پروژه مروی سنتر پلمب شد
جهان صنعت- کارگاه پروژه مجتمع تجاری مرتفع «مروی سنتر» که در محدوده تاریخی عودلاجان در حال ساخت بود، پس از ماه‌ها اعتراض کارشناسان حریم و گزارش‌های رسانه‌ای با دستور وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی پلمب شد. این تصمیم پایان موقت یک‌پرونده جنجالی در قلب بافت تاریخی تهران به‌شمار می‌رود.
مجتمع تجاری «مروی سنتر» در حریم درجه‌یک مجموعه جهانی کاخ گلستان در حال ساخت بود. براساس ضوابط یونسکو هرگونه تغییر کالبدی، افزایش ارتفاع یا ایجاد منظر ناهماهنگ در این حریم ممنوع است. از همان روزهای نخست ساخت‌وساز نگرانی کارشناسان درباره اثر منفی این پروژه بر منظر تاریخی ارگ سلطنتی تهران بالا گرفت.
محله عودلاجان، بافت تاریخی زنده تهران و یکی از قدیمی‌ترین محلات پایتخت طی سال‌های اخیر شاهد موجی از سرمایه‌گذاری و پروژه‌های نوساز بوده است. پروژه «مروی سنتر» به‌دلیل ارتفاع غیرمتعارف و همجواری مستقیم با کاخ گلستان از همان ابتدا مورد انتقاد قرار گرفت. تصاویر اولیه نشان می‌داد که حجم این ساختمان می‌تواند منظر بصری ضلع‌شمالی مجموعه جهانی کاخ گلستان را تحت تاثیر قرار دهد؛ موضوعی که حساسیت‌های داخلی و بین‌المللی را برانگیخت زیرا هرگونه خدشه به حریم اثر ثبت‌جهانی‌شده روند ارزیابی یونسکو را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.
اعتراض‌ها ابتدا از سوی کارشناسان و فعالان میراث‌فرهنگی آغاز شد. آنها هشدار دادند که این نوع ساخت‌وساز می‌تواند ضوابط مصوب حریم کاخ را نقض کند. با افزایش این هشدارها وزارت میراث‌فرهنگی طی جلساتی از شهرداری تهران خواست تا وضعیت پروژه را بررسی کرده و در صورت مشاهده تخلف اقدامات لازم را انجام دهد.
دستور توقف عملیات اجرایی
هفته گذشته درپی گزارش‌های میدانی و افزایش تنش‌ها پیرامون حفاظت از حریم درجه‌یک کاخ گلستان سیدرضا صالحی‌امیری، وزیر میراث‌فرهنگی با همراهی معاون میراث‌فرهنگی، مدیران کل حوزه معاونت میراث‌فرهنگی، کارشناسان حریم و نمایندگان شهرداری تهران از پروژه جنجالی مروی سنتر بازدید کرد. پس از بررسی اوضاع دستور داد که هرگونه فعالیت اجرایی پروژه تا تعیین تکلیف نهایی متوقف و حریم تاریخی مجموعه جهانی به‌‌طور کامل حفظ شود.
این تصمیم عملا راه را برای توقف فوری پروژه هموار کرد. اداره کل میراث‌فرهنگی استان تهران نیز به نمایندگی از وزارتخانه از شهرداری تهران خواست تا مهلتی برای پلمب کارگاه و جلوگیری از ادامه فعالیت ساختمانی صادر کند. دو روز پس از بازدید وزیر نامه شهرداری به مالکان و مجریان مروی سنتر ابلاغ شد.
پلمب با ورود یگان حفاظت
علی طلوعی، مدیرکل میراث‌فرهنگی استان تهران اعلام کرد که حوالی بامداد پنجشنبه یگان حفاظت میراث‌فرهنگی همراه با مسوولان استان تهران در محل حاضر شدند و با استناد به دستور شهرداری کارگاه مروی سنتر پلمب شد. تا عصر دیروز مراحل برچیدن الحاقات و دیواره‌هایی که منظر میدانگاه را مخدوش کرده بود، ادامه داشت.
طلوعی با بیان اینکه این اقدام مطابق با مهلت تعیین‌شده و درخواست وزارتخانه انجام شد، افزود: «یکی از مشکلات اصلی سازه‌های الحاقی و دیواره‌ها بود که هم بافت تاریخی را تحت فشار قرار داده و هم اعتراض شهروندان را برانگیخته بود.»
وی درباره تصاویری که در فضای مجازی منتشر شده و برخی آن را نشانه ادامه فعالیت می‌دانستند، گفت: «آن فعالیت‌ها صرفا برای جابه‌جایی کانکس‌ها از بیرون محدوده کارگاه به داخل آن بود تا امکان پلمب فراهم شود. عملیات اجرایی پروژه متوقف شده و تنها اقدامی که مشاهده شد برچیدن دیواره کاذب و عناصر مزاحم منظر بود.»
سرنوشت نهایی پروژه مروی سنتر
مالک پروژه ادعا می‌کند که مجوزهای لازم را دریافت کرده اما حریم درجه یک کاخ گلستان حساس‌ترین لایه حفاظتی را تشکیل می‌دهد و هیچ‌گونه ساخت‌وساز مرتفع در آن قابل پذیرش نیست. سرنوشت پروژه اکنون به تصمیمی بستگی دارد که می‌تواند یکی از مهم‌ترین پرونده‌های حفاظت از بافت تاریخی تهران را رقم بزند.
همزمان با دستور وزیر میراث‌فرهنگی، معاون شهرسازی و معماری وزارت راه و شهرسازی و دبیر شورای عالی شهرسازی و معماری از شهرداری تهران خواستند پرونده مروی سنتر را به کمیسیون ماده‌پنج ارجاع دهد و به تخلفات احتمالی رسیدگی شود. در نامه‌ای که به امضای غلامرضا کاظمیان، دبیر شورای‌عالی شهرسازی و معماری رسیده آمده است که باتوجه به ثبت ملی بافت تاریخی عودلاجان پرونده پروژه باید با سرعت بررسی و موارد مغایر با ساخت‌وساز در بافت تاریخی احصا و اصلاح شود.
جلسه تعیین تکلیف نهایی
مدیرکل میراث‌فرهنگی استان تهران اعلام کرد که جلسه‌ای مشترک با نمایندگان شهرداری تهران برای تعیین تکلیف نهایی پروژه برگزار می‌شود. در این جلسه وضعیت حقوقی و فنی پروژه، میزان مغایرت آن با ضوابط حریم و امکان اصلاح یا توقف کامل مورد بررسی قرار گرفته و تصمیم نهایی روز دوشنبه اعلام خواهد شد.
این پرونده تنها یک پروژه ساختمانی نبوده بلکه نمونه‌ای از چالش دیرینه میان توسعه شهری و ضرورت حفاظت از میراث تاریخی است. پرونده مروی سنتر بار دیگر نشان داد که بدون نظارت دقیق بر صدور مجوزها، هماهنگی میان دستگاه‌ها و پایبندی به ضوابط بین‌المللی بافت‌های تاریخی ارزشمند کشور نه‌تنها در تهران بلکه در دیگر شهرهای تاریخی در معرض تهدید قرار می‌گیرند.
اکنون و پس از پلمب کارگاه و برچیدن الحاقات در حریم بصری کاخ گلستان همه نگاه‌ها به نتیجه جلسه شهرداری و میراث‌فرهنگی دوخته شده است؛ جلسه‌ای که می‌تواند تکلیف یکی از مهم‌ترین پرونده‌های میراثی سال‌های اخیر را روشن کند.
منبع: ایرنا
