رالی صعودی یا شیب نزولی؟
آراد پورکار، کارشناس بازار سرمایه
پاسخ به این سوال که آیا روند صعودی بازار سرمایه، چه در صورت توافق در مذاکرات سیاسی و چه بدون آن، به پایان رسیده یا نه، مستلزم نگاهی دقیق‌تر به رفتار اخیر بازار و سناریوهای پیش‌رو است. در حال حاضر به‌نظر می‌رسد بازار نسبت به اخبار مذاکرات واکنش چندانی نشان نمی‌دهد چراکه این اخبار تا حد زیادی در قیمت‌ها لحاظ شده‌اند و بازار اصطلاحا خودش را پرایس کرده است. اکنون بازار در وضعیت انتظار قرار دارد و منتظر مشاهده نتیجه عینی از مذاکرات است.
با این حال در صورت انتشار خبرهایی نظیر نگارش پیش‌نویس توافق یا احتمال امضای توافق‌های موقت به جای توافق نهایی، بازار می‌تواند یک رالی صعودی جدید را تجربه کند. اگر فرض بگیریم که مذاکرات به نتیجه می‌رسد و توافقی حاصل می‌شود، می‌توان انتظار داشت که شاخص کل بازار سرمایه تا محدوده ۴ تا ۲/۴میلیون واحد رشد کند. این محدوده از نظر ارزش دلاری معادل ۱۸۰ تا ۱۹۰میلیارد دلار خواهد بود. البته باید توجه داشت که این سطح تاریخی، معمولا یک مقاومت سنگین برای بازار بوده است و در دفعات گذشته، بازار پس از رسیدن به آن با اصلاح مواجه شده است.
در کنار این تحلیل، توجه به نرخ بهره نیز بسیار مهم است. اگر نرخ بهره در سطوح کنونی باقی بماند و در عین حال بازار به‌دلیل توافق رشد کند، می‌توان انتظار داشت که بازار وارد یک فاز نوسانی مشابه سال‌های۱۳۹۲ تا ۱۳۹۴ شود و در بازه‌ای حدود ۱۵تا ۲۰درصد نوسان کند اما اگر کاهش نرخ بهره نیز در کنار رشد بازار رخ دهد، زمینه برای رشد پایدارتری فراهم خواهد شد و بازار می‌تواند به سطوح بالاتری دست یابد.
با این حال شرط مهم‌تر برای پایداری رشد بازار افزایش سودآوری شرکت‌هاست. سود شرکت‌های بورسی، به‌خصوص شرکت‌های دلاری‌محور، تا حد زیادی به نرخ دلار بستگی دارد. اگر نرخ دلار در محدوده فعلی تثبیت یا سیاست‌هایی مانند تک‌نرخی شدن ارز اجرا شود، بسیاری از شرکت‌ها با عدم رشد سودآوری مواجه خواهند شد و این موضوع می‌تواند مانع رشد پایدار بازار شود.
در این میان مشاهده می‌شود که برخی فعالان بازار به اتخاذ موقعیت‌های پوت (سودگیری از ریزش بازار) روی آورده‌اند. اگر فرض بر این باشد که مذاکرات به نتیجه نمی‌رسد، این رویکرد قابل درک است و بازار ممکن است بین ۲۰ تا ۲۵درصد اصلاح کند اما اگر روند مذاکرات ادامه‌دار و منتهی به توافق باشد، گرفتن موقعیت پوت پرریسک خواهد بود بنابراین تصمیم‌گیری در مورد ورود یا خروج از بازار نیازمند تحلیل دقیق سناریوهای سیاسی و اقتصادی و توجه به متغیرهای کلیدی نظیر نرخ ارز و نرخ بهره است.
