دوئل بزرگ نفتی در آلاسکا

جهان صنعت– بازار نفت به نتیجه مذاکرات دو قدرت بزرگ دنیا نشسته است. خروجی نشست ترامپ و پوتین در آلاسکا نقطه عطف بازار نفت خواهد بود، چه آنکه به گفته تحلیلگران بازار اگر تنش‌ها ادامه یابد یا تقاضا افزایش یابد، قیمت‌ها ممکن است به ۸۰ تا ۹۰دلار در هر بشکه برسند. بازار نفت در هفته‌ای که گذشت تحت تاثیر نشست دونالد ترامپ و همتای روسی‌اش، ولادیمیر پوتین درباره شرایط آتش‌بس در اوکراین قرار گرفته است. ترامپ روز چهارشنبه هشدار داد که در صورت عدم توافق پوتین برای صلح، «عواقب شدیدی» در انتظار روسیه خواهد بود. پیشتر نیز ترامپ تهدید کرده بود که تعرفه‌های سنگینی بر خریداران بزرگ نفت روسیه، از جمله هند و چین، اعمال خواهد کرد. اجرای این تهدیدها و اعمال محدودیت‌های بیشتر بر صنعت نفت روسیه می‌تواند عرضه جهانی را بیش از پیش محدود کرده و فشار صعودی بر قیمت نفت وارد کند. همزمان آژانس بین‌المللی انرژی می‌گوید که در پی تصمیم اعضای اوپک‌پلاس مبنی بر افزایش بیشتر تولیدات، عرضه جهانی نفت امسال و سال آینده سریع‌تر از انتظارات افزایش خواهد یافت.

 نفت از ۶۰ تا ۹۰دلار

در حالی که بازار نفت در تب و تاب دیدار روسای جمهور آمریکا و روسیه ، ادامه تنش‌های ژئوپلیتیکی و تحریم‌های ثانویه بر سر مشتریان نفت مسکو قرار گرفته و چشم‌انداز عرضه بالاتر، افزایش قیمت‌ها را محدود کرده است. سیتی‌بانک در یادداشتی به مشتریان اعلام کرد که قیمت نفت برنت ممکن است در نیمه دوم سال ۲۰۲۵ به محدوده ۶۰ تا ۶۵دلار برسد، اگر توافقی میان آمریکا و روسیه حاصل شود، این توافق می‌تواند ریسک‌های ژئوپلیتیکی را کاهش داده و فشارهای قیمتی را کم کند. شرکت تحقیقاتی «ریستاد انرژی» در یادداشتی برای مشتریان خود نوشت: با توجه به اینکه خریداران نفت روسیه ممکن است با فشار اقتصادی بیشتری روبه‌رو شوند، عدم قطعیت مذاکرات صلح آمریکا و روسیه همچنان ریسک صعودی را افزایش می‌دهد. چگونگی حل بحران اوکراین و روسیه و تغییر جریان روسیه می‌تواند شگفتی‌های غیرمنتظره‌ای را به همراه داشته باشد. ترامپ تهدید کرده است که اگر روسیه به جنگ در اوکراین ادامه دهد، تعرفه‌های ثانویه را برای خریداران نفت‌خام روسیه و در درجه اول چین و هند، وضع خواهد کرد. وارن پترسون، رییس بخش استراتژی کالا در شرکت «آی‌ان‌جی» در یادداشتی نوشت: واضح است که اگر پیشرفت کمی در آتش‌بس حاصل شود، ریسک صعودی برای بازار وجود دارد. مازاد نفت پیش‌بینی شده در نیمه دوم امسال و ۲۰۲۶، همراه با ظرفیت تولید اضافی اوپک، به این معنی است که بازار باید بتواند تاثیر تعرفه‌های ثانویه بر هند را مدیریت کند اما اگر شاهد تعرفه‌های ثانویه بر سایر خریداران کلیدی نفت‌خام روسیه، از جمله چین و ترکیه باشیم، اوضاع دشوارتر می‌شود.

