خیز قیمت نفت
جهان صنعت– با تشدید درگیری‌ها در خاورمیانه و نگرانی‌ها از اختلال در عرضه نفت، قیمت جهانی نفت در روزهای اخیر شاهد نوسانات شدیدی بوده است. تحلیلگران پیش‌بینی کرده‌اند که اگرچه افزایش قیمت ناشی از این تنش‌ها موقتی است اما تصمیمات اوپک‌پلاس برای بازگرداندن تدریجی عرضه‌های محدود به بازار، ممکن است در کوتاه‌مدت فشارهای جدیدی به قیمت‌ها وارد کند.
بازار نفت در سال‌های اخیر تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار گرفته که نوسانات قیمت نفت را به‌شدت افزایش داده است. یکی از مهم‌ترین عواملی که بر بازار نفت تاثیر می‌گذارد، تنش‌های ژئوپلیتیک و تصمیمات تولیدکنندگان عمده نفت جهان، مانند کشورهای عضو اوپک و اوپک‌پلاس است. در این گزارش به بررسی پیش‌بینی‌ها و چشم‌انداز قیمت نفت در آینده نزدیک می‌پردازیم و تاثیر تنش‌های اخیر در خاورمیانه، تغییرات در تولید نفت و تقاضای جهانی را تحلیل خواهیم کرد.
در ماه‌های اخیر، تنش‌ها در خاورمیانه، به ویژه درگیری‌ها میان ایران و رژیم صهیونیستی، موجب نوسانات قابل‌توجهی در قیمت نفت شده است. این درگیری‌ها موجب افزایش نگرانی‌ها درخصوص اختلال در تامین نفت از این منطقه حساس شده است. پس از اعلام آتش‌بس میان ایران و رژیم صهیونیستی، قیمت نفت خام شاخص برنت از ۶۷دلار و ۱۴سنت به ۸۱دلار و ۴۰سنت برای هر بشکه رسید که نمایانگر نوسانات شدید در بازار نفت است. سوورو سارکار، تحلیلگر ارشد انرژی در بانک دی‌بی‌اس (DBS)، اشاره می‌کند که وضعیت بحرانی در منطقه خاورمیانه می‌تواند به نوسان‌های طولانی‌مدت در قیمت نفت در روزها و هفته‌های آینده منجر شود.
با این حال، تحلیلگران معتقدند که افزایش قیمت ناشی از این درگیری‌ها ممکن است موقتی باشد و در صورت عدم گسترش بیشتر درگیری‌ها، قیمت‌ها به عوامل بنیادی باز خواهند گشت.
بازی در بازار نفت
یکی از عوامل مهم دیگر که به تثبیت یا کاهش قیمت نفت در کوتاه‌مدت منجر شده، تصمیمات اوپک‌پلاس درخصوص کاهش و افزایش عرضه است. این ائتلاف به طور مستمر سیاست‌هایی را برای کنترل عرضه نفت اتخاذ کرده است تا از نوسانات شدید قیمت جلوگیری کند. به ویژه هشت کشور از اعضای اوپک‌پلاس در ماه‌های اخیر با بازگرداندن ۴۱۱هزار بشکه دیگر از کاهش عرضه داوطلبانه خود، سعی در کنترل عرضه به بازار جهانی داشته‌اند.
این افزایش تولید که به ویژه در ماه‌های مه، ژوئن و جولای اعمال شد، موجب شده بازار با افزایش عرضه مواجه شود. تحلیلگران معتقدند که این روند احتمالا در ماه‌های آینده نیز ادامه خواهد داشت. در صورت تصویب بازگشت روزانه ۴۱۱هزار بشکه دیگر از کاهش عرضه داوطلبانه برای ماه آگوست، مجموع این افزایش روزانه به یک میلیون و ۷۸۰هزار بشکه خواهد رسید که معادل بیش از ۵/۱درصد از تقاضای جهانی نفت است.
با این وجود کارشناسان انتظار دارند که اوپک‌پلاس به‌دلیل نگرانی از کاهش بیشتر قیمت‌ها، در افزایش تولید احتیاط کند و حتی در صورت بروز کاهش قیمت‌های قابل‌توجه، برنامه‌ها را به طور نامحدود متوقف کند.
سیروس دلا روبیا، اقتصاددان ارشد بانک تجاری هامبورگ در این رابطه به رویترز گفته است تا زمانی که تولید خلیج‌فارس به قوت خود باقی بماند، بازگشت کاهش عرضه داوطلبانه اضافه هشت عضو اوپک‌پلاس به بازارهای جهانی نفت و ذخیره‌سازی‌های کافی باید افزایش قیمت نفت خام را محدود کند.
به گفته وی، اگر درگیری ایران و رژیم صهیونیستی گسترش نیابد، انتظار داریم قیمت‌ها به سمت عوامل بنیادی بازگردد.
براساس پیش‌بینی‌های جدید تحلیلگران، قیمت نفت در سال۲۰۲۵ تغییراتی خواهد داشت. نظرسنجی از ۴۰ اقتصاددان و تحلیلگر نشان می‌دهد که قیمت نفت خام برنت در سال ۲۰۲۵ به طور میانگین به ۶۷دلار و ۸۶سنت برای هر بشکه خواهد رسید. این افزایش اندک نسبت به پیش‌بینی‌های قبلی که قیمت ۶۶دلار و ۹۸سنت را نشان می‌داد، نشان از تاثیرات تنش‌های اخیر بر بازار دارد.
