخیر با رییس‌کل بانک مرکزی، توافقات خوبی در زمینه تامین نقدینگی و ارز حوزه سلامت انجام شد که به‌زودی نهایی و امضا می‌شود.
وی با اشاره به اهمیت برگزاری نمایشگاه ایران‌مد گفت: این نمایشگاه در شرایط کنونی اقتصادی کشور از ارزش ویژه‌ای برخوردار است و نشان‌دهنده پویایی و مقاومت صنعتگران و متخصصان حوزه سلامت است. ارتقای کیفیت دارو و تجهیزات پزشکی، اولویت اصلی وزارت بهداشت است و تعامل مستمر با بخش‌های بالینی و توسعه صادرات به کشورهای منطقه از محورهای مهم توسعه این حوزه محسوب می‌شود. مداوم میان بخش تولید و بالین، شناسایی و رفع اشکالات را ممکن می‌سازد و زمینه تولید محصولات باکیفیت و تضمین سلامت مردم را فراهم می‌کند. امروزه صادرات به کشورهای منطقه یک ضرورت ملی است، نه صرفا یک موضوع بخشی.
وزیر بهداشت از مذاکرات با برخی کشورهای منطقه خبر داد و گفت: کشورهایی مانند اندونزی و مالزی خواهان همکاری با ایران در حوزه صادرات تجهیزات و فناوری‌های پزشکی هستند. حتی درباره انتقال فناوری پیوند کبد نیز با آنها گفت‌وگوهایی انجام شده است. ظفرقندی همچنین از رییس سازمان غذا و دارو خواست تا به عنوان نماینده بخش‌خصوصی در کمیسیون قیمت‌گذاری حضور فعال داشته باشد.
در حاشیه بازدید از نمایشگاه ایران‌مد، وزیر بهداشت پیشرفت قابل توجه شرکت‌های داخلی در حوزه تجهیزات پزشکی را ستود و گفت: این شرکت‌ها با تمام توان در مسیر تولید گام برداشته‌اند و بسیاری از محصولات‌شان نیاز بازار داخلی را تامین می‌کند. برخی نیز توانسته‌اند وارد عرصه صادرات شوند. در نشست اخیر با بانک مرکزی مقرر شد حمایت‌های بیشتری برای تامین مالی، اصلاح فرآیندهای بانکی و تامین نقدینگی مورد نیاز حوزه تجهیزات و دارو انجام شود تا نیازهای سلامت کشور در شرایط تحریم برطرف شود.
وزیر بهداشت از تخصیص اعتبارات مناسب به بخش سلامت براساس مصوبه سران قوا خبر داد و افزود: این منابع با برنامه‌ریزی دقیق در بخش‌های مختلف نظام سلامت توزیع خواهد شد.
گفت‌وگوی «جهان‌صنعت» با تولیدکنندگان و صنعتگران
پیشتر گفته شد که بیش از ۳۰۰ شرکت داخلی و خارجی در این نمایشگاه حضور دارند؛ یکی از این شرکت‌ها آویژه طب‌پارسین بود. این مجموعه از سال۱۳۹۱ با هدف ارتقای سلامت کشور، در حوزه واردات تجهیزات پزشکی و تولید محصولات دندانپزشکی و بیمارستانی فعالیت خود را آغاز کرد. این شرکت علاوه بر حضور مستمر در نمایشگاه‌ها و همایش‌ها، از آخرین دستاوردها و محصولات خود نیز رونمایی می‌کند.
مدیر تولید آویژه طب‌پارسین در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» با اشاره به اهداف این مجموعه گفت: این نمایشگاه فرصتی است تا آخرین دستاوردهای خود را به علاقه‌مندان عرضه کنیم. به عنوان تولیدکننده، موضوعاتی را در این چند سال اخیر متوجه شدم که می‌تواند باعث ارتقای تولید شود. در این سال‌ها یک تحول عالی را درخصوص دریافت پروانه شاهد بودیم که می‌تواند بحث کوتاهی زمان را به همراه داشته باشد. حسینی افزود: رفع موانع باعث ارتقای تولید می‌شود. یکی از بزرگ‌ترین چالش‌هایی که در این مسیر وجود دارد، آزمون‌هایی است که برای راستی‌آزمایی یک محصول وجود دارد. متاسفانه استاندارد کارشناسی شده درخصوص دریافت پروانه وجود ندارد و مدارک و آزمایش‌های اشتباه را از تولیدکننده می‌خواهند. علاوه بر اینها عدم قیمت‌گذاری صحیح نیز از جمله مشکلاتی است که وجود دارد. این موضوع وظیفه دولت است و باید در این زمینه اقداماتی را انجام دهند که تولیدکننده و مصرف‌کننده در این میان ضرر نبینند. یکی دیگر از مجموعه‌های دیگری که در این ایران‌مد حضور دارد، شرکت صاایران است. صنعت تجهیزات پزشکی صاایران فعالیت خود را در زمینه طراحی و تولید تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی پیشرفته از سال ۱۳۷۸ آغاز کرده است. در حال حاضر محصولات پزشکی متعددی توسط محققان و دانش‌پژوهان جوان این صنعت طراحی و تولید شده است که علاوه بر تامین نیازمندی‌های مراکز درمانی داخل کشور، به سایر کشورها نیز صادر می‌شود. مهرداد رحمت‌نیا، مدیر پیشین صنعت پزشکی در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» به بررسی مشکلات حوزه تجهیزات پزشکی پرداخت. او دراین‌باره تشریح کرد: مجموعه صنایع پزشکی صاایران، بیش از ۲۵سال است که در این حوزه مشغول خدمت به جامعه پزشکی کشور است. امسال نیز همانند سال‌های قبل در این نمایشگاه حضور داشته و محصولات و خدمات خود را به معرض نمایش گذاشته است. باید گفت که تولید همواره با چالش روبه‌رو بوده؛ نوسانات شدید نرخ ارز و عدم ثبات اقتصادی، بازار و مصرف‌کننده را تحت‌تاثیر قرار داده و چالش‌هایی را در این زمینه به وجود آورده است. این موضوع باعث شده که در تامین مواد اولیه محصولات نیز مشکلاتی ایجاد شود، با این حال اگر این موانع از سر راه برداشته شود، شاهد رشد و پیشرفت مجموعه‌های دیگر نیز خواهیم بود. این مساله باعث عدم وابستگی، اشتغالزایی و رشد صنعت کشور خواهد بود.
ایران‌مد فرصتی بزرگ
گفتنی است، توجه به صنایعی مانند تجهیزات پزشکی و ملزومات دارویی علاوه بر ارتقا و پیشرفت کشور در این حوزه باعث ارزآوری و اشتغالزایی نیز خواهد شد. با این حال مشکلاتی نیز در این میان وجود دارد که مهم‌ترین آنها قیمت‌گذاری دستوری، نوسانات ارزی و عدم ثبات اقتصادی است که بیشتر تولیدکنندگان نسبت به این موضوع گلایه و انتقاداتی داشتند. در واقع رفع موانع باعث رشد تولید می‌شود؛ سیاستگذاران اگر به فکر توسعه کشور هستند باید چنین مشکلاتی را از سر راه برداشته و نسبت به آن اهمیت کافی را داشته باشند.
