فتح یکمیلیارد دلاری در ۲۰روز
جهان صنعت– تنها ۲۰روز زمان کافی بود تا «زوتوپیا۲» نهتنها بهیکی از موفقترین انیمیشنهای تاریخ سینما تبدیل شده بلکه معادلات گیشه سال۲۰۲۵ را نیز بهطور کامل بههم بریزد. دنباله انیمیشن محبوب دیزنی با عبور از مرز خیرهکننده ۱۳/۱میلیارد دلار فروش جهانی رسما عنوان پرفروشترین فیلمهالیوودی سال۲۰۲۵ را از آن خود کرد؛ موفقیتی که نهتنها جایگاه دیزنی را در صنعت انیمیشن تثبیت کرده بلکه نشاندهنده بازگشت قدرتمند مخاطبان جهانی بهآثار خانوادگی و سرگرمکننده است. این درحالی است که برخی دیگر از تولیدات همین استودیو همزمان با این موفقیت با شکستهایی قابلتوجه در گیشه روبهرو شدند. «زوتوپیا۲» که ادامهای بر انیمیشن تحسینشده «زوتوپیا» محصول۲۰۱۶ بهشمار میرود توانست در مدتزمانی کوتاه رکوردهای متعددی را جابهجا کند. این فیلم تنها پس از ۱۷روز نمایش در سینماهای جهان از فروش یکمیلیارد دلار عبور کرد و بهسریعترین فیلم با درجه سنی «PG» تبدیل شد؛ رکوردی که پیش از این در اختیار آثار بزرگ و پرهزینه بلاکباستری بود و حالا یک انیمیشن خانوادگی آن را از آن خود کرده است. با ثبت فروش ۱۳/۱میلیارد دلاری «زوتوپیا۲» توانست از بازسازی لایو-اکشن «لیلو و استیچ» دیزنی که تا این مقطع ۰۳/۱میلیارد دلار فروش داشت پیشی بگیرد و صدرنشین گیشههالیوود در سال۲۰۲۵ شود. این رقابت دروناستودیویی تصویری دوگانه از وضعیت دیزنی ارائه میدهد: از یکسو موفقیتی تاریخی برای بخش انیمیشن و از سوی دیگر چالشی جدی برای بازسازیهای لایو-اکشن که اگرچه همچنان پرفروشند اما دیگر تضمینی مطلق برای صدرنشینی نیستند.
البته درمقیاس جهانی عنوان پرفروشترین فیلم سال۲۰۲۵ همچنان در اختیار اثری غیرهالیوودی است. انیمیشن چینی «نژا۲» که خارج از چارچوب انجمن سینمایی آمریکا (MPA) تولید شده با فروش حیرتانگیز ۹/۱میلیارد دلار درحالحاضر بزرگترین اکران سال بهشمار میرود. موفقیت «نژا۲» باردیگر قدرت بازار داخلی چین و توان رقابت تولیدات بومی این کشور با غولهایهالیوودی را یادآوری میکند؛ موضوعی که در سالهای اخیر بهیکی از دغدغههای اصلی استودیوهای آمریکایی تبدیل شده است. بااینحال درمیان تولیداتهالیوودی «زوتوپیا۲» بیرقیب ظاهر شده و جایگاه ویژهای در تاریخ سینما برای خود دستوپا کرده است. این دنباله اکنون هفتمینانیمیشن پرفروش تاریخ سینما محسوب میشود و حتی از نسخه اصلی «زوتوپیا» که در سال۲۰۱۶ فروش ۰۲۵/۱میلیارد دلاری را تجربه کرده بود نیز عبور کرده است. «موانا۲» نیز که در سال گذشته با فروش ۰۶/۱میلیارد دلار یکی از موفقترین آثار دیزنی بود حالا پشتسر «زوتوپیا۲» قرار گرفته است. «زوتوپیا۲» در سومین هفته اکران خود تنها از ۵۲بازار بینالمللی فروش قابل توجه ۱/۱۳۱میلیون دلاری را ثبت کرد. این رقم باعث شد مجموع فروش خارجی فیلم به۸۷۷میلیوندلار برسد؛ عددی که بهزودی از مرز یکمیلیارد دلار عبور خواهد کرد. درصورت تحقق این اتفاق «زوتوپیا۲» بهدومینانیمیشن تاریخ سینما تبدیل میشود که فروش بینالمللی آن بهبیش از یکمیلیارد دلار میرسد. پیش از این تنها «درونوبیرون۲» موفق بهثبت چنین رکوردی شده بود.