انتظارات برای کاهش نرخ بهره توسط فدرال‌رزرو آمریکا در سپتامبر نیز از قیمت نفت حمایت می‌کند. معامله‌گران تقریبا ۱۰۰‌درصد احتمال می‌دهند که پس از رشد ملایم تورم آمریکا در جولای، کاهش نرخ بهره اتفاق خواهد افتاد. اسکات بسنت، وزیر خزانه‌داری آمریکا گفت: با توجه به آمار ضعیف اخیر اشتغال، فکر می‌کند که احتمال کاهش نیم واحدی نرخ بهره وجود دارد. نرخ‌های استقراض پایین‌تر، تقاضا برای نفت را افزایش می‌دهد. گزارش روز چهارشنبه اداره اطلاعات انرژی آمریکا که افزایش غیرمنتظره ۳‌میلیون بشکه‌ای ذخایر نفت‌خام آمریکا در هفته منتهی به هشتم آگوست را نشان داد، باعث شد افزایش قیمت نفت محدود شود. در همین حال سیتی‌بانک در یادداشتی به مشتریان اعلام کرد که قیمت نفت برنت ممکن است در نیمه دوم سال ۲۰۲۵ به محدوده ۶۰ تا ۶۵ دلار برسد، اگر توافقی میان آمریکا و روسیه حاصل شود. این توافق می‌تواند ریسک‌های ژئوپلیتیکی را کاهش داده و فشارهای قیمتی را کم کند. در مقابل، اگر تنش‌ها ادامه یابد یا تقاضا افزایش یابد قیمت‌ها ممکن است به ۸۰ تا ۹۰ دلار در هر بشکه برسند.  سیتی‌بانک هشدار داد که افت بیشتر قیمت‌ها نیازمند کاهش شدید تقاضا به‌ویژه در چین و کاهش فعالیت پالایشگاه‌هاست. پایان معافیت‌های تعرفه‌ای، بهبود زنجیره تامین و رشد عرضه خارج از گروه اوپک‌پلاس نیز از عوامل موثر در کاهش قیمت‌ها هستند. در سناریوی صعودی، تقاضای قوی و ادامه تنش‌های ژئوپلیتیکی می‌تواند قیمت‌ها را به بالای ۹۰دلار برساند.

چشم‌انداز مبهم آژانس

‌همزمان با دیدار دو رییس‌جمهوری روسیه و آمریکا در آلاسکا، آژانس بین‌المللی انرژی به عنوان مشاور کشورهای صنعتی در گزارش ماهانه خود اعلام کرد که عرضه نفت در سال‌جاری ۵/‌‌۲ بشکه افزایش خواهد یافت. این رقم برای سال آینده نیز روزانه ۹/‌‌۱‌میلیون بشکه خواهد بود. این نهاد پیشتر افزایش عرضه در سال جاری را ۱/‌‌۲‌میلیون بشکه در روز پیش‌بینی کرده بود. به نوشته آژانس بین‌المللی انرژی، بازار جهانی نفت تحت تاثیر کُندشدن رشد تقاضا و افزایش عرضه، امسال در مسیر ثبت رکورد تولید مازاد قرار دارد. موجودی انبارهای نفت، با نرخ ۹۶/‌‌۲‌میلیون بشکه در روز افزایش خواهد یافت و حتی از میانگین رشد در طول همه‌گیری سال۲۰۲۰ عبور می‌کند. تقاضای جهانی نفت امسال و سال آینده با سرعتی کمتر از ۵۰‌درصد سال ۲۰۲۳ رشد خواهد کرد. پس از آنکه سازمان کشورهای صادرکننده نفت، روسیه و سایر متحدان تصمیم گرفتند زودتر از برنامه‌ریزی قبلی کاهش تولید داوطلبانه را معکوس و نسبت به افزایش تولیدات اقدام کنند، اوپک‌پلاس روند افزایش تولیدات را تسریع کرده است. تولید مازاد در کنار نگرانی‌ها درباره تاثیر اقتصادی تعرفه‌های دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا امسال قیمت نفت را تحت‌الشعاع قرار داده است. در گزارش آژانس، عرضه نفت به‌مراتب سریع‌تر از تقاضا افزایش می‌یابد. انتظار می‌رود که تقاضای نفت امسال به اندازه ۶۸۰ و سال آینده ۷۰۰‌هزار بشکه افزایش پیدا کند. پیش‌بینی قبلی برای هر دو سال، ۲۰‌هزار بشکه کمتر بود. آژانس بین‌المللی انرژی در این گزارش پیش‌بینی افزایش تولید را به هدف‌گذاری صعودی اوپک‌پلاس نسبت می‌دهد، نوشت: تازه‌ترین داده‌ها نشان‌دهنده تقاضای کم‌رمق در سراسر اقتصادهای بزرگ و افزون‌براین اعتماد مصرف‌کننده همچنان کاهشی و احیای سریع تقاضا بعید است. به نظر می‌رسد که بازار نفت بیش از پیش اشباع شده باشد! پیش‌بینی تقاضا در گزارش آژانس بین‌المللی انرژی در پایین‌ترین بخش محدوده نوسان قرار دارد و این نهاد نسبت به سایر پیش‌بینی‌ها انتظار دارد که گذار به انرژی تجدیدپذیر سریع‌تر از انتظارات انجام شود. اوپک پیش‌بینی خود درباره تقاضای نفت را روی ۲۹/‌‌۱‌میلیون بشکه در روز حفظ کرد که در مقایسه با پیش‌بینی آژانس، دو برابر بیشتر است. قیمت نفت پس از انتشار گزارش ‌آژانس بین‌المللی انرژی کاهش یافت و هر بشکه نفت‌خام برنت دریای شمال زیر ۶۶ دلار معامله شد. این در حالی است که سرمایه‌گذاران مشتاقانه در انتظار نشست روز جمعه(دیروز) بین دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین، به ترتیب رییس‌جمهوری آمریکا و روسیه در آلاسکا هستند. پوتین و ترامپ قرار است در این دیدار بزرگ درباره گزینه‌های دستیابی به راه‌حلی برای پایان بخشیدن به جنگ اوکراین گفت‌وگو کنند. در گزارش این نهاد اشاره شده است که عرضه نفت سال آینده احتمالا به اندازه ۳‌میلیون بشکه بیشتر از تقاضا خواهد بود. به گفته آژانس، این سبقت تحت تاثیر رشد تولیدات خارج از گروه اوپک‌ پلاس و افزایش محدود تقاضا اتفاق خواهد افتاد. به گفته آژانس بین‌المللی انرژی، با این حال تحریم‌های اضافی علیه روسیه و ایران ممکن است که عرضه از سوی سومین و پنجمین تولیدکننده بزرگ نفت جهان را محدود کند.

