روز حساب در مجامع بورسی

جهانصنعت- سال مالی اخیر را میتوان یکی از پرتلاطمترین دورهها برای صنایع بزرگ کشور بهویژه بخشهای تولیدی، فولادی، معدنی و مالی دانست. درحالیکه صنایع مادر همچنان بار اصلی اقتصاد ملی را به دوش میکشند، چالشهای زیرساختی، فشارهای بینالمللی، نوسانات نرخ ارز و محدودیتهای انرژی، بیش از هر زمان دیگری بر توان عملیاتی و چشمانداز سودآوری این بنگاهها سایه انداخته است. آنچه در این میان اهمیت پیدا میکند، نه صرفا توان تولید یا فروش شرکتها بلکه میزان تابآوری، قدرت برنامهریزی و انعطافپذیری ساختار مالی و عملیاتی آنها در برابر شرایط متغیر و بعضا بحرانزاست.
شرکتهای بزرگ، بهویژه آنهایی که نقش محوری در زنجیره تامین و ارزش صنایع کشور دارند، ناچار شدهاند در سال گذشته تمرکز خود را از رشد کمی صرف، بهسمت «پایداری عملیاتی»، «مدیریت ریسک» و «توسعه مبتنیبر منابع درونزا» تغییر دهند. استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر، سرمایهگذاری در زیرساختهای تامین انرژی، بازنگری در ساختار تامین مالی، بهینهسازی مصرف و همچنین چابکسازی سازمانی، بهتدریج در دستور کار بنگاههایی قرار گرفته که پیشتر تنها به سودآوری در ترازنامه میاندیشیدند.
از سوی دیگر، بازیگران بازار سرمایه نیز با دقت بیشتری نسبتبه گذشته، عملکرد و رویکرد استراتژیک شرکتها را رصد میکنند. دیگر گزارشهای مالی صرف، معیار تصمیمگیری نیستند بلکه توجه ویژهای به کیفیت سود، تداومپذیری آن، سهم پروژههای زیربنایی، وضعیت صادرات و نحوه مواجهه با بحرانهای ساختاری مانند کمبود انرژی یا تورم هزینهای، بهعنوان شاخصهای کلیدی ارزیابی شناخته میشود.
در چنین فضایی، بررسی دقیق مجامع عمومی سالانه شرکتهای بزرگ، فرصتی بیبدیل برای شناخت بهتر مسیر پیشرو، نحوه مدیریت چالشها و سنجش افقهای توسعهای شرکتها بهشمار میرود. در این گزارش، مروری خواهیم داشت بر مهمترین تصمیمها، چالشها و ابتکاراتی که در مجامع اخیر صنایع کلیدی کشور مطرح شدهاند.
محدودیت انرژی، مانع تولید
در مجمع عمومی عادی سالانه شرکت فولاد خوزستان، مجموعهای از اقدامات، دستاوردها و چالشهای مهم شرکت در سال مالی۱۴۰۳ مورد بررسی قرار گرفت. از مهمترین نکات مطرحشده در این نشست، اجرای پروژههای زیرساختی و تاسیساتی، تلاش برای توسعه انرژیهای نو و چالشهای جدی ناشی از محدودیتهای انرژی بود که اثر محسوسی بر تولید و درآمد شرکت داشته است.
در حوزه زیرساخت، شرکت فولاد خوزستان اقدام به طراحی، تامین، نصب و راهاندازی دو دستگاه توزین جادهای ۶۰ تنی در موقعیت نیروگاه و یک دستگاه توزین ریلی در بندر امام کرده است. همچنین در بخش سرمایهگذاری، پروژه مهم تملک نیروگاه ۵۴۶مگاواتی سیکل ترکیبی سبزوار به اجرا درآمده و عملیات اجرایی فاز نخست نیروگاه خورشیدی ۲۰۰مگاواتی بهبهان نیز آغاز شده است. این پروژهها در راستای کاهش وابستگی به انرژیهای فسیلی و توسعه ظرفیت تولید برق شرکت ارزیابی میشود.
