غنیسازی صفر نه، بمب صفر آری
جهانصنعت- وزیر امور خارجه ایران بهتازگی با یک رسانه عمانی به گفتوگو نشسته و درباره موضوعات و مسائلی مهم و متفاوت اظهارنظر کرده است. عباس عراقچی که در این گفتوگو نیز همچون دیگر اظهارنظرهای مطبوعاتی خود درباره روند مذاکرات مسقط و سرنوشت توافق قاهره سخن گفته، به پرسشهایی متفاوت نیز پاسخ داده؛ پرسشهایی مانند اینکه چرا روسایجمهور پیشین ایران همگی پس از اتمام دوران ریاستجمهوری به اپوزیسیون تبدیل میشوند و البته پرسش از سرنوشت روابط احتمالی تهران و تلآویو؛ مسائلی که عمدتا در محدوده خطوط قرمز رسانهای قرار دارند و دستکم در فضای دیپلماتیک کمتر از آنها صحبت به میان میآید.
وی در ابتدای این گفتوگوی مفصل درباره سفر اخیر خود به مسقط صحبت کرده و با تاکید بر اهمیت این سفر و تاکید بر نقش عمان در جریان مذاکرات میان ایران و آمریکا گفته: «مذاکرات محرمانه۲۰۱۰ در عمان درنهایت به برجام منجر شد اما مذاکرات غیرمستقیم سال ۲۰۲۵–۲۰۲۴ پس از پنجدور بهدلیل زیادهخواهی آمریکا و حمله رژیمصهیونیستی و آمریکا به ایران ناکام ماند.» عراقچی در همین رابطه اضافه کرد: «در آستانه دور ششم، نزدیک به توافق بودیم اما «اولین موشک اسرائیل «وسط میز مذاکره» اصابت و دیپلماسی را نابود کرد.» وزیر خارجه ایران در ادامه با تاکید بر اینکه باب مذاکره همیشه باز است، شرط ازسرگیری گفتوگوها را
«نیت واقعی» و «توافق عادلانه» خواند و گفت: «وضعیت کنونی روابط بینالملل مشابه با «قانون جنگل» است که آمریکا و رژیمصهیونیستی آن را هدایت میکنند. من بارها اعلام کردهام که اگر غنیسازی صفر میخواهید، توافقی میان ما نخواهد بود اما اگر بمب صفر میخواهید، ما توافق خواهیم کرد.» او جنگ ۱۲روزه را با وجود خسارتبار بودن، به این جهت که باعث شناختن نقاط ضعف شد، موجب تقویت ایران از نظر دفاعی ارزیابی کرده و در همین رابطه گفته است: «امروز قدرت بازدارندگی ایران بهمراتب بالاتر است و تکرار حمله برای آمریکا و اسرائیل نتیجهای جز شکست سنگینتر نخواهد داشت.»
وزیر امور خارجه ایران در بخشی از این مصاحبه با پرسشی درباره احتمال طرح گفتوگو میان تهران و تلآویو که بهعنوان دو قطب رودرروی منطقه مواجه شد، در پاسخ گفت: «ما هیچگونه مشروعیتی برای رژیمصهیونیستی قائل نیستیم؛ این رژیم متعلق به این منطقه نیست و بر پایه غصب سرزمین ملت فلسطین شکل گرفته و ادامه موجودیت خود را با جنایتها، کشتارها و نسلکشی حفظ کرده است.»
خبرنگار سرشناس عمانی در بخشی از مصاحبه با اشاره به این نکته که از زمان بنیصدر تا کنون هر مقام بلندپایهای از دولت خارج میشود، خود را در جایگاه اپوزیسیون معرفی میکند، این سوال را مطرح کرد که آیا این موضوع نشانه مشکلی در سازوکار اداره حاکمیت و تصمیمگیری در ایران است و عراقچی نیز در پاسخ گفت: «آنچه شما گفتید، فقط مختص ایران نیست. میتوانم نمونههایی از کشورهای متعدد بیاورم که در آنها نیز چنین پدیدهای وجود داشته است؛ برخی افراد پس از پایان دوره مسوولیتشان به مخالفان تبدیل میشوند و مواضعی متفاوت اتخاذ میکنند و این امر طبیعی است. رییسجمهور احمدینژاد و دیگر روسای جمهوری پس از ترک منصب، ممکن است دیدگاهها و مواضع خاص خود را داشته باشند و این دیدگاهها در داخل ایران قابلتحمل و قابلجذب است و بخشی از نظام موجود بهشمار میرود.»
عراقچی همچنین در رابطه با سوالی مربوط به طرح «اسرائیل بزرگ» که از سوی بنیامین نتانیاهو مطرح شده، گفت: «بهنظر من آمریکا هرگز غرب آسیا یا خاورمیانه را بهدرستی درک نکرده است. شواهد آن، همین طرحهایی است که طی سالهای گذشته ارائه داده است: طرح «خاورمیانه بزرگ»، «خاورمیانه جدید»، «اسرائیل بزرگ» و سپس طرحهای مربوط به عادیسازی روابط با رژیمصهیونیستی و موارد مشابه.» او با تاکید بر اینکه ما باور داریم آینده منطقه تنها به دست کشورهای آن ساخته میشود، خاطرنشان کرد: «طبیعی است که قدرتهای خارجی برای حفظ حضور خود در منطقه بهانه میخواهند و به همین دلیل تلاش میکنند حالت همیشگی تنش را حفظ کنند.» او ادامه داد: «اما سیاست ما که آن را با همه کشورهای خلیجفارس و غرب آسیا مطرح کردهایم، این است که ترتیبات امنیتی جدیدی باید فقط با مشارکت کشورهای منطقه و بدون حضور قدرتهای خارجی تشکیل شود.»
