ناکارآمدی تامین مالی مسکن تا ۵سال آینده
جهان‌صنعت– به گفته رییس پیشین انجمن مدیریت ایران، بانک مسکن با وجود سابقه و توان تخصصی محدود به سیاست‌های کنترلی شده و اختیار لازم را برای سیاستگذاری موثر ندارد. غلامرضا اسلامی‌بیدگلی درباره سیاست‌های تامین مالی مسکن با بیان اینکه نرخ بهره بالا و محدودیت در نسبت تسهیلات به ارزش ملک (LTV) نظام پولی را فلج و سیاستگذاری موثر در بخش مسکن را ناممکن کرده است، تاکید کرد: ساختار بازار مسکن در کشورهای مختلف متناسب با ویژگی‌های اقتصادی و اجتماعی آنها طراحی شده است در حالی که در ایران به دلیل ضعف سیاستگذاری و محدودیت‌های نظام پولی چنین هماهنگی وجود ندارد. او با اشاره به تجربه کشورهای توسعه‌یافته افزود: در آمریکا تمرکز بر وام‌های بلندمدت ۳۰ساله با نرخ بهره حدود ۶ تا ۷درصد است که توسط نهادهای تحت حمایت دولت مانند «فردی مک» ارائه می‌شود.
او ادامه داد: در اروپا نیز سیاستگذاری‌ها بیشتر بر حمایت از خانه‌اولی‌ها و توسعه مسکن اجتماعی (Social Housing) متمرکز است چنانکه در انگلستان نزدیک به ۳۰درصد وام‌های رهنی به خانواده‌های خانه‌اولی اختصاص دارد.
اسلامی‌بیدگلی یادآور شد: در آلمان نهادهای پولی متنوعی از جمله بانک‌های رهنی و بانک‌های پس‌انداز ساخت فعالیت دارند و حتی برای توسعه‌گران نیز سازوکارهای مالی ویژه‌ای تعریف شده است. کشورهای نوردیک و هلند نیز تمرکز جدی بر تامین مسکن اجتماعی دارند به ویژه برای کنترل آثار اجتماعی و اقتصادی ناشی از مهاجرت.
رییس پیشین انجمن مدیریت ایران ادامه داد: در ایران به‌دلیل پایین بودن نسبت تسهیلات به ارزش ملک (LTV) و نرخ بهره‌های بالا، عملا امکان تامین مالی خرید مسکن وجود ندارد. وقتی دولت و شهرداری‌ها اوراق مالی را با نرخ‌های بالاتر از ۳۰تا ۴۰درصد منتشر می‌کنند، سرمایه‌گذاری در بخش مولد مانند مسکن از توجیه اقتصادی خارج می‌شود.
اسلامی بیدگلی تاکید کرد: نظام پولی کشور به‌دلیل همین نرخ‌های بالا و نبود ابزارهای متنوع تامین مالی عملا فلج شده است. بانک مسکن با وجود سابقه و توان تخصصی، محدود به سیاست‌های کنترلی شده و اختیار لازم را برای سیاستگذاری موثر ندارد. او اضافه کرد: در کشورهای اروپایی نسبت تسهیلات به ارزش ملک برای خانه‌اولی‌ها بین ۸۰ تا ۹۵درصد بوده در حالی که در ایران این نسبت به حدی پایین است که حتی افزایش جزئی آن نیز اثر معناداری در بازار ندارد.
رییس پیشین انجمن مدیریت ایران گفت: تمرکز سیاستگذاری در ایران نباید صرفا بر ساخت مسکن باشد بلکه باید به سیاست زمین و زیرساخت‌ها توجه شود. بسیاری از پروژه‌های ساختمانی فعلی به‌دلیل نبود زیرساخت حمل‌ونقل و خدمات عملا غیرقابل بهره‌برداری هستند.
اسلامی بیدگلی یادآور شد: در کشور برنامه مشخصی برای حمایت از خانه‌اولی‌ها وجود ندارد و طرح‌های نزدیک به مسکن اجتماعی مانند مسکن مهر نیز به دلیل نادیده گرفتن زیرساخت‌ها و ملاحظات اقتصادی به اهداف خود نرسیده‌اند.
او پیش‌بینی کرد: در صورت تداوم وضعیت کنونی، بازار تامین مالی مسکن در ایران تا پنج سال آینده نیز بسیار کوچک و ناکارآمد باقی خواهد ماند.