بهطور کلی، در سال مالی گذشته برای ۱۹پروژه جدید با مجموع سرمایهگذاری بیش از ۵هزارمیلیارد تومان قرارداد بسته شد و عملیات اجرایی آنها آغاز شد. یکی از این پروژهها، طرح «ویند فنسینگ» با ارزش ۸هزارمیلیارد ریال است که تاکنون ۹۴درصد پیشرفت داشته است.
با وجود این فعالیتها، شرکت فولاد خوزستان در سال گذشته با چالشهای قابلتوجهی در حوزه انرژی مواجه شد. طبق گزارش ارائهشده، حدود یکمیلیون تن از ظرفیت تولید بهدلیل محدودیتهای گاز و برق از دست رفت. تنها در بازه منتهی به ۱۰مرداد۱۴۰۴، شرکت بهدلیل محدودیتهای برق، از تولید ۵۵۱هزار تن شمش بازماند و به دنبال آن، ۱۶۱هزار و ۴۲۲میلیارد ریال درآمد و ۳۵هزار و ۷۸۸میلیارد ریال سود خالص از دست رفت.
این محدودیتها در سطح صنعت نیز تاثیر قابلتوجهی گذاشته است بهگونهایکه برآورد میشود ارزش تولید از دسترفته فولاد کشور در سهسال اخیر بهدلیل بحران انرژی، معادل ۵/۸میلیارد دلار بوده باشد. این در حالی است که صنعت فولاد فقط ۷درصد از برق کشور را مصرف میکند اما بیش از ۶۰درصد آن با محدودیت مواجه است.
در زمینه مصرف آب نیز نکات قابلتوجهی مطرح شد. میزان مصرف آب در صنعت فولاد کشور ۱۵۴میلیون مترمکعب در سال برآورد شده که از این میزان تنها ۴۴میلیون مترمکعب از طریق شبکه آبرسانی عمومی تامین میشود.
از منظر اقتصادی بهای تمامشده برق برای فولادسازان به ازای هر کیلووات ۲۲۶۳ تومان (معادل۲۹/۳ سنت) و قیمت تمامشده گاز نیز به ازای هر مترمکعب ۸۱۸۱تومان(معادل ۹۱/۱۱سنت) عنوان شد. با وجود این هزینهها، شرکت همچنان ارز حاصل از صادرات را در سامانه مرکز مبادله با نرخ ۷۱۱۰۰ تومان عرضه میکند.
در پایان این نشست عنوان شد که با توجه به روند رو به رشد قیمت حاملهای انرژی، پیشبینی میشود تا سال۱۴۱۰، سهم انرژی در قیمت تمامشده هر تن شمش به حدود ۲۸درصد برسد؛ موضوعی که میتواند حاشیه سود شرکتها را در صورت استمرار محدودیتهای انرژی و رشد قیمت تمامشده تحتفشار قرار دهد.
توسعه زیر سایه محدودیت
در ادامه مجمع عمومی عادی سالانه شرکت فولاد خوزستان، بخش دوم گزارش عملکرد این شرکت با تمرکز بر طرحهای توسعهای، اقدامات زیرساختی، تلاش برای تامین پایدار مواد اولیه، کاهش وابستگی انرژی و همچنین موانع صادراتی تشریح شد. این گزارش نشان میدهد شرکت علاوهبر تداوم اجرای پروژههای کلان، با چالشهایی در حوزه صادرات و انرژی نیز روبهرو بوده است.
یکی از نکات مهم مطرحشده، برآورد ۶۱هزارمیلیارد ریال زیان مستقیم ناشی از محدودیتهای انرژی در سال۱۴۰۳ بود. این زیان جدای از کاهش ظرفیت تولید و درآمد از دسترفته، خود بهتنهایی نشانگر ابعاد بحران انرژی در صنعت فولاد است. در مقابل فولاد خوزستان ۱۵۵پروژه و طرح توسعهای با ارزش بیش از ۱۳۳هزارمیلیارد تومان (معادل ۱۳۳ همت) را در دست اجرا دارد که بخش مهمی از سرمایهگذاریها را به خود اختصاص داده است.
