در مسیر توسعه و سرمایه‌گذاری

جهان صنعت_در نشست مشترک اعضای هیات‌رییسه اتاق ایران و جمعی از روسای اتاق‌های سراسر کشور، کمیسیون‌های تخصصی و تشکل‌ها با دبیر شورای‌عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی و جمعی از مدیران‌عامل مناطق آزاد و ویژه اقتصادی درباره لزوم افزایش سطح همکاری‌ها و ایجاد کارگروه مشترک در سطح ملی و منطقه‌ای صحبت و توافق شد.

به گزارش روابط عمومی اتاق ایران در ابتدای این نشست صمد حسن‌زاده، رییس اتاق ایران به فلسفه وجودی مناطق آزاد که برای توسعه و تشویق سرمایه‌گذاری و صادرات ایجاد شدند، اشاره و تصریح کرد: چندین سال است محدودیت‌های ناشی از تحریم روی میزان سرمایه‌گذاری‌ها اثر منفی داشته است اما با این وجود اقدامات خوبی در مناطق آزاد انجام شده هرچند ظرفیت‌ها بیش از این است و باید از آنها به نفع اقتصاد کشور استفاده کنیم.

اعلام آمادگی

او برای همکاری بین مناطق آزاد و اتاق ایران با تمام ارکان و ظرفیت‌هایی که در اختیار دارد اعلام آمادگی کرد و پیشنهاد داد: کارگروه مشترک ملی و منطقه‌ای را در دستور کار قرار دهیم و همچنین مشخصات طرح‌های پیشران پیشنهادی را از مناطق آزاد دریافت و در مرکز پژوهش‌های اتاق ایران مورد بررسی قرار دهیم. این طرح‌ها می‌تواند در حوزه‌های مختلف باشد و زمینه توسعه سرمایه‌گذاری را تسهیل کند.

در بخش بعدی این نشست، گزارشی که به همت معاونت کمیسیون‌ها، مجامع و شوراها تهیه شده بود، توسط علی چاغروند معاون کمیسیون‌های اتاق ایران ارائه شد.

این گزارش با نگاهی به فلسفه وجودی مناطق آزاد، تجربیات و رویکردهایی که در کشورهای مختلف مورد توجه قرار گرفته است، تهیه شده و سعی کرده روند تکامل این مناطق و آنچه در اهداف مناطق آزاد تعریف می‌شود را بررسی کند.

بیان چالش‌ها و نارسایی‌های ساختاری مناطق آزاد از جمله انحراف از اهداف اصلی، فقدان چشم‌انداز ملی و سیاستگذاری‌های نادرست، نارسایی‌های مالی و مشوق‌ها و موانع زیرساختی در این گزارش مورد تاکید قرار گرفت و در نهایت بازنگری در قوانین اداره مناطق آزاد، قانون مالیات‌های مستقیم، قانون مناطق ویژه و قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز به عنوان پیشنهاد مطرح شد.

استفاده از ظرفیت فناوری‌های نو برای رونق صادرات، از جمله موضوعاتی است که باید مورد توجه مناطق آزاد قرار گیرد.

تعریف سازوکار‌های قضایی

عضو هیات نمایندگان اتاق ایران تعریف سازوکارهای قضایی مختص مناطق آزاد و مراکز داوری ویژه را مورد توجه قرار داد.

ابوالفضل حجازی، عضو اتاق قم از نوع برخوردهای قضایی نامناسب با فعالان اقتصادی و سرمایه‌گذاران انتقاد کرد و گفت: این نوع برخوردها موجب می‌شود پروژه‌ها تکمیل نشود و سرمایه‌ها هدر برود.

عیسی منصوری، رییس مرکز پژوهش‌های اتاق ایران گفت: طبق بررسی‌ها در آینده نزدیک با تقاضای بالای سرمایه‌گذاران به‌ویژه از شرق آسیا و ترکیه برای تکمیل زنجیره‌های تولید در ایران مواجه می‌شویم. این تقاضا برای مناطق آزاد فرصت مناسبی است.

او ادامه داد: در حال حاضر ۵ درخواست ایجاد شهرک سرمایه‌گذاری خارجی مطرح است که سمت مناطق آزاد نرفتند. می‌توان توافقات و تمهیداتی را در نظر بگیریم تا این پروژه‌ها به سمت مناطق آزاد هدایت شوند.

تسهیل ارائه امکانات

منصوری ادامه داد: امکان ارائه خدمات و مراودات مالی، گمرکی و حمل‌ونقل را باید تسهیل کنیم تا این شهرک‌های سرمایه‌گذاری خارجی در مناطق آزاد مستقر شود.

رییس مرکز پژوهش‌های اتاق ایران خاطرنشان کرد: یکی از دلایل اصلی خروج متخصصان از کشور بخش دیجیتال به دلیل بی‌توجهی به امور زیرساختی و داشتن اکانت‌های ایرانی برای شرکت‌های ایرانی است که امکان فعالیت خارجی را از آنها می‌گیرد. برای حل این موضوع مناطق آزاد می‌توانند وارد عمل شوند. سازوکارهای پیشنهادی آماده است و امکان ارائه داریم.

کیوان کاشفی، عضو هیات رییسه اتاق ایران نیز پیشنهاد داد: ایجاد توازن بین مناطق آزاد جدید و استفاده از ظرفیت بخش خصوصی واقعی در هیات‌مدیره مناطق آزاد مورد توجه باشد. اگر قرار است در مناطق آزاد دید دولتی حاکم و پایدار شود، اهداف کلان اقتصادی محقق نمی‌شود و مناطق آزاد جدید هم کارآمد نخواهند بود.

