دستور سیاه
علیرضا کیانپور – دیروز روز دانشجو بود؛ روزی که طبق یک سنت نانوشته، تنها به روز تعامل و گفتوگوی رودرروی مسوولان ارشد مملکتی با دانشجویان و دانشگاهیان در طول سال تبدیل شده و امسال هم بار دیگر به بهانهای تبدیل شد که رییسجمهور و برخی دیگر از مسوولان و مقامهای ارشد با حضور در دانشگاهها با دانشجویان گفتوگو کنند. هرچند بنابر اخباری که از حضور مسعود پزشکیان در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی مخابره شده است، مراسم روز دانشجو عملا به مراسمی تبدیل شد تا رییسجمهور همان حرفهای تکراری را که از نخستین روزهایی که وارد کاخ ریاستجمهوری شد تاکنون، تقریبا هر روز در مراسم مختلف به زبان آورده، این بار نیز در مراسمی در یکی از دانشگاههای کشور و در حضور شماری از دانشجویان و استادان تکرار کند.
مسعود پزشکیان البته دیروز در انتهای سخنرانی خود در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی یک حرف تازه هم زد. در واقع او از یکی از آخرین «دستورهای» خود سخن گفت. دستوری که البته خود واکنشی دیرهنگام بود به ماجرای جنجالی «خط سفید»؛ جنجالی که پس از آن به راه افتاد که ماجرای دسترسی بدون فیلتر مسوولان به اینترنت و اعمال تبعیض آشکار میان عموم شهروندان و مسوولان در دسترسی به فضای مجازی لو رفت و معلوم شد که ظاهرا از آبانماه ۹۸ به اینسو که مردم از حق دسترسی آزاد به اینترنت محروم بودند، مسوولانی که خود این محرومیت را بر شهروندان تحمیل کرده بودند، آزادانه به اینترنت دسترسی داشتهاند. جنجالی که در فضای مجازی و شبکههای اجتماعی با کلیدواژه «خط سفید» واکنشبرانگیز شد و حالا تبدیل شده به محور و موضوع یکی از آخرین دستورهای رییسجمهور مملکت؛ رییسجمهوری که با وعده «رفع فیلترینگ» جواز ورود به کاخ ریاستجمهوری را به دست آورد و حالا پس از یکسال و چند ماه بعد از جلوس بر کرسی ریاستجمهوری، با افتخار در جمع دانشجویان گفته «دستور دادم سیمکارتهای سفید را سیاه کنند!» و اینچنین بود که طنزی تلخ رقم خورد چراکه رییسجمهوری که آمده بود تا وضعیت اینترنت در برای تمامی شهروندان «سفید» کند، حالا از اینکه در فرمانی، آن اقلیتی را هم که از اینترنت سفید و آزاد برخوردار بودند، محروم کرده و اینترنت آنان را هم همچون عموم شهروندان «سیاه» کرده، به خود و کردهاش افتخار میکند!
جالبتر آنکه پزشکیان درست پیش از آنکه از این «دستور سیاه» سخن بگوید، تاکید داشت که «اینکه من فقط دستور بدهم که مشکل فیلترینگ حل شود، کافی نیست؛ اگر قرار بود با دستور حل شود، همان روز اول تمامش کرده بودیم.» چه آنکه بهگفته او، «یکی از بزرگترین مشکلات امروز کشور، مساله فیلترینگ است»؛ مشکلی که پزشکیان «همیشه گفته که نحوه حل آن، خود یک مساله جدی است!»
البته نیاز به گفتن ندارد که آنچه در روزهای گذشته اینچنین خشم عمومی را برانگیخته بود «تبعیضی» بود که علاوهبر «محرومیت» شهروندان از حق دسترسی آزاد به اینترنت، به جامعه تحمیل شده بود. با این حساب دستور پزشکیان مبنیبر اینکه «سیمکارتهای سفید را سیاه کنند»، دستوری است علیه تبعیض. با این همه اما این رفع تبعیض نافی آن نیست که رییسجمهور هنوز در تحقق وعده اولیهاش در راستای «رفع محرومیت» دسترسی آزاد شهروندان به اینترنت ناکام بوده است.
