دورنمای یکدهه آینده جهان
جهانصنعت – مجله اکونومیست در تازهترین مجلد خود به بررسی روندهای مهم و دورنمای جهان در سال۲۰۲۶ پرداخته است؛ دورنمایی که علاوهبر مسائل داخلی آمریکا بر مواردی مانند چین، جنگ اوکراین، اقتصاد جهانی، تحولات خاورمیانه و مهمترین موارد ژئوپلیتیکی نظام جهانی پرداخته است. درابتدای مطلب ۱۰روند مهم از سوی تام استندیج سردبیر اکونومیست مورد تحلیل قرار گرفته است. او در مطلب خود تصریح کرده که این جهان دونالدترامپ است که ما فقط در آن زندگی میکنیم؛ رییسجمهوری که برهمزننده قواعد و مهمترین عامل شکلدهنده به تحولات جهانی در سال۲۰۲۵ بود و تازمانی که در کاخ سفید بماند وضعیت همینگونه خواهد ماند. رویکرد هنجارشکنانه او در برخی حوزهها آشفتگی ایجاد کرده(مانند تجارت) اما در برخی زمینهها نیز نتایج دیپلماتیک بههمراه داشته(مانند غزه) و حتی موجب تغییرات ضروری شده است(مانند افزایش هزینههای دفاعی در اروپا).
دویستوپنجاهمین سال استقلال آمریکا
با این شرایط در سالگرد ۲۵۰سالگی استقلال آمریکا جمهوریخواهان و دموکراتها تصویری کاملا متفاوت و آشتیناپذیر از گذشته، حال و آینده کشور ارائه خواهند کرد. رایدهندگان نیز در انتخابات میاندورهای نوامبر درباره مسیر آینده آمریکا تصمیم میگیرند اما حتی اگر دموکراتها مجلس نمایندگان را بهدست آورند حکمرانی ترامپ با اتکا به فشار، تعرفه و فرمانهای اجرایی ادامه خواهد یافت.
سرگردانی ژئوپلیتیکی
در چنین شرایطی تحلیلگران سیاست خارجی در مورد اینکه آیا جهان وارد یک جنگ سرد جدید میان بلوکهای رهبریشده از سوی آمریکا و چین شده است یا معاملهگری ترامپ جهان را به سه حوزه نفوذ آمریکایی، روسی و چینی تقسیم خواهد کرد، اختلافنظر دارند. شواهد نشان میدهد که وضعیت کنونی نه این است و آن زیرا ترامپ ترجیح میدهد براساس غریزه عمل کند و نه بر پایه نظریههای بزرگ ژئوپلیتیکی. بنابراین نظم قدیم جهانی بیش از پیش فرسوده میشود و ائتلافهای داوطلبانه توافقهای جدیدی در حوزه دفاع، تجارت و اقلیم خواهند کرد.
جنگ، صلح یا هر دو؟
از سوی دیگر به نظر میرسد با کمی خوششانسی آتشبس شکننده غزه پابرجا میماند اما جنگ در اوکراین، سودان و میانمار ادامه خواهد یافت. روسیه و چین با اقدامات خاکستری در شمال اروپا و دریایچین جنوبی تعهد آمریکا به متحدانش را آزمایش میکنند. در نتیجه با محو شدن مرز میان جنگ و صلح تنشها در قطب شمال، فضا، کف اقیانوسها و در فضای سایبری افزایش مییابد.
مشکلات اروپا
نویسنده مقاله تاکید دارد در شرایط فعلی نیز اروپا باید همزمان هزینههای دفاعی را بالا برده، رابطه خود با آمریکا را حفظ کرده، رشد اقتصادی ایجاد و با کسریهای عظیم روبهرو شود آنهم درحالی که سیاستهای ریاضتی ممکن است حمایت از احزاب راست افراطی را تقویت کند. در واقع اروپا میخواهد پیشرو تجارت آزاد و سیاستهای سبز باقی بماند اما نمیتواند همه این اهداف را یکجا محقق کند.
فرصت چین
از سوی دیگر با وجود مشکلاتی مانند کاهش رشد، تورم منفی و مازاد صنعتی سیاست اول آمریکای ترامپ فرصتی تازه برای چین ایجاد کرده تا نفوذ جهانی خود را گسترش دهد. پکن خود را شریکی قابلاعتمادتر بهویژه برای جنوب جهانی معرفی کرده و توافقهای تجاری متعددی منعقد میکند. درواقع چین آماده است معاملات تاکتیکی با ترامپ انجام دهد؛ امری که اهمیت آن در حفظ روابط معاملهگرایانه است نه رویکرد تقابلی.
نگرانیهای اقتصادی
در همین راستا شواهد نشان میدهد که اقتصاد آمریکا تاکنون مقاومتر از انتظار در برابر تعرفهها ظاهر شده اما همین تعرفهها رشد جهانی را کاهش خواهند داد. در عین حال با ولخرجی کشورهای ثروتمند خطر بحران بازار اوراق قرضه رو به افزایش است. در نتیجه انتخاب جایگزین جروم پاول در ماهمه برای ریاست فدرالرزرو میتواند بازارها را بیثبات کند.
نگرانی درباره هوشمصنوعی
علاوه بر این هجوم سرمایهگذاری به زیرساختهای هوشمصنوعی ممکن است ضعف پنهان اقتصاد آمریکا را پوشانده باشد. در نتیجه سوال مهم این است که آیا این حباب خواهد ترکید؟ همانند راهآهن، برق و اینترنت سقوط احتمالی به معنای بیارزش بودن فناوری نبوده اما میتواند اثرات اقتصادی گستردهای داشته باشد. در واقع دغدغه از آثار هوشمصنوعی بر مشاغل بهویژه مشاغل تحصیلکردگان تشدید خواهد شد.
چشمانداز اقلیمی مبهم
از سوی دیگر محدودنگهداشتن گرمایش جهانی در حد ۵/۱درجه دیگر ممکن نبوده و ترامپ با انرژیهای تجدیدپذیر مخالف است اما انتشار جهانی احتمالا به اوج رسیده و فناوریهای پاک در جنوب جهانی شکوفا شدند. بنابراین شرکتها به اهداف اقلیمی خود نزدیک میشوند اما برای جلوگیری از خشم ترامپ در اینباره سکوت میکنند. بنابراین انرژی و موضوع گرمایش زمین یکی از حوزههای مهم در سال آینده خواهد بود.
ارزشهای ورزشی
سردبیر اکونومیست همچنین در ادامه مطلب خود تصریح میکند که ورزش باید پناهگاه دور از سیاست باشد اما این امر لزوما در سال۲۰۲۶ میسر نخواهد شد زیرا جامجهانی فوتبال در آمریکا، کانادا و مکزیک برگزار میشود؛ کشورهایی با روابط پرتنش که ممکن است موجب کاهش حضور تماشاگران شود.
نسل جدید داروهای لاغری
همزمان نسل جدید داروهای کاهش وزنِ ارزانتر و کارآمدتر و به شکل قرص در راه است که دسترسی را گستردهتر میکند. بنابراین سوال مهم این است که آیا مصرف آنها تقلب محسوب میشود؟ این داروها بحث اخلاقی مربوط به تقویت عملکرد را به حوزهای فراتر از ورزشکاران برده و اکنون هرکسی میتواند وارد بازی اوزمپیک شود.
