هشدار انجمن فولاد درباره فشار هزینه انرژی
جهان صنعت– معاون اجرایی انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران با اشاره به افزایش چندبرابری نرخ گاز و برق صنایع فولادی گفت که تولیدکنندگان فولاد در حالی که دیگر از هیچ‌گونه یارانه انرژی برخوردار نیستند، قیمت فروش محصولات همچنان بر مبنای نرخ نیما تعیین می‌شود که این وضعیت تعادل مالی واحدهای تولیدی را بر هم زده و تداوم تولید را به خطر انداخته است. وحید یعقوبی افزود: هدف از این ارائه ترسیم تصویری واقع‌بینانه از عملکرد شش‌ماهه نخست سال جاری در صنعت فولاد کشور است تا نتایج و پیشنهادهای سیاستی این نشست به نهادهای ذی‌ربط ارسال و در برنامه‌های آتی لحاظ شود. وی با اشاره به اینکه تمرکز این گزارش بر عملکرد شش‌ماهه و نه دوره‌های گذشته است، تصریح کرد: تولید فولاد کشور در این مدت نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد داشته است. این رشد در شرایطی اتفاق افتاده که محدودیت‌های جدی در تامین برق صنایع وجود داشته و بسیاری از تعمیرات نیروگاه‌ها به موقع انجام نشده است. یعقوبی افزود: ظرفیت اسمی تولید فولاد کشور حدود ۵۲میلیون تن در سال است اما با توجه به عملکرد فعلی ضریب بهره‌برداری از ظرفیت‌ها همچنان روندی کاهشی دارد بنابراین رشد تولید در شش‌ماهه نخست را نمی‌توان به معنای افزایش بهره‌برداری واقعی دانست.
اثر محدودیت برق در فصل بهار
یعقوبی درباره نوسان شاخص تولید در سه و شش‌ماهه نخست سال گفت: در سه‌ماهه اول سال به دلیل محدودیت ۹۰درصدی برق در اردیبهشت و خرداد، تولید فولاد با کاهش ۸/۴درصدی روبه‌رو بود اما در شش‌ماهه نخست با برنامه‌ریزی و پیش‌بینی بهتر واحدها از جمله خرید برق اضافی و استفاده از ظرفیت نیروگاهی روند تولید بهبود یافت. معاون اجرایی انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران با بیان اینکه صنایع زنجیره فولاد در مواجهه با چالش برق عملکردی متفاوت داشته‌اند، خاطرنشان کرد: تولید سنگ‌آهن و کنسانتره به دلیل مصرف برق کمتر، پایداری بیشتری داشت. در این میان جهش صادرات کنسانتره نیز در رشد بخش معدنی موثر بوده است. یعقوبی در ادامه با مرور آمارهای صادراتی افزود: ارزش صادرات زنجیره فولاد در شش‌ماهه نخست امسال به مرز ۴میلیارد دلار رسیده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد ۲۶درصدی را نشان می‌دهد. با این حال این رشد بیشتر ناشی از افزایش صادرات مواد خام مانند کنسانتره و گندله بوده و ارزش افزوده کمتری برای کشور داشته است. وی تاکید کرد: رشد ۱۰۰درصدی صادرات کنسانتره در حالی رخ داده که صادرات محصولات فولادی نهایی رشد قابل‌ملاحظه‌ای نداشته است. این روند هشداری جدی برای سیاستگذاران است زیرا اگر زنجیره ارزش فولاد از خام‌فروشی فاصله نگیرد، منافع واقعی تولید ملی حاصل نخواهد شد.
هشدار درباره صادرات با کارت‌های یک‌بارمصرف
یعقوبی با اشاره به استفاده گسترده از کارت‌های بازرگانی یک‌بارمصرف در بخشی از صادرات گفت: بخش قابل‌توجهی از صادرات اخیر توسط تولیدکنندگان واقعی انجام نشده است و این موضوع می‌تواند به اختلال در روند عرضه و برنامه‌ریزی تولید منجر شود. وی ابراز امیدواری کرد که نتایج این نشست و پیشنهادهای کارشناسان حاضر مبنای اصلاح سیاست‌های صادراتی و تولیدی صنعت فولاد کشور قرار گیرد. معاون اجرایی انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در ادامه با اشاره به نوسانات بازار، مسائل صادراتی و فشار هزینه‌های انرژی، خواستار بازنگری فوری در سیاست‌های حاکم بر قیمت‌گذاری، صادرات و انرژی بخش فولاد شد. یعقوبی به وضعیت ارزش صادرات اشاره کرد و افزود: با وجود رشد نسبی صادرات فولاد در سال‌جاری همچنان ارزش کل صادرات کشور کمتر از ۴/۳میلیارد دلار است. در همین حال میزان واردات محصولات فولادی طی شش‌ماهه نخست امسال با کاهش ۴۵درصدی در حجم و ۴۰درصدی در ارزش مواجه شده که نشانه مثبتی از گرایش سیاستگذاران به استفاده از تولیدات داخلی است. وی ادامه داد: در برخی محصولات از جمله ورق سرد، کشور بیش از نیمی از ظرفیت اسمی خود را داراست اما نبود سیاستگذاری مناسب سبب شده هنوز وابستگی به واردات وجود داشته باشد. امید می‌رود با تداوم این روند، واردات این محصولات به حداقل برسد. یعقوبی در بخش دیگری از سخنانش به ساختار معاملات در بازار فولاد کشور اشاره کرد و گفت: بررسی داده‌های معاملاتی شش‌ماهه نشان می‌دهد بیش از نیمی از عرضه‌های زنجیره فولاد در بورس کالا بدون معامله باقی مانده‌اند. این موضوع نشان‌دهنده ضرورت بازنگری در نرخ کف عرضه‌های ابلاغی از سوی نهادهای تنظیم‌گر است.