عراقچی همچنین درباره روابط ایران با عربستان گفت: «روند پس از میانجیگری چین بسیار مثبت است؛ روابط مستحکم، رفتوآمدها ادامه دارد و نشست سهجانبه بعدی طی روزهای آینده برگزار میشود.» این خبرنگار سرشناس عمانی همچنین با طرح سوالی در رابطه با اتهامات موجود مبنیبر اداره جنگهای نیابتی در منطقه از سوی جمهوری اسلامی با استفاده از بازوهای نیابتی خود در منطقه، جویای میزان اهمیت این موضوع شد و عراقچی در پاسخ گفت: «در منطقه از گروههایی حمایت میکنیم که کاملا مستقل هستند و معتقدیم برای هدفی مشروع و مقدس مبارزه میکنند. به همین دلیل به آنها کمک میکنیم.»
او تاکید کرد: حمایت ایران از آنها در راستای استفاده ابزاری از آنها نیست و با تاکید بر استقلال هویت و شخصیت آنها افزود: «جنبش حماس در عملیات ۷اکتبر با هیچکس مشورت نکرد و از ایران نیز اجازه نگرفت. حزبالله نیز هنگام دفاع دربرابر تجاوزات رژیمصهیونیستی از ایران اجازه نمیگیرد. بله، میان ما هماهنگیهایی وجود دارد زیرا نگاه مشترکی نسبتبه مسائل منطقه و دشمن مشترکی داریم و طبیعی است که میان ما مشورت و تفاهم خوبی برقرار باشد.»
او در ادامه تاکید کرد که ایران بهدنبال سلطه بر منطقه یا گسترش مذهب شیعه نیست و تنها در جهت دستیابی به آرامش و صلح در منطقه تلاش میکند.
عراقچی همچنین در پاسخ به پرسشی درخصوص رابطه ایران با سوریه تاکید کرد که در حال حاضر هیچ رابطهای میان ما و دولت کنونی برقرار نیست. او در رابطه با فضای ملتهب، درگیریهای فکری و تقسیم ملتهای مسلمان تحت عناوین شیعه و سنی خاطرنشان کرد: «این امر جدیدی نیست بلکه سیاستی قدیمی و شناختهشده است که از گذشته با عنوان «تفرقه بینداز و حکومت کن» به کار گرفته شده است. این سیاست در کشورهای اسلامی اجرا شده و هنوز از سوی برخی به کار گرفته میشود.» او تاکید کرد که سیاست ایران در راستای تقریب مذاهب است.
عراقچی همچنین در پاسخ به این سوال که «با توجه به شنیدهها در رابطه با تماس یا همکاریهای نظامی میان ایران و برخی پایتختهای کشورهای حوزه خلیجفارس، آیا در آینده نزدیک میتوان شاهد یک ترتیبات امنیتی مشترک میان این کشورها بود»، تصریح کرد: «این یکی از مهمترین آرزوهای ماست و در همین راستا کار کردهایم و در آینده نیز جدیتر ادامه خواهیم داد. شرط نخست، تقویت سطح اعتماد میان ایران و کشورهای منطقه است و اکنون در این مرحله قرار داریم. در حال حاضر مانورهای مشترک و جلسات آموزشی مشترکی در حال برنامهریزی است. همچنین روابطی میان نیروهای مسلح ما و کشورهای شورای همکاری برقرار است. وابستگان نظامی دو طرف نیز در پایتختها حضور دارند.»
این مجری سرشناس عمانی همچنین با طرح سوالی در رابطه با شکلگیری گرایشی برای اعطای برخی آزادیهای فردی بهویژه درباره موضوع حجاب در ایران پرسید که «آیا این بخشی از پاسخ ایران به نسل جدید است که شاید با برخی رویکردهای دینی سختگیرانه موافق نباشد» و عراقچی نیز در پاسخ با توصیف جامعه ایران بهعنوان جامعه پویا و زنده گفت: «جهان جدید چالشهای خود را دارد.»
او گفت: «از سوی دیگر ما یک امت مسلمان هستیم و قوانین ما براساس شریعت اسلامی تدوین شده و با آن هماهنگ است. امروز بحثهای جدی و مهمی در جامعه جریان دارد. درباره اینکه چگونه میتوان قوانین مبتنیبر شریعت را با نیازها و واقعیتهای نسلهای جدید هماهنگ کرد. این مسیر در ایران با آرامش، تدبیر و گامهای سنجیده پیش میرود.»
عراقچی در ادامه و در تشریح رابطه ایران با ترکیه خاطرنشان کرد: «ترکیه کشوری بزرگ و تاثیرگذار در منطقه است. رییسجمهور اردوغان پیش از سفر به واشنگتن نیز نقش مهمی در منطقه داشت. ما دو همسایه باسابقه هستیم که صدها سال کنار هم زیستهایم و صدها سال دیگر نیز چنین خواهد بود. نقاط مشترک فراوانی داریم و البته در برخی مسائل منطقهای اختلافنظرهایی هم هست که همواره از طریق گفتوگوی سازنده حل شده است. هیچ اختلافی میان ایران و ترکیه وجود نداشته که از چارچوب گفتوگوی مستقیم خارج شود.»
