تقلای صلح؛ از غزه تا اوکراین
جهان‌صنعت – در حالی که قرار بود مطابق برنامه‌ریزی‌های صورت‌گرفته دونالد ترامپ با ولودیمیر زلنسکی رییس‌جمهور اوکراین دیدار داشته باشد، وی یک روز قبل از آن با ولادیمیر پوتین گفت‌و‌گویی طولانی و دوساعته به صورت تلفنی انجام داده است.
طبق گزارشی که در این خصوص یورونیوز منتشر کرده، ترامپ گفتوگوی تلفنی با ولادیمیر پوتین را بسیار سازنده خوانده و گویا قرار است برای دومین‌بار در سال جاری میلادی در بوداپست مجارستان با یکدیگر دیدار کنند. از سوی دیگر طبق گزارش‌های منتشر شده محور گفتوگوی ترامپ با زلنسکی بر سر تحویل موشک‌های تاماهاوک به اوکراین بوده؛ موشک‌هایی که به نیروهای اوکراینی امکان خواهد داد تا حملاتی عمیق‌تر در خاک روسیه انجام دهند. با این حال خبرگزاری آسوشیتدپرس اعلام کرده که همزمان با ملاقات میان ترامپ و زلنسکی در کاخ‌سفید، گویا رییس‌جمهوری آمریکا پس از تماس تلفنی روز پنجشنبه با پوتین، نسبت به تحویل سامانه موشکی دوربرد تاماهاوک دچار تردید شده است.
دیدار در بوداپست
در همین رابطه روز گذشته روزنامه واشنگتن‌پست در گزارشی تحلیلی با توجه به تحولات صورت گرفته طی دو روز گذشته، آورده است: دونالد ترامپ اعلام کرد که در هفته‌های آینده با ولادیمیر پوتین در بوداپست دیدار خواهد کرد تا درباره پایان دادن به جنگ اوکراین گفت‌وگو کنند. در واقع تماس تلفنی ترامپ با پوتین و دیدارش با زلنسکی در کاخ سفید به منظور پایان دادن به جنگ اوکراین در حالی صورت می‌گیرد که ترامپ اخیرا به عنوان میانجی توانسته آتش‌بس میان رژیم صهیونیستی و حماس برقرار کند.
در همین رابطه ترامپ در شبکه اجتماعی تروث سوشال نوشت: من و پوتین در مجارستان دیدار خواهیم کرد تا ببینیم آیا می‌توانیم این جنگ ننگین میان روسیه و اوکراین را به پایان برسانیم یا خیر؟ به باور من، گفتوگوی امروزمان(دیروز) پیشرفت زیادی به همراه داشت.
ترامپ مدت‌هاست که به پوتین نزدیک بوده، هرچند در مواردی نیز او را برای ادامه جنگ مورد سرزنش قرار داده است. در ماه آگوست، ترامپ در شهر انکوریج آلاسکا فرش قرمز برای پوتین پهن کرد و هر دو ساعت‌ها با یکدیگر به گفت‌وگو نشستند. پس از آن، حملات روسیه به اوکراین افزایش یافت و ترامپ نیز در هفته‌های اخیر لحن انتقادی‌تری نسبت به رهبر روسیه اتخاذ کرده است. با این حال گفتوگوی روز پنجشنبه فرصتی بود تا پوتین ابتکار عمل را باز یابد و روایت روسی از جنگ را درست پیش از دیدار زلنسکی با ترامپ، تقویت کند.
کرملین روز پنجشنبه اعلام کرد که از اهرم‌های تجاری برای جلب همکاری ترامپ استفاده می‌کند؛ روشی که پوتین پیشتر نیز برای تاثیرگذاری بر ترامپ که به دستاوردهای اقتصادی خود افتخار می‌کند به کار گرفته است. در واقع رهبران روسیه با وعده جذب میلیاردها دلار سرمایه‌گذاری آمریکایی در صنعت انرژی خود تلاش دارند نظر ترامپ را جلب کنند.
در چنین شرایطی یوری اوشاکوف، مشاور پوتین، پس از این تماس با خبرنگاران گفت: یکی از نکات اصلی رییس‌جمهور آمریکا این بود که پایان دادن به درگیری در اوکراین می‌تواند چشم‌اندازهای عظیمی برای توسعه همکاری اقتصادی میان ایالات‌متحده و روسیه ایجاد کند.
با این حال شرکت‌های انرژی آمریکایی با احتیاط به این مساله می‌نگرند زیرا در تاریخ معاصر روسیه، مواردی از توقیف یا مصادره سرمایه‌گذاری‌های خارجی دیده شده و این شرکت‌ها حتی در صورت لغو تحریم‌ها، تمایل چندانی به بازگشت به بازار روسیه ندارند. به گفته اوشاکوف، پوتین در تماس اخیر کوشیده است ترامپ را متقاعد کند که روسیه در میدان نبرد برتری دارد. روس‌ها می‌دانند که رییس‌جمهور آمریکا معمولا به ارزیابی‌های رهبران دیگر درباره وضعیت میدانی توجه ویژه‌ای دارد.
این موضوع پیشتر به نفع اوکراین تمام شده بود؛ یعنی زمانی که ترامپ در سازمان ملل به سخنان زلنسکی گوش داد و او دلایل خود را درباره ضعف روسیه در جنگ بیان کرد. پس از آن ترامپ اظهار داشت که باور دارد اوکراین می‌تواند با بیرون راندن نیروهای روسیه، در جنگ پیروز شود؛ موضعی که تغییری چشمگیر در سخنان او محسوب می‌شد اما پوتین در گفتوگوی روز پنجشنبه برعکس این ادعا را مطرح کرد.
