ضرورت خروج دولت از اقتصاد
سارا اصغری– صنعت ایران در آستانه یک بحران بی‌سابقه قرار دارد. قطعی مکرر برق، ناترازی انرژی، تحمیل هزینه‌های سنگین ترانزیت و فرسودگی تجهیزات، تولیدکنندگان را به مرز تعطیلی کشانده است. آرمان خالقی، دبیرکل خانه صنعت و معدن ایران، در نشستی خبری هشدار داد که واحدهای تولیدی به‌طور متوسط ۲ تا ۳ روز در هفته به دلیل قطع برق تعطیل می‌شوند و برخی صنایع بزرگ به‌کلی از چرخه تولید خارج شده‌اند. از سوی دیگر، سیدعبدالوهاب سهل‌آبادی، رییس خانه صنعت و معدن ایران، از تعطیلی ۱۷ روزه واحدهای تولیدی در ماه خبر داد و گفت: بسته‌های حمایتی دولت کمکی به تولید نکرده است. هر دو مقام صنعتی خواستار کاهش دخالت دولت در اقتصاد و واگذاری واقعی بخش تولید به بخش خصوصی شدند اما هشدار دادند که بوروکراسی پیچیده و نبود زیرساخت‌های لازم، هرگونه سرمایه‌گذاری جدید در حوزه انرژی را ناممکن کرده است.
به گزارش «جهان‌صنعت»، آرمان خالقی در نشستی خبری به مسائل و مشکلات پیش‌روی واحدهای تولیدی پرداخت و عنوان کرد: بخش تولید به طرز بی‌سابقه‌ای دچار بحران‌های مختلفی شده است یکی از مهم‌ترین آنها قطعی برق واحدهای تولیدی است که ۲ تا ۳ روز در هفته آنها را با تعطیلی مواجه کرده است همچنین باید مسائل پساجنگ را نیز با آن اضافه کرد که جنگ ۱۲روزه به مشکلات تولیدکنندگان افزوده است.
خالقی در ادامه خاطرنشان کرد: تولیدکنندگان ۲ تا ۳ روز در هفته دچار قطعی برق می‌شوند برخی مراکز ۵عصر تا ۱۲ شب که شیفت شب محسوب می‌شود کلا هر روز را تعطیل هستند. همچنین صنایع پرمصرف مانند فولاد صنعت ذوب شیشه‌گری و سیمان در کل تعطیل شدند.
وی در ادامه یادآور شد: موضوع دیگری که تولیدکنندگان را در مضیقه گذاشته است گرفتن حق ترانزیت از واحدهای تولیدی است که عدد کلانی است که اگر تولیدکننده این حق ترانزیت را پرداخت نکند جریمه خواهد شد و حتی برای این حق ترانزیت ارزش‌افزوده نیز قائل شده‌اند. دبیرکل خانه صنعت و معدن ایران همچنین با اشاره به ظرفیت‌های تولیدی از دست رفته خاطرنشان کرد: واحدهای تولیدی اگر ۶ روز در هفته کار می‌کنند ۳روز کار نداشته باشند در واقع با ۵۰درصد ظرفیت کار می‌کنند و نصف سود آنها از دست رفته است. این موضوع آثار جانبی و ثانویه نیز دارد چراکه تولیدکنندگان دارای هزینه‌های ثابت پرداخت دستمزد نیروی انسانی، پرداخت بیمه و مالیات هستند و از این جنبه روی تعهد کارفرماها تاثیرگذار است.
دولت برای ایجاد نیروگاه تسهیلات بدهد
خالقی همچنین با اشاره به میزان کسری ناترازی انرژی عنوان کرد: ۸۰هزار مگاوات برق مصرف کل کشور است که در اوج پیک مصرف با ۲۰هزار کسری روبه‌رو هستیم. اگر تولیدکننده‌ای بخواهد در زمینه برق سرمایه‌گذاری کند، دولت باید امکانات و زیرساخت‌های آن را فراهم کند تا جذابیت برای سرمایه‌گذاری داشته باشد اما این در حالی است که دولت با بوروکراسی طویل و مجوزهای مختلف تحقق این امر را مشکل کرده است. ما از دولت درخواست زمین و تسهیلات برای ایجاد نیروگاه را داریم. دولت باید برای این امر آغوش باز داشته اما ما آغوش بازی نمی‌بینیم. با این روالی که دولت در پیش گرفته است بعید به نظر نمی‌رسد مدعی شود که تولیدکنندگان گازوئیل خود را نیز تامین کنند، این در حالی است که توان فعلی بخش خصوصی در همین حد است و حتی قادر به گردش مالی واحد تولیدی خود نیست و با مشکلات نوسازی تجهیزات روبه‌رو است در چنین شرایطی چگونه می‌تواند اقدام به احداث نیروگاه کند.
وی در ادامه تاکید کرد: ما در کشور با موضوعات بسیار و پیچیده‌ای روبه‌رو هستیم درحالی‌که راهکارهای محدودی داریم اگر کشور ما با دنیا تعامل داشت می‌توانست زمینه جذب سرمایه‌گذاری را فراهم کند. ما در راستای ناترازی انرژی سال گذشته پیشنهاد کردیم که از ترکمنستان برق خریداری کنیم که زمینه این امر نیز فراهم بود اما دولت از این موضوع استقبال نکرد.