در حوزه مواد اولیه، گامهایی برای تامین پایدار برداشته شده که از جمله آن میتوان به تملک معدن سنگآهن گوزلدره در زنجان و معدن شهدای فولاد خوزستان در تکاب اشاره کرد. همچنین جواز تاسیس دو واحد ۵/۲میلیون تنی تولید گندله و کنسانتره برای شرکت زیرمجموعه سیمیدکو صادر شده است. علاوهبر این، گواهی کشف بلوک شماره۳ در پهنه آباده و جازموریان نیز اخذ شده اما بهدلیل محدودیت منابع مالی، ۱۰محدوده معدنی دیگر از فرآیند دریافت گواهی کشف خارج شدهاند.
در زمینه توسعه حملونقل و لجستیک، شرکت قصد دارد با خرید ۲۵۰کشنده، ناوگان جادهای خود را تقویت کند. همچنین در حوزه بهینهسازی زنجیره تامین، با اجرای پروژه زمزم۳، سهم آهن اسفنجی خریداریشده در بهای تمامشده محصول از ۱۴درصد در سال۱۴۰۲ به ۴درصد در سال۱۴۰۳ کاهش یافته است؛ موضوعی که اثر مثبتی در کاهش هزینهها داشته است.
با توجه به محدودیتهای فزاینده انرژی، شرکت حضور در مناقصه بهرهبرداری از گازهای فلر را نیز در دستور کار قرار داده تا بخشی از انرژی موردنیاز خود را از منابع جایگزین تامین کند. علاوهبر آن، طرحهای مختلفی برای احداث نیروگاههای خورشیدی تعریف شده است. طبق برآوردها، فاز نخست نیروگاه خورشیدی ۲۰۰ مگاواتی در بهبهان تا پایان امسال به بهرهبرداری خواهد رسید و فاز دوم آن نیز در سال آینده عملیاتی میشود. این نیروگاه روی زمینی به مساحت ۳۰۰ هکتار احداث خواهد شد.
همزمان نیروگاه خورشیدی دیگری با ظرفیت ۲۰۰مگاوات در منطقه گتوند با روش EPCF در مرحله مناقصه قرار دارد و یک پروژه دیگر با ظرفیت ۱۱۰مگاوات نیز در لامرد طراحی شده که در مساحتی حدود ۱۶۶هکتار ساخته خواهد شد. طبق پیشبینیها، بهرهبرداری از پروژه لامرد در تابستان۱۴۰۶ صورت خواهد گرفت.
با وجود همه این اقدامات، صادرات محصولات فولادی با چالشهایی مواجه است. کاهش تمایل شرکتهای کشتیرانی برای همکاری، رقابت شرکتهای فولادی روسیه و چین و همچنین افزایش ظرفیت تولید فولاد در دیگر کشورها، از مهمترین موانع پیشروی صادرات فولاد ایران عنوان شد. این چالشها ضرورت بازنگری در راهبردهای صادراتی را بیش از پیش آشکار کرده است.
توسعه آرام در صنعت نخ
مجمع عمومی عادی سالانه شرکت عطرین نخ قم با حضور حداکثری سهامداران برگزار شد و طی آن، گزارش عملکرد سال گذشته و برنامههای آتی شرکت تشریح شد. نطرین بهعنوان بزرگترین و متنوعترین واحد تابندگی کشور از منظر نوع و حجم تولید، در سال۱۴۰۳ تمرکز خود را بر توسعه خطوط تولید، حفظ کیفیت، کنترل هزینهها و مدیریت ریسکهای ناشی از تحریمها قرار داده است.
یکی از مزیتهای رقابتی این شرکت، تولید محصولات خاص و انحصاری در کنار تنوع بالا در تولیدات است. همچنین بهدلیل تعدد منابع تامین مواد اولیه، شرکت توانسته تعادل نسبی در زنجیره تامین خود ایجاد کند. ماشینآلات شرکت همگی از اروپا خریداری شدهاند و از لحاظ کیفیت، بازدهی، میزان آلایندگی و ضایعات، در سطح مطلوبی قرار دارند. این ویژگیها موجب شده بهرهوری تولید افزایش و هزینههای جانبی کاهش یابد.