همزمان نکته مهم دیگری که در ارتباط با این دستور ریاستجمهوری محلتامل بوده، عدم شفافیت است. به بیان دیگر اگرچه رییسجمهور صراحتا از صدور دستور خود مبنیبر سیاه کردن سیمکارتهای سفید سخن گفته اما در شرایطی که خود این تبعیض، چندین سال از عموم جامعه پنهان شده و در نهایت نیز اگر بهروزسازی اپلیکیشن ایکس (توئیتر) منجر به لو رفتن دسترسی آزاد مسوولان از اینترنت بدون فیلتر یا بهاصطلاح «سفید» نشده بود، معلوم نبود که این تبعیض ناپیدا تا کی ادامه مییافت. در واقع اگرچه رییسجمهور حالا با افتخار از دستور خود برای رفع این تبعیض ناروا سخن گفته اما کماکان افکار عمومی این واقعیت را از یاد نبرده و نخواهند برد که اگر ماجرا بهطور ناخواسته لو نرفته و فاش نشده بود، احتمالا رییسجمهور هم دستوری مبنیبر رفع تبعیض صادر نمیکرد!
سخنان پزشکیان درباره «حجاب» و «اعتراضات ۱۴۰۱»
پزشکیان البته در مراسم روز گذشته دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی چند جملهای هم درباره مشارکت حداقلی شهروندان در انتخابات ریاستجمهوری۱۴۰۳، مساله بحثانگیز «حجاب» و البته اعتراضات سراسری سال۱۴۰۱ که از اواخر تابستان تا اوایل زمستان آن سال به طول انجامید، به زبان آورده است.
او با اذعان به اینکه «۵۰درصد مردم پای صندوقهای رای نیامدند و بخشی از کسانی هم که در انتخابات شرکت کردند، با اکراه پای صندوقهای رای آمدند»، گفته: «این روند پیام روشنی برای ما دارد؛ همه کسانی که پای صندوق رای آمدند و همه کسانی که نیامدند برای ایران ما هستند و همه پای ایران ایستادند، پس بهتر است دیگران را اجنبی حساب نکنیم، این یک اصل است.»
رییسجمهور در بخش دیگری از سخنانش با تاکید بر اینکه «موضوع حجاب مساله سادهای نیست که با دستور و تحکم حل شود»، خاطرنشان کرد: «باید برای آن اقناع ایجاد کرد.»
او گفت: «ممکن است ظاهر برخی با سلیقه من همخوانی نداشته باشد اما این دلیل قضاوت نادرست نیست. باید با گفتوگو مسائل را حل کنیم، نه با دعوا و امر و نهی. حداقل من چنین شیوهای بلد نیستم و معتقدم این مسیر موثر نیست.»
پزشکیان همچنین در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اعتراضات سال۱۴۰۱ گفت: «کسی که حاضر است برای من جان بدهد، ممکن است نظرش با من متفاوت باشد. آیا چون عقیدهاش متفاوت است، باید به او انگ بزنیم؟ بگوییم بیگانه است؟ این چه منطقی است؟ باید همدیگر را اقناع کنیم. باید در فضایی برادرانه، با وحدت و انسجام، کشور را به جلو ببریم. یکی نظر من را ندارد، میگوید باید فلان کار به شکل دیگری انجام شود. نظرش است، آیا باید او را هو کنیم؟»
او تصریح کرد: «بین حرف و عمل تفاوت زیادی وجود دارد. اینکه ۴۷سال است ادعا کردیم عدالت را پیاده خواهیم کرد، فقط ادعا بوده است. امروز با کمک مردم در هر نقطهای که مدرسه نداشتهایم، مدرسه ساختهایم. هر دانشگاهی ادعا دارد که میتواند صنعت و کشاورزی را بهبود ببخشد به میدان بیاید.»
پزشکیان گفت: یا حرف من را میپذیرید یا اگر نپذیرید شما ضدانقلاب هستید، این را چه کسی گفته است؟! بهجای اینکه همافزایی داشته باشیم، مدام یکدیگر را نقد میکنیم.»
