تمدید آتشبس تعرفهای آمریکا و چین

جهان صنعت– در شرایطی که افزایش تعرفهها تا مرز تحریم کامل تجاری میتوانست جریان صدها میلیارد دلار کالا را متوقف کند، واشنگتن و پکن با تمدید ۹۰روزه آتشبس تعرفهای، موقتا از تشدید بحران جلوگیری کردند. طبق توافق جدید، تعرفههای آمریکا بر کالاهای چینی در سطح ۳۰درصد و تعرفههای چین بر کالاهای آمریکایی در سطح ۱۰درصد حفظ میشود، هرچند سایه اختلافات ساختاری بر روابط اقتصادی دو قدرت همچنان پابرجاست.
تمدید آتشبس همانطورکه تحلیلگران اندیشکدههای تجاری پیشبینی میکردند، مانع از اجرایی شدن تعرفههای سهرقمی شد که عملا واردات متقابل را غیرممکن میکرد. این تعرفهها بهویژه در حوزه کالاهای فناورانه، قطعات صنعتی و محصولات کشاورزی میتوانست میلیاردها دلار مبادله را متوقف و زنجیره تامین جهانی را دچار آشفتگی بیسابقه کند. تجربه سالهای ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰ نشان داده که چنین شوکهایی نه تنها به اقتصاد دو کشور بلکه به شرکای ثالث نیز منتقل میشود.
تعرفههای فعلی اگرچه پایینتر از سقف تهدیدشده هستند اما با ۳۰درصد در آمریکا و ۱۰درصد در چین همچنان بالاتر از میانگین جهانی هستند.
شرکتهای آمریکایی فعال در حوزه واردات قطعات الکترونیک، ماشینآلات سنگین و منسوجات فعلا از جهش قیمتها در امان میمانند همانطورکه تولیدکنندگان چینی در بخش صادرات پوشاک، تجهیزات مخابراتی و کالاهای مصرفی از لغو موقت تعرفههای بیش از ۱۰۰درصدی سود میبرند. با این حال، این وضعیت بیشتر به تاخیر بحران شباهت دارد تا حل آن.
دونالد ترامپ در متن فرمان خود بر «عدم تقارن روابط اقتصادی» و «نگرانیهای امنیت ملی» بهعنوان محورهای مذاکره تاکید کرده است. همین موضوع نشان میدهد که مذاکرات فراتر از مسائل تراز تجاری است و به حوزههای استراتژیکی همچون مالکیت فکری، کنترل فناوریهای پیشرفته و نفوذ در بازارهای جهانی کشیده شده است. همزمان، نزدیکی به انتخابات نوامبر، این توافق موقت را به ابزاری دوگانه برای ترامپ تبدیل کرده؛ از یکسو کاهش فشار تورمی بر مصرفکنندگان داخلی و از سوی دیگر استفاده از تهدید تعرفهای برای امتیازگیری از پکن. سه دور مذاکره امسال- از ژنو در ماه مه، تا استکهلم در تیرماه و در نهایت اعلام توافق در اوت- نشان میدهد که طرفین تلاش کردهاند فضای گفتوگو را به دور از خاک خود رقم بزنند. این انتخاب از منظر دیپلماسی اقتصادی، اقدامی برای خنثیسازی فشارهای سیاسی داخلی تلقی میشود. با این حال، تجربه توافقات پیشین نیز حکایت از شکنندگی این نوع آتشبسها دارد زیرا اختلافات بنیادی مانند حمایتهای دولتی از صنایع داخلی یا محدودیتهای صادرات فناوری پابرجاست.