با این حال تحریمها چالشهایی را در تامین قطعات یدکی ایجاد کرده است. نطرین برای مقابله با این ریسک، قطعات موردنیاز را با واسطهگری شرکتهایی در امارات و ترکیه وارد میکند تا وقفهای در فرآیند تولید ایجاد نشود.
در زمینه تامین مواد اولیه، شرکت اعلام کرد که مواد اولیه داخلی با نرخی نزدیک به دلار آزاد در بازار عرضه میشود، درحالیکه واردات مواد اولیه خارجی با نرخ دلار مرکز مبادله انجام میشود. به همین دلیل، شرکت ترجیح داده از مواد اولیه خارجی با کیفیت بالاتر و صرفه اقتصادی بیشتر استفاده کند.
یکی از سیاستهای مدیریتی شرکت برای سال۱۴۰۴، تمرکز بر کنترل دوره وصول مطالبات است. مدیران معتقدند که این سیاست تاثیری منفی بر حجم فروش نخواهد داشت چراکه محصولات شرکت بهدلیل کیفیت بالا و ویژگیهای انحصاری، از تقاضای پایدار برخوردارند.
در حوزه توسعه، راهاندازی خطوط تولید نخهای DTY یکی از اقدامات مهم سال گذشته بوده که هم به سودآوری شرکت کمک کرده و هم تنوع سبد محصولات را افزایش داده است. همچنین شرکت در نظر دارد دو ماشین تکسچره و هفت ماشین تابندگی جدید خریداری کند تا ظرفیت تولید خود را بیشتر توسعه دهد.
از منظر مالی، نطرین در سال۱۳۹۹ افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی داراییها را تجربه کرده و اکنون نیز برنامه دارد از این محل و با هدف بهرهمندی از معافیتهای مالیاتی، مجددا افزایش سرمایه انجام دهد.
شرکت با دارا بودن چندین ژنراتور اختصاصی، مشکلی در تامین برق نداشته و در شرایطی که بسیاری از صنایع با محدودیت انرژی مواجه هستند، توانسته تولید خود را با ثبات ادامه دهد.
در پایان مجمع، صورتهای مالی شرکت مورد تصویب قرار گرفت و به ازای هر سهم ۶۲ ریال سود تقسیم شد. این میزان سوددهی در مقایسه با برخی دیگر از شرکتهای مشابه، در محدودهای محافظهکارانه و متناسب با ظرفیت فعلی شرکت ارزیابی میشود.
احیای پروژهها در سرچشمه
مجمع عمومی عادی بهطور فوقالعاده شرکت سرمایهگذاری مس سرچشمه با حضور پررنگ سهامداران و نمایندگان قانونی آنان برگزار شد. در این جلسه، مدیران شرکت به ارائه گزارشی از آخرین وضعیت پروژههای کلیدی، تغییرات ساختاری، وضعیت شرکتهای زیرمجموعه و برنامههای سودآوری سال آینده پرداختند. یکی از محوریترین موضوعات مجمع، بررسی پروژه تغلیظ۳ و ۴ مس سرچشمه بود که طی دوسال گذشته عملا با توقف پیشرفت مواجه شده بود. براساس اعلام مدیران، این پروژه ارزش سرمایهگذاری معادل ۷۴۵میلیون یورو (حدود ۳۰هزارمیلیارد تومان یا ۳۰ همت) دارد؛ عددی که بهمراتب بیش از ارزش بازار فعلی نماد سرچشمه (معادل ۵ همت) برآورد میشود.
در ماههای اخیر، با تزریق ۷۰۰میلیارد تومان نقدینگی به پروژه، بسیاری از موانع اجرایی برطرف شده و نشانههایی از فعالسازی دوباره پروژه به چشم میخورد. تیم اجرایی در حال بازنگری در زمانبندیهاست و پیشراهاندازی این طرح طی سهسال آینده پیشبینی شده است. تا به امروز، پیشرفت پروژه ۶/۵درصد اعلام شده است.
در حوزه عملیاتی اعلام شد که مناقصات تامین تجهیزات اصلی پروژه از جمله بخشهای خردایش، فلوتاسیون و آبگیری برگزار شده و تامینکنندگان مشخص شدهاند. همچنین ریسکهای ناشی از عوامل فورسماژور بررسی و مدیریت شدهاند تا روند اجرای پروژه با ثبات بیشتری ادامه یابد.