اختلاف چشمگیر نرخ‌ها میان نیما و بازار آزاد
معاون اجرایی انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران درباره تفاوت نرخ‌های معاملاتی توضیح داد: در حال حاضر محصولات فولادی در تالار نیما با نرخی حدود ۷۲هزار تومان معامله می‌شوند در حالی که هزینه‌های واقعی تولید بسیار بالاتر است. در بازار آزاد نیز متوسط نرخ معامله فولاد طی شش‌ماهه نخست سال حدود ۸۰هزار تومان بوده است. محصولاتی مانند میلگرد که به مصرف نهایی نزدیک‌تر هستند، با نرخی نزدیک‌تر به بازار آزاد معامله می‌شوند. وی با مرور وضعیت مالی بنگاه‌های بزرگ این صنعت گفت: در پنج سال گذشته سهم سودآوری اغلب شرکت‌های فولادی با افت قابل‌توجهی همراه بوده است. برخی واحدها از حاشیه سود بالای ۵۰درصد به کمتر از ۲۰درصد رسیده‌اند و حتی برخی با زیان عملیاتی مواجه هستند. یعقوبی تاکید کرد: دو عامل اصلی این وضعیت افزایش جهشی هزینه انرژی و ضعف سیاست‌های صادراتی است. وی درباره قیمت حامل‌های انرژی توضیح داد: نرخ گاز صنایع فولادی در سال۱۴۰۳ در حد قیمت منطقه‌ای تعیین شده و نرخ برق نیز به سطح صنعتی هم‌تراز منطقه رسیده است بنابراین صنعت فولاد عملا هیچ یارانه‌ای دریافت نمی‌کند اما قیمت فروش محصولات همچنان با نرخ دلار نیما تعیین می‌شود که موجب فشار مضاعف بر واحدهای تولیدی است. وی افزود: نرخ گاز مصرفی فولادسازان اکنون حدود ۱۷سنت است که تقریبا سه برابر میانگین نرخ گاز منطقه (۶ سنت) محسوب می‌شود. در بخش برق نیز طی چند سال اخیر افزایش ۱۳تا ۲۳برابری را شاهد بوده‌ایم. این ناهماهنگی میان هزینه انرژی و نرخ فروش تعادل مالی تولیدکنندگان را بر هم زده است. یعقوبی در ادامه به آمار صادرات فولاد پرداخت و گفت: سهم تولیدکنندگان واقعی از صادرات در پنج‌سال اخیر از ۷۹به ۴۴درصد سقوط کرده است. بخش عمده صادرات کنونی از طریق بازرگانان غیرتولیدی و کارت‌های بازرگانی موقت انجام می‌شود در حالی که این ساختار نه‌تنها به تولید کمکی نمی‌کند بلکه موجب کاهش شفافیت و افزایش ریسک‌های بازگشت ارز نیز می‌شود. وی درباره این روند هشدار داد و تصریح کرد: کاهش سهم صادرکنندگان واقعی و ادامه صادرات غیررسمی، تهدیدی جدی برای صنعت فولاد کشور است. از این رو دولت و بانک مرکزی باید هرچه سریع‌تر نسبت به اصلاح سیاست‌های ارزی و بازگرداندن اختیارات صادرات به واحدهای تولیدی اقدام کنند. یعقوبی با تاکید بر اینکه صنعت فولاد در یکی از سخت‌ترین دوره‌های تاریخی خود قرار گرفته، خواستار اتخاذ تصمیمات فوری برای بازنگری در نظام قیمت‌گذاری، ساماندهی صادرات و اصلاح تعرفه‌های انرژی شد تا مسیر پایداری تولید و توسعه واقعی در این صنعت راهبردی هموار شود.
منبع: ایراسین
