زیر تیغ تغییر

جهانصنعت – هوش مصنوعی، این فناوری انقلابی که طی سالهای اخیر با سرعتی بیسابقه و باور نکردنی رشد کرده، تاثیری عمیق بر بازارهای مالی و صنایع مختلف آمریکا گذاشته است. شرکت Nvidia Corp که چیپهای پردازشی حیاتی برای هوش مصنوعی را تولید میکند، اکنون به ارزش تقریبی ۵/۴تریلیون دلار رسیده و استارتاپهای بزرگی مانند OpenAI و Anthropic توانستهاند صدهامیلیارد دلار سرمایه جذب کنند. این سرمایهگذاریهای عظیم نشاندهنده اهمیت و نفوذ روبه رشد هوش مصنوعی در اقتصاد جهانی است و همچنین به وضوح نشان میدهد که سرمایهگذاران آینده بسیار روشنی برای این تکنولوژی نوظهور متصور هستند. هوش مصنوعی فرصتهای گستردهای برای سرمایهگذاران ایجاد کرده اما در کنار آن، ریسکهای قابلتوجهی نیز به وجود آورده است که بازار نمیتواند آنها را نادیده بگیرد. همانطور که اینترنت در گذشته صنایع را متحول کرد، هوشمصنوعی نیز با سرعتی بیش از انتظار در حال تغییر دادن ساختار کسبوکارها و بازارهاست. سرمایهگذاران نگران آن هستند که برخی صنایع و شرکتها که نتوانند خود را با این فناوری نوین تطبیق دهند و دچار افت تقاضا و حتی حذف از بازار شوند.
در همین راستا، شرکتهای فعال در حوزه طراحی وبسایت، تصاویر دیجیتال و نرمافزارهای گرافیکی مانند
Wix.com، Shutterstock و Adobe، به دلیل تهدیدات ناشی از هوش مصنوعی با کاهش ارزش سهام روبهرو شدهاند. این تغییرات، نشاندهنده این است که اگرچه هوش مصنوعی فرصتی برای رشد صنایع و کسبوکارهاست اما از سوی دیگر تهدیدی جدی و غیرقابل انکار برای بسیاری از صنایع سنتی بهشمار میرود. در مجموع، هوش مصنوعی روندی شتابان دارد که آینده بازارهای مالی و صنایع را به شکلی بنیادین دگرگون کرده و خواهد کرد.
از ظهور تا نفوذ در بازارهای مالی
در سالهای اخیر، پیشرفتهای چشمگیر در حوزه هوش مصنوعی موجب شد تا بسیاری از شرکتها مدل کسبوکار خود را برمبنای این فناوری نوپا بازتعریف کنند.Nvidia به عنوان رهبر بازار تولید چیپهای موردنیاز برای محاسبات پیچیده هوشمصنوعی، تبدیل به یکی از ارزشمندترین شرکتهای جهان شده است. ارزش بازار این شرکت بیش از ۴تریلیون دلار است و این رشد چشمگیر نشانهای واضح از اهمیت و نفوذ هوش مصنوعی در اقتصاد جهانی بهشمار میرود. از سوی دیگر، استارتاپهایی مانند OpenAI که مدلهای قدرتمندی مانند ChatGPT را توسعه دادهاند، توانستهاند دههامیلیارد دلار سرمایه جذب کنند. این شرکتها با خلق فناوریهای نوین، انقلابی در تولید محتوا، تحلیل داده و حتی کدنویسی به وجود آوردهاند که تاثیر مستقیمی بر روندهای اقتصادی و صنعتی داشته است.
با این حال، در کنار فرصتها، نگرانیهایی از سوی سرمایهگذاران درباره تهدیدات ناشی از هوشمصنوعی وجود دارد. براساس تحلیلهای بانک آمریکا، حداقل ۲۶شرکت در معرض خطر جدی به دلیل نفوذ گسترده هوش مصنوعی هستند.
