شتاب‌گیری ایران‌خودرو و دنده عقب سایپا
جهان‌صنعت – در دل پیچ‌وخم‌های اقتصادی؛ جایی که تحریم‌ها و نوسانات انرژی همچون سایه‌ای سنگین بر خطوط تولید افتاده‌اند، صنعت خودرو به‌عنوان یکی از ارکان کلیدی اقتصاد، بار دیگر نشانه‌هایی از حیات تازه از خود نشان می‌دهد. نیمسال نخست۱۴۰۴، دوره‌ای بود که با چالش‌های ساختاری و مدیریتی دست‌وپنجه نرم کرد اما شهریورماه ورق به‌نفع رشد چرخید.
آمار کلی رشد ۱۸۰روزه خودرو
پس از سه فصل متوالی افول، شهریورماه با افزایش بیش از ۳۰درصدی نسبت‌به مرداد، خطوط تولید را به‌سوی صعود هدایت کرد. مجموع خروجی سه‌شرکت ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو در این ماه به ۸۲هزار و ۴۴۰دستگاه رسید درحالی‌که مرداد تنها شاهد ۶۲هزار و ۱۱۲دستگاه بود که رشدی معادل ۲۰هزار و ۳۲۸دستگاه را نشان می‌دهد. با این حال، تصویر کلی نیمسال اول همچنان تیره است: کل تولید سواری‌ها به ۳۷۹هزار و ۵۹۹دستگاه محدود ماند که نسبت‌به ۴۱۵هزار و ۹۷۰دستگاه سال گذشته، با کاهش ۸درصدی روبه‌رو شده است. این عقب‌ماندگی معادل ۳۶هزار و ۳۷۱دستگاه کمتر، زنگ‌خطری برای تحقق اهداف سالانه به صدا درمی‌آورد. کارشناسان این جهش را نتیجه بهبود نسبی محدودیت‌های انرژی و برق می‌دانند اما مدیریت خصوصی با چابکی و تمرکز بر بهینه‌سازی توانسته است از افت‌های پیشین عبور کند.
ایران‌خودرو و نقش مدیریت خصوصی
در میان طوفان چالش‌ها، ایران‌خودرو تنها شرکتی است که با رشد ۸درصدی، تیراژ نیمسال را به ۲۶۳هزار و ۴۸۸دستگاه رسانده است. این دستاورد گواهی بر کارایی مدیریت خصوصی است که با تصمیم‌گیری‌های سریع و سرمایه‌گذاری هدفمند، توانسته زنجیره تامین را استوار کند. جهش شهریور برای ایران‌خودرو، از ۴۴هزار و ۶۰۱دستگاه در مرداد به ۶۲هزار و ۲۴۸دستگاه، با رشدی ۳۹درصدی، نمادی از انعطاف‌پذیری مدیریتی است که خصوصی‌سازی را به‌مثابه اهرمی برای تحول برجسته می‌‌کند.
سایپا گرفتار در مدیریت دولتی
در مقابل، سایپا که زیر سایه مدیریت دولتی اداره می‌شوند، نیمسال را با افت‌های سنگین سپری کرده است؛ افت‌هایی که ریشه در تصمیم‌گیری‌های کند، وابستگی به بودجه‌های عمومی و عدم چابکی در برابر بحران‌ها دارد. سایپا با کاهش ۳۲درصدی، تولید را از ۱۲۵هزار و ۶۲۴دستگاه به ۸۴هزار و ۵۹۵دستگاه رسانده است. پارس‌خودرو وضعیت مشابهی دارد. تولید از ۴۸هزار و ۳۸۹دستگاه به ۳۱هزار و ۵۳۶دستگاه سقوط کرده است.
حتی جهش شهریور ۱۴درصدی سایپا به ۱۵ هزار و ۱۷۴دستگاه و ۱۶درصدی پارس‌خودرو به ۵هزار دستگاه نیز نمی‌تواند سایه سنگین کاهش تولید در شش‌ماهه ابتدایی سال را بزداید و این افزایش‌ها بیشتر به بهبودهای موقتی انرژی نسبت داده می‌شود.
در پایان باید اشاره کرد که نیمسال اول۱۴۰۴، تفاوت‌های مدیریتی را منعکس کرد؛ جایی که ایران‌خودرو با مدیریت خصوصی نه‌تنها از رکود عبور بلکه الگویی برای رشد پایدار ترسیم کرد، سایپا نیز درگیر چرخه‌ای از مشکلات دولتی مانده که بهره‌وری را به حداقل رسانده است. اگر این روند صعودی شهریور ادامه یابد و محدودیت‌های پاییزی همچون انرژی مهار شود، جبران بخشی از عقب‌ماندگی ممکن است اما کلید واقعی، گذار به مدیریت‌های چابک و خصوصی است.