علاوه بر آن، پروژه فلوتاسیون خاتونآباد نیز از دیگر موضوعات مورد بحث بود. طبق برنامه، پیشراهاندازی این پروژه برای مهرماه و راهاندازی رسمی آن در آذرماه پیشبینی شده و تحویل نهایی آن ششماه پس از آغاز بهرهبرداری خواهد بود. پیشرفت پروژه تاکنون ۸۰درصد گزارش شده و حاشیه سود آن معادل ۶درصد اعلام شد.
در بخش پروژه فلوتاسیون سرچشمه نیز گفته شد که پروژه به کارفرما تحویل داده شده و فرآیند دریافت مطالبات مربوط به آن در حال پیگیری است. بخشی از این مطالبات مربوط به پروژهای به ارزش ۶/۲میلیون یورو است که باید پرداخت شده و در صورتهای مالی نیز شناسایی شود.
در سطح سازمانی شرکت سرمایهگذاری مس سرچشمه اقدام به کاهش ساختار اداری خود کرده است. معاونتهای شرکت از هفت به سه واحد کاهش یافتهاند و ۳۸نفر از نیروی انسانی تعدیل شدهاند. حوزههای غیرضروری نیز حذف شده تا چابکی سازمانی افزایش یابد.
یکی از دغدغههای مطرحشده در جلسه، موضوع سهامداری شرکت ملی مس در سرچشمه بود که باعث شده شرکت صرفا یک کارفرما داشته باشد. این مساله از منظر برخی سهامداران بهعنوان یک ریسک تلقی شده و شرکت در تلاش است تا با ورود شرکتهای کارفرمایی جدید، تنوع در ساختار تامین پروژهها ایجاد کند.
در ادامه جلسه، درباره سرنوشت دو شرکت زیرمجموعه نیز گزارشهایی ارائه شد. شرکت مفتول چشمه که در آستانه انحلال قرار داشت، برنامه احیای مجدد آن در دستور کار قرار گرفته و درخواست بازگشت از انحلال ارسال شده است. همچنین شرکت زیانده عمران گستران نیز قرار است از طریق فروش داراییهایش نقدینگی مورد نیاز خود را تامین کند.
در جمعبندی برنامههای آتی، سودآوری شرکت اصلی در سال۱۴۰۴ حداقل دوهزارمیلیارد تومان (دوهمت) برآورد شده که وابستگی زیادی به روند پیشرفت پروژه تغلیظ دارد؛ پروژهای که حاشیه سود آن ۴۵/۷درصد گزارش شده است. در پایان مجمع، تقسیم سود ۳۰۰ریالی به ازای هر سهم مورد تصویب قرار گرفت.
رشد سودآوری در «غشهداب»
مجمع عمومی عادی سالانه شرکت کشت و صنعت شهداب ناب خراسان با حضور بیش از ۵۱درصد از سهامداران برگزار شد. این شرکت که در حوزه صنایع غذایی فعالیت میکند، توانسته در سال مالی منتهی به ۱۴۰۳ عملکردی رو به رشد را ثبت کند.
طبق گزارش ارائهشده در مجمع، درآمدهای عملیاتی شرکت با رشد ۳درصدی مواجه شده اما سود عملیاتی با افزایش قابلتوجه ۴۹درصدی همراه بوده است. این رشد نشاندهنده کنترل موثر هزینهها و بهبود بهرهوری در فعالیتهای عملیاتی شرکت است. از سوی دیگر، هزینههای مالی شرکت نسبتبه سال گذشته ۳۰درصد کاهش یافته که این امر تاثیر بسزایی در رشد سود خالص شرکت داشته و سود خالص را با جهشی ۴۵درصدی همراه کرده است.
یکی از موضوعات مهم مطرحشده، وضعیت فروش سهام شرکت گروه صنعتی تبرک بود. مدیران شرکت اعلام کردند که با توجه به شرایط نامساعد بازار سرمایه، فعلا برنامهای برای فروش این دارایی وجود ندارد اما این موضوع بهصورت مستمر تحت رصد و بررسی قرار دارد.
