توضیحات معاون میراث در خصوص ابهامات پرونده خرم‌آباد
جهان‌صنعت– معاون میراث فرهنگی کشور در پاسخ به پرسش خبرنگار «جهان‌صنعت» درباره شائبه‌های حذف قلعه فلک‌الافلاک از پرونده ثبت جهانی «دره خرم‌آباد» توضیحاتی ارائه داد و گفت: هرچند در گزارش ایکوموس توصیه به ثبت با محوریت غارها و تعویق بررسی برخی اجزا از جمله قلعه فلک‌الافلاک آمده اما این نظرات نهایی نیست و تا زمان برگزاری نشست رسمی کمیته در تابستان۲۰۲۵ فرصت داریم با استفاده از همه ظرفیت‌های علمی، حقوقی و دیپلماتیک از جامعیت این پرونده دفاع کنیم.
قائم‌مقام وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ادامه داد: ما درخواست دادیم قلعه فلک‌الافلاک، غارهای پیش از تاریخ و دره خرم‌آباد برای ثبت جهانی در پرونده همچنان باشد. ایکوموس بررسی کرد که این سه پرونده در قالب یک پرونده پیشنهاد شده، یک بخش را تایید کرد. حالا قرار است هیات کارشناسی برای گفتوگو (به یونسکو) برود. در پرونده ماسوله هم که دو سال قبل پیشنهاد شد، گفتند که مستندات درباره استخراج آهن فقط متعلق به دانشمندان داخل ایران است و پرونده «دیفر» شده بود. الان دانشمندان چینی مشارکت دارند و سال آینده ماسوله با حفظ سهمیه ثبت می‌شود. ما تا آخرین لحظه که پرونده چکش بخورد، آن را رها نمی‌کنیم. درباره پرونده هگمتانه هم بحث داشتند و ما با گفتوگو مساله آن را حل کردیم. وی افزود: شورای بین‌المللی بناها و محوطه‌ها (ایکوموس) یکی از سه نهاد مشورتی رسمی یونسکو در فرآیند ثبت جهانی آثار فرهنگی است و نظر این نهاد صرفا یک ارزیابی فنی است، نه تصمیم نهایی.
معاون میراث فرهنگی کشور خاطرنشان کرد: براساس رویه موجود، ایکوموس پس از بررسی میدانی، مطالعه مستندات و ارزیابی وضعیت حفاظتی آثار، گزارشی تهیه و آن را همراه با یکی از چهار توصیه ثبت، ثبت مشروط، تعویق یا عدم ثبت به کمیته میراث جهانی ارائه می‌دهد اما تصمیم نهایی درباره ثبت یا عدم ثبت هر اثر، منحصرا در صلاحیت کمیته میراث جهانی یونسکو بوده که متشکل از نمایندگان رسمی ۲۱ کشور عضو منتخب است.
دارابی با اشاره به تجربه‌های موفق ایران در پرونده‌های گذشته خاطرنشان کرد: در مواردی مانند ثبت راه‌آهن سراسری ایران، کاروانسراهای ایران و میمند باوجود برخی مخالفت‌های اولیه توانستیم با اتکا به مستندات علمی، پیگیری‌های دیپلماتیک و انسجام کارشناسی، رای کمیته را به نفع کشورمان جلب کنیم.
معاون میراث فرهنگی در پاسخ به برخی شایعات درباره حذف قلعه فلک‌الافلاک از این پرونده گفت: این قلعه بخشی از پرونده است و یکی از اجزای منظر فرهنگی دره خرم‌آباد محسوب می‌شود. عنوان رسمی این پرونده نیز «غارهای پیش از تاریخ و مجموعه قلعه فلک‌الافلاک دره خرم‌آباد» است که بر پیوستگی فرهنگی ـ تاریخی این اجزا تاکید دارد. او افزود: گزارش‌های منتشرشده نشان می‌دهد که ایکوموس ثبت‌جهانی این اثر را با محوریت غارهای پیشاتاریخی توصیه کرده و درباره برخی اجزا از جمله قلعه فلک‌الافلاک، پیشنهاد به تعویق بررسی داده است. با این حال، این نظرات نهایی نیست و ما تا زمان برگزاری نشست رسمی کمیته در تابستان ۲۰۲۵ فرصت داریم که از همه ظرفیت‌های علمی، حقوقی و دیپلماتیک برای دفاع از جامعیت پرونده استفاده کنیم.
