زنگ خطر دلسردی
جهان‌صنعت- روز گذشته بورس تهران با ثبت یک روز منفی دیگر به روند اصلاحی روزهای گذشته خود ادامه داد. بازار که با معاملات مثبت روز سه‌شنبه را آغاز کرده بود، پس از کاهش هیجانات اولیه با غلبه فروشندگان مواجه و شاخص کل بار دیگر وارد بازه منفی شد. با وجود کاهش فشار فروشندگان، معاملات کم‌رمق روز گذشته که بار دیگر به ارزش زیر ۱۰هزار میلیارد تومان سقوط کرد، می‌تواند نشانه‌هایی از شروع یک اصلاح زمان‌بر در بازار سرمایه باشد که متاثر از همزمانی وقوع عوامل مختلف در فضای اقتصادی کشور و همین‌طور بازار سرمایه است.
روز سه‌شنبه شاخص کل بورس تهران با ۸هزار واحد ریزش، روی عدد ۳میلیون و ۱۰۶هزار واحد قرار گرفت. بیشترین تاثیر بر شاخص کل مربوط به نمادهای فارس، فولاد، وپاسار و فملی بود. بیشترین حمایت حقوقی‌های بازار از چهار نماد آریان، خودرو، خساپا و شتران به عمل آمد.
ارزش معاملات روز گذشته بازار سهام به رقم ۸هزار و ۸۴۵میلیارد تومان رسید و مطابق روال این روزهای بازار در خروج سرمایه‌های حقیقی، بیش از ۱۰۰۰میلیارد تومان سرمایه حقیقی دیگر از بازار خارج شد. این در حالی بود که چهار نماد زفارس، فخوز، سرود و فولای بیشترین میزان خالص ورود نقدینگی را از آن خود کردند.
خطر بروز رکود معاملاتی
بررسی‌ها نشان می‌دهد معاملات روز گذشته بازار سهام که در ابتدا با رشد سطوح قیمتی نمادها همراه بود، پس از افزایش عرضه‌ها در بازار، بار دیگر طعم روزی منفی را چشید و روند اصلاحی به مسیر خود ادامه داد. همزمانی غلبه عرضه‌کنندگان و کاهش معنادار ارزش معاملات باعث شد تا فضای بازار روز گذشته تا حدودی متعادل باشد اما در صورت ادامه‌دار شدن ارزش معاملات پایین در بازار، نشانه‌های اصلاح همراه با رکود معاملاتی بروز خواهد کرد که بیانگر دلسردی سرمایه‌های‌های حقیقی از بازار سرمایه و در پیش‌گرفتن راهی دیگر برای سرمایه‌گذاری است.
کم‌تحرکی بازار روز گذشته در حالی رخ داد که بار دیگر رونق به معاملات بازار طلا و صندوق‌های طلای بورسی بازگشته که در صورت ادامه می‌تواند زنگ خطری دیگر برای بازگشت دوران رکود به معاملات سهام بورس تهران باشد.
غلبه ترس بر منطق
با توجه به رشد شاخص کل و در سود قرار گرفتن اغلب پورتفوهای سرمایه‌گذاران و همزمانی با نیاز شاخص کل به اصلاح قیمتی، وقوع اصلاح در بازار و تعدیل قیمت سهام امری منطقی و قابل پیش‌بینی بود که معمولا در این شرایط و به‌منظور شناسایی سودهای حاصله، اغلب سرمایه‌گذاران در سمت فروشنده قرار می‌گیرند اما با توجه به اینکه بازار سهام کم‌عمق بوده و اغلب نمادها شناوری پایینی دارند و همچنین وجود دامنه نوسان روزانه منجر به تشکیل صف شده و از نقدشوندگی بازار می‌کاهد، معمولا خروج‌های سنگین سرمایه در بازار، جو منفی ایجاد می‌کند و باعث غلبه ترس بر منطق در فضای بازار می‌شود.
به همین دلیل است که معمولا اصلاح‌های قیمتی بورس تهران در صورت عدم ورود بازارساز، به سادگی منجربه فرار سرمایه‌های خرد از بازار و رکود معاملاتی می‌شود. این موضوع، نکته‌ای است که بارها کارشناسان بازار به آن اذعان کرده‌اند اما گویی سازمان بورس همچنان راهی برای برون‌رفت از آن پیدا نمی‌کند.
بیش واکنشی سهامداران
از طرف دیگر اقتصاد تورمی ایران باعث شده تا نوعی کم‌صبری و ترس در سرمایه‌گذاران نهادینه شود و رفتارها و واکنش‌های هیجانی به اتفاقات پیرامونی دچار بیش‌واکنشی شود. این موضوع البته واکنشی است به ناپایداری در روند سودآوری بازارهای مختلف که همواره تحت ریسک‌های درون و بیرون از خود قرار دارند. به همین علت مدیران بازار باید اولین گام در ایجاد پایداری در بازار سرمایه را، با ایجاد فضایی آرام و مدیریت کردن ریسک‌های موجود بردارند، به شکلی که در روزهای اصلاحی اینچنینی در بازار، سرمایه‌گذار نقش حمایتی بازارساز را احساس و از رفتارهای هیجانی در فروش پرهیز کند.
اهمیت بورس برای تامین مالی
از آنجا که گزارش‌های ماهانه شرکت‌های تولیدی فعال در بورس تهران، نشان از رونق تولید و ثبت ارقام بالاتر درآمدی می‌دهند و گزارش‌های اتاق بازرگانی نیز تا حدودی در اعداد شامخ صنعت امیدوار‌کننده به نظر می‌رسد، در چنین فضایی رکود معاملاتی نمادهای این شرکت‌ها در بورس تهران نوعی فرصت‌سوزی از طرف مدیریت کلان اقتصادی کشور محسوب می‌شود که در شرایط سخت تحریم و وجود کسری در تامین بودجه برای اجرای طرح‌های توسعه‌ای، نیاز مبرم به منابع خصوصی داخلی دارد و بهترین مسیر تامین آن بازار سرمایه است. حمایت‌هایی که تاکنون از بازار سرمایه صورت گرفته، منجر به ایجاد رونق در بازار و بازگشت نسبی اعتماد به بورس شده است اما رها کردن بورس تهران در آستانه بودجه‌بندی سال آینده و بلاتکلیف ماندن سرمایه‌های حقیقی و ایجاد سردرگمی در فضای بازار سرمایه در صورت طولانی‌تر شدن، نتیجه‌ای جز خروج پول از بازار و حاکمیت دوباره رکود نخواهد داشت.
