افزایش ۳برابری خریداران کتاب در جنگ ۱۲روزه
جهان صنعت– درحالی‌که کشور طی بازه یک‌ماهه از ۲۰خرداد تا ۲۰تیر۱۴۰۴ در وضعیت جنگی و محدودیت‌های ناشی از آن بود، براساس آمار سامانه بازار کتاب میزان فروش و تعداد خریداران به‌شکل قابل‌توجهی افزایش یافت. براساس گزارش آماری منتشرشده از سوی خانه کتاب و ادبیات ایران، تعداد خریداران کتاب در سامانه بازار کتاب در این بازه زمانی نسبت به سال گذشته بیش از سه برابر شده و فروش ریالی نیز رشدی چشمگیر داشته است. آمار رسمی نشان می‌دهد در بازه مورد بررسی در سال۱۴۰۳، دو‌هزار و۴۲۱نفر با خرید ۶هزار و ۶۰۳جلد کتاب مبلغی حدود ۸میلیارد و ۷۴۲میلیون و ۳۸۵هزار و ۳۵۰ریال هزینه کردند. در حالی که در سال۱۴۰۴، این ارقام به‌طور چشمگیری افزایش یافت و به ۷هزار و ۲۶۱ خریدار، ۱۴هزار و ۵۰۸ جلد کتاب و مجموع مبلغ خرید به ۲۴میلیارد و ۱۱۶میلیون و ۵۱۱هزار و ۳۲۵ریال رسید. براساس داده‌ها، یارانه استفاده شده در خرید کتاب در بازه ۲۰ خرداد تا ۲۰تیر سال گذشته(۱۴۰۳) یک‌میلیارد و ۵۹۱میلیون و ۶۰۶هزار و ۸۶۴ ریال بود، در حالی که در سال‌جاری(۱۴۰۴) به ۳میلیارد و ۶۳۱میلیون و ۶۷۶هزار و ۱۶۱ریال افزایش یافته است. همچنین یارانه پستی که هزینه‌های ارسال کتاب را در اقصی‌نقاط کشور کاهش می‌دهد از ۲میلیارد و ۱۴میلیون و ۵۰۰هزار ریال در سال۱۴۰۳ به ۴میلیارد و ۳۹۱میلیون و ۱۰۰هزار ریال در سال۱۴۰۴ رسیده است. این افزایش در منابع حمایتی، به‌ویژه در شرایطی که رفت‌وآمد و جابه‌جایی‌های فیزیکی با محدودیت همراه است، باعث شده تا فروش آنلاین کتاب بتواند با جذب گسترده خریداران، نقش محوری‌تری در توزیع فرهنگی ایفا کنند. افزایش شمار خریداران در میانه بحران، صرفا یک پدیده اقتصادی نیست بلکه باید آن را به‌‌عنوان نشانه‌ای از واکنش فرهنگی جامعه در برابر شرایط بحرانی تحلیل کرد. جنگ و بحران‌های اقتصادی معمولا با افت شدید در بازارهای فرهنگی همراهند اما داده‌های این گزارش حاکی از آن است که جامعه ایرانی با پناه بردن به کتاب به‌دنبال آگاهی، آرامش و تاب‌آوری است. از سوی دیگر تجربه موفق فروش برخط و نمایشگاه‌های مجازی کتاب که نخستین‌بار در دوران همه‌گیری کرونا به بلوغ رسید، اکنون در بازه وقوع جنگ به عنوان مدلی موثر برای تداوم دسترسی فرهنگی عمل می‌کند. اگرچه افزایش قیمت کتاب و کاهش قدرت خرید همچنان چالش جدی بخشی از مخاطبان است، حمایت‌های هدفمند یارانه‌ای توانسته‌اند بخشی از این فشار را جبران کنند. استمرار چنین سیاست‌هایی، به‌ویژه در دوره‌های بحران، نه‌تنها از آسیب به زیرساخت‌های فرهنگی جلوگیری می‌کند بلکه به پویایی بازار و مشارکت فعال‌تر شهروندان در زیست فرهنگی کمک خواهد کرد. آمارهای تازه بازار کتاب نشان می‌دهد که حتی در سایه تهدیدها و محدودیت‌های جنگی، اگر سیاست‌های فرهنگی به‌درستی طراحی و اجرا شوند، می‌توان انتظار رشد و تحرک در حوزه‌هایی داشت که در نگاه اول شکننده به‌‌نظر می‌رسند. وضعیت سامانه بازار کتاب در تیر۱۴۰۴، با رشد فروش، افزایش یارانه‌ها و مشارکت بالاتر مخاطبان، یک «پیروزی نرم» برای فرهنگ ایران به‌شمار می‌آید.
منبع: هنر آنلاین
