نقشه راه تازه فولاد چین
جهان صنعت– پکن می‌خواهد فولاد را از دل بحران مازاد ظرفیت و فشار تعرفه‌ها بیرون بکشد نه با ساخت کارخانه‌های تازه بلکه با نوسازی عمیق، ارتقای فناوری و کاهش ردپای کربن. برنامه دوساله چین (۲۰۲۶–۲۰۲۵) فقط اصلاحی تاکتیکی نیست بلکه تلاشی راهبردی برای جهش به‌سوی تولید سبز، بازتعریف تعادل بازار و تثبیت موقعیت به‌عنوان رهبر جهانی فولاد پایدار است؛ مسیری پرهزینه اما تعیین‌کننده برای آینده صنعتی و ژئواکونومیک چین.
صنعت فولاد چین سال‌هاست غول بی‌رقیب جهان به حساب می‌آید. سالانه بیش از یک‌میلیارد تن فولاد تولید می‌کند و همین آن را به ستون فقرات اقتصاد جهانی بدل کرده است اما پشت این عظمت، چالش‌های بزرگی هم پنهان شده؛ از مازاد ظرفیت و سقوط قیمت‌ها گرفته تا فشار تعرفه‌های سنگین کشورهایی همچون آمریکا، حالا پکن برای عبور از این گردنه‌ها برنامه‌ای دو ساله (۲۰۲۶–۲۰۲۵) روی میز گذاشته که نه‌فقط فولاد بلکه صنایع جانبی مثل خودروسازی و انرژی خورشیدی را هم پوشش می‌دهد. این برنامه شبیه نقشه‌راهی کلان است؛ هدفش فقط افزایش تولید نیست بلکه می‌خواهد بین عرضه و تقاضا تعادل برقرار کند، کیفیت را بالا ببرد و ردپای کربن صنعت فولاد را کم کند، دولت چین می‌گوید رشد تولید باید سالانه حدود ۴درصد باشد اما خبری از ظرفیت جدید نیست. رشد فقط در دل ظرفیت‌های موجود اتفاق می‌افتد، از آن مهم‌تر تا پایان۲۰۲۵ بیش از ۸۰درصد ظرفیت باید به استانداردهای کم‌کربن ارتقا پیدا کند. این همان خطی است که چین برای رسیدن به اوج انتشار کربن در ۲۰۳۰ به آن متعهد شده.
اقدامات راهبردی برنامه پکن چند محور اصلی دارد: هیچ پروژه جدیدی که ظرفیت اضافه بیاورد، مجاز نخواهد بود. تجهیزات قدیمی و کوره‌های ناکارآمد از رده خارج می‌شوند. فولاد باکیفیت برای خودروهای برقی، خطوط ریلی و زیرساخت در اولویت است. سرمایه‌گذاری روی فناوری‌های سبز مثل کوره‌های قوس الکتریکی و متالورژی هیدروژنی شدت می‌گیرد؛ همان راهی که اروپایی‌ها با پروژه HYBRIT شروع کرده‌اند.
بازار داخلی فولاد چین حال و روز خوشی ندارد، برآوردها نشان می‌دهد تقاضا در ۲۰۲۵ حدود ۵/۱درصد افت خواهد کرد، همین همراه با ظرفیت مازاد، فشار شدیدی به قیمت‌ها وارد کرده، در بیرون مرزها هم اوضاع بهتر نیست. آمریکا تعرفه ۳۴درصدی روی فولاد چین گذاشته و احتمال افزایش آن وجود دارد. اینها همه در شرایطی است که اقتصاد چین با تورم منفی دست‌وپنجه نرم می‌کند. کارشناسان می‌گویند این برنامه فقط یک طرح صنعتی نیست بلکه الگویی است که می‌تواند در صنایع دیگری مثل پتروشیمی یا آلومینیوم هم اجرا شود اما سه چیز تکلیف موفقیتش را روشن می‌کند؛ همکاری دولت و بخش‌خصوصی، دقت در پایش اهداف زیست‌محیطی و توان رقابتی چین در بازاری که روزبه‌روز سیاسی‌تر می‌شود، از منظر فنی و محیط‌زیستی، حرکت به سمت کوره‌های قوس الکتریکی با انرژی تجدیدپذیر و هیدروژن سبز می‌تواند انقلابی باشد چون می‌تواند انتشار کربن را ۷۰ تا ۹۰درصد نسبت به روش‌های سنتی پایین بیاورد.
برنامه فولادی چین برای ۲۰۲۵ و ۲۰۲۶ فقط یک اصلاح موقت نیست، این طرح تلاشی استراتژیک است تا صنعت فولاد چین به رهبر جهانی تولید پایدار بدل شود البته مسیر پر از سنگلاخ است؛ تقاضای در حال کاهش، تعرفه‌های خارجی و هزینه‌های بالای فناوری سبز هنوز روی میز هستند اما مسیر انتخابی پکن نشان می‌دهد این کشور به دنبال ترکیبی تازه از رشد کنترل‌شده، نوآوری فناورانه و پایداری زیست‌محیطی است؛ مسیری که اگر جواب بدهد، نه‌فقط فولاد چین بلکه آینده کل صنعت فولاد دنیا را بازتعریف خواهد کرد.
منبع: ایراسین