پیش‌بینی‌ها برای نفت خام شاخص دابلیوتی‌آی آمریکا نیز ۶۴دلار و ۵۱سنت برای هر بشکه بوده که بالاتر از پیش‌بینی قبلی ۶۳دلار و ۳۵سنت است. قیمت‌های فعلی نفت برنت و دابلیوتی‌آی در سال جاری میلادی به ترتیب حدود ۷۰دلار و ۸۰سنت و ۶۷دلار و ۵۰سنت به ازای هر بشکه بوده است.
به تازگی وال‌استریت ژورنال از پیش‌بینی محتاطانه بانک‌های بزرگ خبر می‌دهد؛ پیش‌بینی‌هایی که از بازگشت تدریجی بازار به مسیر نزولی حکایت دارد. تحلیلگران بزرگ‌ترین بانک‌های وال‌استریت همچنان پیش‌بینی‌های محتاطانه‌ای برای قیمت نفت دارند. براساس گزارش‌های اخیر، بانک‌هایی نظیر گلدمن ساکس، جی‌پی‌مورگان و مورگان استنلی برآوردهای خود را به طور جزئی افزایش داده‌اند. برآوردهای جدید برای قیمت نفت برنت در سال ۲۰۲۵ به حدود ۶۶دلار و ۳۲سنت و برای نفت WTI به ۶۳دلار و ۳سنت رسیده است.
انتظار می‌رود میانگین قیمت نفت برنت در سال۲۰۲۵ به حدود ۶۶٫۳۲دلار و نفت وست‌تگزاس اینترمدیت (WTI) به ۰۳/۶۳دلار برسد، در حالی که در برآوردهای ماه می، این ارقام به ترتیب ۵۳/۶۵ و ۹۸/۶۱دلار پیش‌بینی شده بود.
با این حال، بازار نفت خیلی زود دوباره به مسیر کاهشی برگشت. علت اصلی این روند، افزایش عرضه از سوی اوپک‌پلاس در ماه آگوست- حدود ۴۱۱هزار بشکه در روز- و کاهش نگرانی‌ها نسبت به اختلال در تامین جهانی بود.
بانک‌ها هشدار داده‌اند که رشد چشمگیر تولید نفت در آمریکا (که حالا به حدود ۵/۱۳میلیون بشکه در روز رسیده) و افزایش تولید از کشورهای غیراوپک همچنان فشار زیادی بر بازار وارد می‌کند و اجازه رشد پایدار قیمت‌ها را نمی‌دهد.
افزایش تولید نفت در آمریکا و تاثیر آن بر بازار جهانی
یکی از عوامل مهم دیگری که بر چشم‌انداز قیمت نفت تاثیر می‌گذارد، افزایش تولید نفت در ایالات متحده آمریکاست. براساس داده‌های اخیر، تولید نفت در آمریکا به حدود ۵/۱۳میلیون بشکه در روز رسیده است. این افزایش تولید که بیشتر از سوی شرکت‌های شیل آمریکایی صورت می‌گیرد، فشار زیادی بر بازار نفت وارد کرده و به ویژه بر قیمت‌های نفت خام تاثیر گذاشته است.
بیشتر تحلیلگران بر این باورند که این افزایش تولید نفت در آمریکا، به همراه افزایش تولید از کشورهای غیراوپک، همچنان مانعی برای رشد پایدار قیمت‌ها خواهد بود. متیویو شروود، تحلیلگر ارشد کالا در موسسه ئی‌آی‌یو (EIU)معتقد است که این افزایش‌های تولید تاثیر زیادی بر احساسات بازار دارد و پیش‌بینی می‌شود اوپک‌پلاس در صورت کاهش قابل توجه قیمت‌ها، برنامه‌های تولید خود را به طور نامحدود متوقف کند.
در کنار تمام این عوامل، وضعیت تقاضای جهانی برای نفت نیز عامل مهمی در پیش‌بینی قیمت‌ها به‌شمار می‌آید. طبق پیش‌بینی‌ها، تقاضای جهانی نفت در سال ۲۰۲۵ به طور میانگین روزانه ۷۳۰هزار بشکه افزایش خواهد یافت. این افزایش تقاضا به ویژه در کشورهای آسیایی و بازارهای نوظهور مشاهده می‌شود.
توافق تجاری میان ایالات‌متحده آمریکا و چین که نگرانی‌های مربوط به تقاضا را کاهش داده، یکی از عواملی بوده که ممکن است تاثیر مثبتی بر تقاضای جهانی نفت داشته باشد. توبیاس کلر، تحلیلگر یونی کردیت معتقد است که این توافق ممکن است تقاضای نفت را تا حدودی افزایش دهد اما تاثیر آن احتمالا محدود خواهد بود و تحت تاثیر سایر عوامل اقتصادی و عرضه قرار خواهد گرفت.
چشم‌انداز قیمت نفت در سال‌های آینده همچنان تحت تاثیر مجموعه‌ای از عوامل قرار دارد. در حالی که تنش‌های ژئوپلیتیک و تصمیمات تولیدکنندگان عمده نفت همچنان قیمت‌ها را به نوسان می‌اندازند، افزایش تولید در آمریکا و کشورهای غیراوپک به طور مداوم فشارهای جدیدی به بازار وارد می‌کند. با این حال انتظار می‌رود در سال ۲۰۲۵، قیمت نفت همچنان در محدوده‌ای ثابت و نسبتا نوسانی باقی بماند، با توجه به تعادل بین عرضه و تقاضا و شرایط اقتصادی جهانی.