در پایان جلسه مجمع، صورتهای مالی شرکت مورد تایید قرار گرفت و تقسیم سود ۲۷ریالی به ازای هر سهم به تصویب رسید.
عبور فولاژ از گلوگاه انرژی
مجمع عمومی سالیانه شرکت فولاد آلیاژی ایران با حضور حداکثری سهامداران برگزار شد. ابوتراب فاضل، رییس مجمع سال مالی گذشته را برای این شرکت «چالشی» توصیف کرد و مهمترین عامل را بحران انرژی دانست که تاثیر جدی بر صنعت فولاد گذاشته است.
فولاژ طی سال گذشته با مشکلاتی در تکمیل پروژه فولادسازی۲ روبهرو بوده که هنوز به ظرفیت اسمی ۲/۱میلیونتن نرسیده است. از سوی دیگر، با توجه به رکود داخلی در بازار فولاد، تمرکز شرکت بر صادرات به بازارهای جدیدی چون ترکیه، آمریکای شمالی و اروپا قرار گرفته است.
در حوزه توسعه، شرکت از طرحهای بزرگی چون تملک نیروگاه حرارتی و احداث یک نیروگاه ۲۰۰مگاواتی پردهبرداری کرده و زمین مورد نیاز نیروگاه خورشیدی نیز به تملک شرکت درآمده است. این اقدامات در کنار هدفگذاری برای کاهش توقفهای اضطراری به کمتر از ششساعت در سال۱۴۰۴ و کاهش ضایعات تولید به ۸/۱درصد، چشمانداز مثبتی برای بهبود بهرهوری شرکت ترسیم میکند.
در پایان جلسه، سود نقدی ۳۳۰ریالی به ازای هر سهم تصویب و ماده ۱۲۹ قانون تجارت نیز در مجمع تنفیذ شد.
بازگشت بانک دی به سودآوری
مجمع عمومی عادی سالیانه بانک دی با مشارکت ۷۰درصدی سهامداران برگزار شد و طی آن، تحولات مهم بانک در مسیر کاهش زیان انباشته و بهبود وضعیت مالی مورد بررسی قرار گرفت. مدیران اعلام کردند که در سال مالی گذشته، یکی از مهمترین اقدامات بانک، واگذاری داراییهای مازاد و املاک غیرمولد بوده است. طبق گزارش ارائهشده، تاکنون تعیین تکلیف ۱۵هزارمیلیارد تومان از این داراییها انجام شده که ۷هزارمیلیارد تومان از آن سند خورده و مابقی نیز ظرف ۱۰روز آتی به حساب بانک منتقل خواهد شد.
در کنار این اقدام، جذب منابع جدید و افزایش سپردهها نیز یکی از دستاوردهای مهم بانک در سال۱۴۰۳ بوده است. منابع بانک به سطح ۵۰ همت رسیده که نسبت به ابتدای سال، رشدی دو برابری داشته است. این جهش منابع، توان تسهیلاتدهی بانک را تقویت کرده و ظرفیت سرمایهگذاری را افزایش داده است.
روند کاهش زیان عملیاتی نیز از مردادماه آغاز شده و عمدتا ناشی از رشد درآمدهای کارمزدی و بهبود درآمدهای غیرمشاعی است. پیشبینی میشود در ادامه سال، این روند تداوم یافته و بانک وارد مرحله سودآوری عملیاتی شود.
از دیگر محورهای اصلی مجمع، برنامه اصلاح ساختار سهام، افزایش سرمایه و ارتقای شاخص کفایت سرمایه بود. بانک دی هدفگذاری کرده تا به شاخص ۸درصدی کفایت سرمایه دست یابد و از این طریق امکان جذب سرمایهگذاریهای جدید و دسترسی بهتر به بازارهای پولی را فراهم کند.
در کنار این اقدامات، توسعه بانکداری دیجیتال، اصلاح سبد سرمایهگذاری با ترکیب بهینه و تلاش برای وصول مطالبات معوق، از جمله راهبردهایی بود که مدیران بانک برای بازسازی ترازنامه و رسیدن به ثبات مالی معرفی کردند.