خدمات یا محصولات این شرکتها به واسطه هوش مصنوعی ممکن است منسوخ یا کاهش تقاضا را تجربه کنند و همین سبب ارزش واقعی سهام شرکت با تهدیدهایی غیرقابل انکار مواجه شده است. شرکتهایی مانند Wix.com در حوزه توسعه وب، Shutterstock به عنوان یکی از فعالان مهم در تولید و خلق تصاویر دیجیتال و Adobe که در ساخت نرمافزارهای گرافیکی شهرت دارد، به وضوح تحتتاثیر این تغییرات قرار گرفتهاند. از اوایل سال ۲۰۲۵ تاکنون، سهام این شرکتها به طور میانگین ۲۲درصد کمتر از شاخص ۵۰۰ S&P رشد داشته است که نشاندهنده نگرانی معاملهگران بازار نسبت به عملکرد آینده این شرکتها است. دنیل نیومن، مدیرعامل شرکت مشاوره Futurum Group، معتقد است این روند تحول و اختلال سریعتر از آن چیزی که پیشتر تصور میشد رخ داده است.
او میگوید: «انتظار داشتیم این تغییرات طی پنج سال رخ دهد اما به نظر میرسد ظرف دو سال آینده اتفاق خواهد افتاد.» این تغییرات بیش از همه کسبوکارهایی را تهدید میکند که نیروی انسانی بالایی دارند و بر مدلهای قدیمی فناوری متکی هستند، حتی اگر در گذشته موفق بوده باشند.
تاثیر هوش مصنوعی بر صنایع در حال تحول
یکی از مهمترین ابعاد تحول گسترده هوشمصنوعی، رشد چشمگیر استفاده از چتباتها و عوامل هوشمصنوعی است که تواناییهای متعددی همچون تولید کد نرمافزاری، پاسخدهی به سوالات پیچیده و خلق محتوای تصویری و ویدئویی دارند. این پیشرفتها باعث شده شرکتهای بزرگ فناوری مانند Microsoft و Meta میلیاردها دلار سرمایهگذاری در این حوزه انجام دهند تا جایگاه خود را در آینده فناوری حفظ کنند اما این تغییرات نهتنها باعث افزایش سرمایهگذاریها شده بلکه با کاهش نیروی کار و تحولات ساختاری عمیقی نیز همراه بوده است زیرا بهرهوری بالاتر و اتوماسیون گسترده، نیاز به نیروی انسانی را در برخی بخشها کاهش داده است.
سرمایهگذاران اکنون با نگرانی به آینده شرکتهایی نگاه میکنند که نمیتوانند به سرعت خود را با موج هوش مصنوعی تطبیق دهند. به عنوان نمونه، سهام شرکتهایی مانند Wix.com و Shutterstock که در حوزه توسعه وب و تصاویر دیجیتال فعالیت دارند، طی سال جاری بیش از ۳۰درصد کاهش یافته است. همچنین Adobe که یکی از بازیگران اصلی نرمافزارهای گرافیکی بهشمار میرود، با کاهش ۲۳درصدی ارزش سهام خود مواجه شده چراکه که مشتریان به سمت پلتفرمهای مبتنی بر هوشمصنوعی میروند که میتوانند تصاویر و ویدئوهای تولید شده توسط هوش مصنوعی ارائه دهند. علاوه بر این، شرکتهای فعال در حوزه خدمات نیروی انسانی مانند ManpowerGroup و Robert Half نیز با فشار قابلتوجهی روبهرو شدهاند. افزایش اتوماسیون و هوش مصنوعی به جای نیروی انسانی، تقاضا برای خدمات این شرکتها را کاهش داده و باعث افت ارزش سهام آنها شده است. نمونه دیگری از این تغییرات را میتوان در شرکت Gartner مشاهده کرد که در زمینه ارائه تحقیقات بازار فعالیت میکند. پس از اینکه این شرکت پیشبینی درآمد سالانه خود را کاهش داد، سهام آن طی پنج روز کاری ۳۰درصد سقوط کرد که بزرگترین افت یکهفتهای در تاریخ این شرکت محسوب میشود. اگرچه Gartner دلایل متعددی همچون سیاستهای دولت آمریکا، کاهش هزینههای مشتریان و تعرفهها را در این افت دخیل دانسته است، بسیاری از تحلیلگران اعتقاد دارند که ترس سرمایهگذاران از تاثیر مخرب هوش مصنوعی بر مدل کسبوکار این شرکت نقش برجستهتری داشته است. گرچه خود Gartner در حال توسعه و بهکارگیری ابزارهای هوش مصنوعی برای بهبود خدماتش است، نگرانیها درباره جایگزینی خدمات تحقیقاتی و تحلیلی این شرکت توسط فناوریهای هوشمصنوعی همچنان پابرجاست.