فرج‌الله معماری، رییس کمیسیون اقتصاد کلان اتاق ایران و رییس اتاق سمنان نیز تصریح کرد: مناطق آزاد پایگاه دیپلماسی اقتصادی بخش خصوصی هستند. با این نگاه، جایگاه بخش خصوصی تغییر پیدا می‌کند. پس بهتر این است شورای مشورتی را بین مناطق آزاد با اتاق ایران تعریف کنیم. باید نقشه همکاری بخش خصوصی و مناطق آزاد را تدوین کنیم و انتظار داریم ثبات قوانین در مجموعه مناطق آزاد رعایت شود.

او ادامه داد: هر دو بخش می‌توانند برای ایجاد صندوق‌های سرمایه‌گذاری خصوصی، تامین مالی و همکاری بیشتر ایده ارائه دهند.

سیامک علیشاهپور، رییس اتاق آبادان از ضرورت لایه‌روبی اروندرود صحبت کرد و گفت: مرز آبی در این منطقه باید تعیین تکلیف شود. دریافت سلیقه‌ای عوارض از کالاهای وارداتی منطقه آزاد اروند، کاهش لنج‌های فعال در آبادان نیز موضوعات دیگری هستند که باید مورد بازنگری قرار گیرند.

افزایش ابهامات

رضا مسرور، دبیر شورای‌عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی با بیان این مطلب که کاهش سطح روابط منجر به افزایش ابهامات می‌شود از ضرورت تقویت سطح ارتباطات به صورت سیستمی و برگزاری جلسات در مناطق آزاد مختلف، صحبت کرد و گفت: اگر این نشست‌ها به صورت دوره‌ای در مناطق آزاد مختلف برگزار شود، امکان آشنایی با ظرفیت‌های این مناطق مهیا می‌شود.

او نگاهی به تغییرات در دنیا و رویکرد کشورها برای رشد اقتصادی داشت و گفت: تغییر در تعرفه‌ها حساب شده و با فکر انجام می‌شود. توجه به صنعت جزو پارادایم امروزی است و کشورها برای کاهش تراز تجاری خود برنامه دارند. اتاق ایران باید به عنوان اتاق فکر عمل کرده و موضوعات اقتصادی و رویکردهای جهانی را تحلیل کند.

مسرور در ادامه به مناطق آزاد و ظرفیت‌هایی که در این حوزه نهفته است اشاره و تصریح کرد: دولت چهاردهم سعی کرده سطح دخالت‌ها را در مناطق آزاد کاهش دهد و برای این موضوع سازوکاری تعریف کرده است. از طرفی دنبال آن هستیم که در ارتباط با مجلس، روند قانون‌گذاری برای مناطق آزاد را اصلاح کرده و بازنگری کنیم چراکه مقرراتی وجود دارد که با قانون مناطق آزاد در تضاد هستند.

او از ضرورت ایجاد کارگروهی برای حل‌وفصل مشکلاتی که مطرح شد، صحبت کرد و افزود: مناطق آزاد از روز اول، تولید محور نبودند و این ویژگی تولیدی مربوط به مناطق ویژه اقتصادی می‌شود. پس از همین منظر با مناطق آزاد مستقر در چین، تفاوت داریم. بنابراین در مقام مقایسه باید این تفاوت‌ها را در نظر بگیریم.

دبیر شورای‌عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی با بیان این مطلب که مناطق آزاد آماده پذیرش سرمایه‌گذاری در حوزه حل ناترازی انرژی هستند، تاکید کرد: رویکردها را در مناطق آزاد شروع و اعلام کردیم. هر سرمایه‌گذاری که قصد صادرات دارد می‌تواند به مناطق آزاد بیاید. شورای دیپلماسی اقتصادی را در مناطق آزاد تشکیل دادیم و جای بخش خصوصی در این کارگروه‌ها خالی است.

او تاکید کرد: در حوزه تقویت تجارت با کشورها، سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی و ایجاد شهرک‌های خارجی در دل مناطق آزاد، آمادگی کامل داریم.

توسعه محلی

مسرور توسعه محلی را یکی از رویکردهای جدی مناطق آزاد عنوان کرد و افزود: در کنار توسعه محلی، توسعه اقتصاد کشور را نیز در سطح کلان دنبال می‌کنیم. درباره بخش تحریم‌ها برنامه داشتیم و ثبت سفارش و ثبت آماری را باید در مناطق آزاد برداریم. برای دپوی کالای اساسی نیز پیشنهادهایی را ارائه دادیم. پیشنهاد حذف مالیات ارزش‌افزوده در مناطق آزاد را مطرح کردیم. باید مشکل حکمرانی و دوگانگی حکمرانی در مناطق آزاد را حذف کنیم. قانون مناطق آزاد را باید محترم بشماریم. این رویکردها وجود دارد و برای تحقق آنها تلاش می‌کنیم.

او پیشنهاد داد: مناطق آزاد می‌توانند با اتاق‌های استانی همجوار، کارگروه‌های مشترک تعریف کنند تا در ارتباط مستمر باهم باشند.

در بخش بعدی این نشست مدیرعامل منطقه آزاد قشم، مدیرعامل منطقه آزاد انزلی، مدیرعامل منطقه آزاد ماکو، مدیرعامل سازمان منطقه آزاد مازندران، مدیرعامل منطقه آزاد اینچه‌برون، مدیرعامل منطقه آزاد دوغارون، مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی شیراز، مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی سلفچگان و مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی سیرجان ضمن اشاره به ظرفیت‌هایی که در این مناطق برای جذب سرمایه‌گذاری فراهم شده است بر امکان همکاری بین آنها و اتاق‌های استانی تاکید کردند.