یکی از مهمترین دلایل این موفقیت جهانی عملکرد خارقالعاده فیلم در بازار چین است؛ بازاری که در سالهای اخیر نسبت به تولیداتهالیوودی سردتر شده و استقبال مخاطبانش از فیلمهای آمریکایی کاهش یافته است. با این وجود «زوتوپیا۲» توانست در چین بهفروشی معادل ۵۰۲میلیوندلار دست یابد؛ رقمی که آن را پس از «انتقامجویان:پایان بازی» محصول۲۰۱۹ با فروش ۶۳۲میلیوندلار بهدومیناکران بزرگ تاریخ سینما در این کشور تبدیل میکند. این استقبال کمنظیر در چین نهتنها موفقیتی تجاری بلکه دستاوردی فرهنگی نیز محسوب میشود چراکه جذب مخاطب چینی در شرایط فعلی نیازمند داستانپردازی جهانی، شخصیتهای قابل همذاتپنداری و پیامهایی فراتر از مرزهای فرهنگی بوده؛ عناصری که «زوتوپیا۲» بهخوبی از آنها بهره برده است. بازگشت بهدنیای حیوانات انساننما، پرداختن بهمفاهیم اجتماعی در قالبی سرگرمکننده و حفظ طنز هوشمندانه نسخه اول ازجمله عواملی هستند که باعث شده این دنباله نهتنها تکراری بهنظر نرسد بلکه حتی موفقتر از فیلم نخست عمل کند.
درکنار این موفقیتها نگاهها بهآینده گیشه سال۲۰۲۵ نیز دوخته شده است. یکی از جدیترین مدعیان احتمالی عنوان پرفروشترین فیلم سال اثر جدید جیمز کامرون با نام «آواتار:آتشوخاکستر» است. این فیلم که سومینقسمت از مجموعه «آواتار» محسوب میشود بهدلیل سابقه درخشان دوقسمت قبلی انتظارات بسیار بالایی را بههمراه دارد. هردوفیلم پیشین این مجموعه فروشی بیش از ۲میلیارد دلار را تجربه کردند و همین موضوع باعث شده بسیاری پیشبینی کنند که قسمتسوم نیز بتواند بهچنین موفقیتی دست یابد. بااینحال زمان اکران «آواتار:آتشوخاکستر» میتواند مانعی برای تصاحب عنوان پرفروشترین فیلم سال۲۰۲۵ باشد. این فیلم قرار است در تاریخ ۱۹دسامبر روی پرده برود و بهاحتمال زیاد بخش عمده فروش آن بهسال۲۰۲۶ منتقل خواهد شد. بههمین دلیل حتی اگر «آواتار» جدید در مجموع بهفروشی چندمیلیارد دلاری دست یابد بعید است بتواند در چارچوب سال۲۰۲۵ رکورد «زوتوپیا۲» را تهدید کند.
درسوی دیگر ماجرا همه چیز برای دیزنی به ایناندازه درخشان نیست. همزمان با رکوردشکنی «زوتوپیا۲» یکی دیگر از فیلمهای این استودیو بهنام «الا مککی» با شکستی کمسابقه مواجه شد. این کمدی-درام سیاسی بهکارگردانی جیمز ال. بروکس در آخر هفته گذشته تنها ۳۰۰هزاردلار از پنجبازار بینالمللی فروش داشت؛ رقمی که هرچند بهدلیل اکران محدود چندان تعجببرانگیز نیست اما عملکرد ضعیف فیلم در آمریکای شمالی زنگ خطر جدیتری را بهصدا درآورد. «الا مککی» در بازار داخلی آمریکا تنها ۱/۲میلیوندلار فروش افتتاحیه داشت و بهاینترتیب عنوان کمفروشترین افتتاحیه مدرن تاریخ دیزنی را بهخود اختصاص داد. مجموع فروش جهانی فیلم نیز تاکنون از ۴/۲میلیوندلار فراتر نرفته درحالیکه بودجه تولید آن حدود ۳۵میلیوندلار برآورد شده است. این فاصله چشمگیر میان هزینه تولید و فروش نشاندهنده یکی از سنگینترین شکستهای تجاری دیزنی در سالهای اخیر است. نقدهای ضعیف و امتیازهای پایین تماشاگران نیز امید چندانی برای جبران این شکست در هفتههای آینده باقی نگذاشتند. بهنظر میرسد
«الا مککی» نمونهای دیگر از آثاری باشد که باوجود حضور عوامل باسابقه نتوانستند ارتباط موثری با مخاطب برقرار کنند؛ مسالهای که در سالهای اخیر بارها گریبان استودیوهای بزرگهالیوودی را گرفته است.
درمجموع عملکرد متناقض دیزنی در سال۲۰۲۵ تصویری چندلایه از وضعیت این استودیو ترسیم میکند: ازیکسو «زوتوپیا۲» بهعنوان نمادی از قدرت انیمیشن، خلاقیت داستانی و شناخت دقیق مخاطب موفقیتی تاریخی را رقم زده و باردیگر ثابت کرده که دیزنی در این حوزه همچنان بیرقیب است. ازسوی دیگر شکستهایی مانند «الا مککی» نشان میدهند که نام بزرگ استودیو بهتنهایی تضمینکننده موفقیت نیست. با این حال انتظار میرود دیزنی با اکران «آواتار:آتشوخاکستر» بتواند سال سینمایی خود را با پایانی قدرتمند بهپایان برساند؛ پایانی که شاید نتواند رکورد «زوتوپیا۲» را در سال۲۰۲۵ بشکند اما بدونشک باردیگر نام این استودیو را درصدر اخبار گیشه جهان قرار خواهد داد. تا آن زمان شهر شلوغ و رنگارنگ «زوتوپیا» با افتخار بر قله فروشهالیوود ایستاده و تاج پرفروشترین فیلم سال را برسر دارد.