تحلیلگران چه می‌گویند؟

تحلیلگران معتقدند که اعمال محدودیت‌های شدیدتر بر صادرات انرژی روسیه احتمالا کمبودهای موجود در عرضه را تشدید خواهد کرد به‌ویژه در اروپا و بخش‌هایی از آسیا که همچنان به نفت‌خام و فرآورده‌های پالایشی روسیه وابسته‌ هستند. با این حال، در صورتی که ایالات متحده تصمیم بگیرد تحریم‌ها را کاهش دهد یا در ازای امتیازاتی از سوی مسکو، تخفیف‌هایی ارائه کند، تاثیر بازار می‌تواند به‌طور چشمگیری در جهت مخالف حرکت کند. عامل محدودکننده دیگر رشد قیمت نفت در روز جمعه تا حدی تحت تاثیر داده‌های تورم تولیدکننده ایالات‌متحده بود. شاخص قیمت تولیدکننده (PPI) فراتر از انتظارات ظاهر شده و موجب کاهش احتمال کاهش شدید نرخ بهره توسط فدرال‌رزو در ماه آینده شد. از سویی بازارها همچنان کاهش نرخ بهره در نشست سپتامبر را محتمل می‌دانند اما احتمال کاهش یک‌چهارم‌درصدی از حالت تقریبا قطعی خارج شده و انتظار برای کاهش نیم‌درصدی نیز کاهش یافته است. تمرکز بر داده‌های اقتصادی آسیا در ژاپن، داده‌های منتشرشده در روز جمعه نشان داد که اقتصاد این کشور در سه‌ماهه دوم سال فراتر از انتظارات رشد کرده است. صادرات و سرمایه‌گذاری‌های ثابت در این دوره، با وجود فشارهای تعرفه‌ای از سوی ایالات‌متحده مقاوم باقی مانده‌اند. این عملکرد بهتر از انتظار ممکن است بانک مرکزی ژاپن را به بررسی گزینه‌های انقباضی بیشتر ترغیب کند. در چین داده‌ها نشان دادند که تولید صنعتی در ماه جولای کمتر از پیش‌بینی‌ها بوده است. کاهش تقاضای خارجی پس از پیش‌خریدهای قبلی به دلیل تعرفه‌های آمریکا، عامل اصلی این افت بوده است. آمار فروش خرده‌فروشی نیز در ماه جولای پایین‌تر از انتظارات ظاهر شد که نشان‌دهنده ضعف در مصرف داخلی است.

بازار نفت جمعه تحت تاثیر عوامل ژئوپلیتیکی و داده‌های اقتصادی قرار گرفته است. نتیجه نشست ترامپ و پوتین می‌تواند مسیر قیمت‌ها را به‌طور قابل‌توجهی تغییر دهد در حالی که تحولات اقتصادی در آسیا نیز نقش مهمی در چشم‌انداز تقاضا ایفا می‌کنند.