تاثیر ناترازی انرژی بر قیمت تمام‌شده
دبیرکل خانه صنعت و معدن ایران درباره تاثیر ناترازی انرژی بر قیمت تمام‌شده عنوان کرد: ناترازی انرژی سبب کاهش تولید و سودآوری واحدهای تولیدی شده است و این امر روی قیمت تمام‌شده نیز تاثیرگذار است که این موضوع روی رقابت تولیدکنندگان نیز اثر می‌گذارد. این در حالی است که در بازارهای جهانی سر یک سنت رقابت صورت می‌گیرد.
رویکردهایی که دولت باید در پیش گیرد
دبیرکل خانه صنعت و معدن تاکید کرد: اگر هم‌اکنون به یکباره کلید کل اقتصاد را به بخش خصوصی بدهند ممکن است نتواند آن را اداره کند چرا که بخش خصوصی در شرایط گلخانه‌ای به سر برده اما موضوع بحث اراده دولت است که دولت باید نقش خود را در اقتصاد کمرنگ کند. خالقی در ادامه تاکید کرد: برای گذار از این بحران‌ها دولت باید رویکرد شفافیت را پیش‌رو بگیرد. همچنین اقتصاد را به صورت کامل و شفاف تعریف کند تا کجا دولت حق دارد که در این اقتصاد دخالت داشته باشد و تا کجا بخش خصوصی می‌تواند این حوزه را اداره کند این در حالی است که دولت حتی برای زولبیا و بامیه و آش ماه رمضان نیز قیمت‌گذاری می‌کند تا این حد در بخش‌های خرد اقتصاد ورود دارد. وی در پایان تاکید کرد: دولت باید به سیاستگذاری و حکمرانی بپردازد و نظارت بر اقتصاد داشته باشد و تا جایی که ممکن است از دخالت در امور اقتصاد دوری کند. البته در جریان خصوصی‌سازی‌ها مدیران دولتی مقاومت بسیاری انجام دادند به این دلیل که این مدیران در بدنه دولت قرار داشتند و مایل به واگذاری قدرت نبودند.
مشکلاتی که گوش شنوا می‌خواهد
سیدعبدالوهاب سهل‌آبادی، رییس خانه صنعت و معدن ایران در این نشست خبری به مشکلات پیش‌روی واحدهای تولیدی در کشور پرداخت و عنوان کرد: ۱۰۰هزار واحدهای صنعتی فعال در کشور مشغول به کار هستند که ۱۷ روز در ماه را به دلیل قطعی برق در تعطیلی به سر می‌برند. سهل‌آبادی در ادامه عنوان کرد: مشکل اصلی ما این است که کسی متوجه نمی‌شود که ما تولیدکنندگان چه خواسته‌ای داریم ما حتی خواسته‌های خود را به وزرا و رییس‌جمهور نیز عنوان کرده‌ایم که در چنین شرایطی تولیدکنندگان حتی یک کارگر را اخراج نکرده‌اند اما از این نوع ترازی‌ها در رنج هستند. ناترازی انرژی و کمبود آب واحدهای تولیدی را به چالش کشیده است این در حالی است که وزیر نیرو به صراحت عنوان کرده است که واحدهای تولیدی خود برق خود را تامین کنند. هم‌اکنون بسیاری از واحدهای تولیدی از جمله واحدهای سیمانی و پایین‌دست آنها از نبود برق متاثر شدند و کار بسیاری از این واحدها به تعطیل کشیده شده است.
وی همچنین درباره بسته حمایتی دولت که پس از جنگ از آن رونمایی شد عنوان کرد: این بسته متولد نشده، سقط شد و دردی از مشکلات تولیدکنندگان را دوا نکرد. ما از دولت بسته نمی‌خواهیم. دولت ما را جریمه نکند.
رییس خانه صنعت و معدن ایران در ادامه تاکید کرد: واحدهای تولیدی با مشکلات متعدد از جمله تهیه مواد اولیه و واردات روبه‌رو است و به سختی آن را تامین می‌کند. ماشین‌آلات و تجهیزات واحدهای صنعتی فرسوده شده‌اند و ما همچنان با ماشین‌آلات مدل ۱۹۷۰ کار می‌کنیم که مصرف گازوئیل بسیار بالایی دارند.
وی در ادامه تاکید کرد: دولت باید از اقتصاد خودش را بیرون بکشد و این بخش را به بخش خصوصی بااهلیت و سالم بسپارد، نه بخش خصوصی که با رانت پیش رفته است. اتفاقا تشکل‌های خصوصی می‌توانند در اهلیت‌شناسی برای واگذاری به بخش خصوصی به دولت کمک کنند.
سهل‌آبادی همچنین تاکید کرد: ما باید با همسایگان و دنیا در تعامل باشیم، صنعت نمی‌تواند تنها باقی بماند. تمام صنایع در دنیا با همدیگر در تعامل هستند.