اوشاکوف نقل کرد که پوتین گفته است: نیروهای مسلح روسیه در سراسر خطوط تماس، کنترل کامل ابتکار عمل راهبردی را در اختیار دارند. در چنین شرایطی، رژیم کی‌یف به روش‌های تروریستی متوسل شده و اهداف غیرنظامی و زیرساخت‌های انرژی را هدف قرار می‌دهد که ما ناچار به پاسخ متقابل هستیم. او همچنین از حملات پهپادی اوکراین به پالایشگاه‌های نفتی روسیه شکایت کرد و گفت که این حملات، تولید انرژی روسیه را تحت‌فشار قرار داده است.
با این حال بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد هر دو طرف در خطوط مقدم در مواضع خود سنگر گرفته‌اند و طی سال گذشته هیچ‌یک دستاورد قابل‌توجهی نداشته‌اند. علاوه بر این، آمار تلفات دو طرف محرمانه نگه داشته می‌شود و تایید آن دشوار است. وزارت دفاع بریتانیا در ماه ژوئن برآورد کرده بود که بیش از یک‌میلیون سرباز روس کشته یا زخمی شده‌اند. مرکز مطالعات راهبردی و بین‌المللی نیز در همان ماه تخمین زد که حدود ۴۰۰هزار سرباز اوکراینی کشته یا زخمی شده‌اند و تلفات مرگبار بین ۶۰ تا ۱۰۰هزار نفر است.
ترامپ روز پنجشنبه گفت که دیدار او و پوتین در بوداپست احتمالا در حدود دو هفته آینده برگزار خواهد شد. ویکتور اوربان، نخست‌وزیر مجارستان که نزدیک‌ترین رهبر اروپایی به روسیه محسوب می‌شود، قرار است میزبان این نشست باشد و نقش میانجی میان واشنگتن و مسکو را ایفا کند.
ترامپ گفت: مشکل این است که آن دو نفر (پوتین و زلنسکی) با هم خیلی خوب کنار نمی‌آیند و گاهی برگزاری جلسه میانشان دشوار می‌شود. بنابراین شاید لازم باشد نشست‌ها را جداگانه برگزار کنیم؛ جدا ولی برابر. او افزود که وزیر خارجه خود، مارکو روبیو را هفته آینده برای دیدار با سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه اعزام می‌کند تا مقدمات دیدار بوداپست را فراهم کند.
ادعای صلح ۲۴ساعته
ترامپ در جریان کارزار انتخاباتی سال گذشته خود گفته بود که می‌تواند ظرف ۲۴ساعت صلح را در اوکراین برقرار کند. ادامه درگیری‌ها او را خشمگین کرده است، به‌ویژه در حالی که توانسته به اصطلاح در غزه پیشرفت‌هایی به دست آورد و مدعی شود که از زمان روی کار آمدنش به هشت جنگ خاتمه داده است.
در همین رابطه است که برخی تحلیلگران معتقدند، توافق آتش‌بس در غزه در ماه جاری ظاهرا اعتماد به نفس او را برای پایان دادن به جنگ اوکراین افزایش داده است. برخی از مقامات اروپایی بر این باورند که درخواست زلنسکی برای دریافت موشک‌های تاماهاک بیش از آنکه کارکردی عملی داشته باشد، جنبه نمادین دارد و هدف آن نشان دادن آمادگی آمریکا برای افزایش فشار بر روسیه است تا مسکو را به پذیرش توافق صلح وادار کند. موشک‌های تاماهاک برد کافی برای هدف قرار دادن مسکو از کی‌یف را دارند اما اوکراین هم‌اکنون نیز از توانایی‌های بومی از جمله پهپادها و موشک‌های دوربرد برخوردار است که می‌تواند اهدافی در عمق خاک روسیه را مورد اصابت قرار دهد.
علاوه بر این، آموزش نیروهای اوکراینی برای استفاده از سامانه‌های موشکی جدید نیازمند زمان خواهد بود. ترامپ ضمن استقبال محتاطانه از این پیشنهاد گفت که تحویل موشک‌های تاماهاک می‌تواند به عنوان اهرمی برای فشار بر کرملین به منظور دستیابی به آتش‌بس مورد استفاده قرار گیرد اما در عین حال در مورد امکان‌پذیری آن ابراز تردید کرده است.
او تاکید کرده، ما خودمان هم به موشک‌های تاماهاک نیاز داریم. تعداد زیادی از آنها را داریم اما به آنها احتیاج داریم. نمی‌توانیم ذخایر خود را خالی کنیم. این موشک‌ها بسیار حیاتی، قدرتمند، دقیق و مؤثر هستند. بنابراین مطمئن نیستم بتوانیم کاری در این زمینه انجام دهیم.
از سوی دیگر تماس ترامپ با پوتین در حالی انجام شد که رهبران کنگره آمریکا اعلام کرده‌اند به‌زودی لایحه‌ای را برای تشدید تحریم‌ها علیه روسیه و خریداران انرژی آن پیش خواهند برد. جان تون، رهبر اکثریت سنا از ایالت داکوتای‌جنوبی، روز پنجشنبه گفت: نمی‌خواهم ضرب‌الاجل قطعی تعیین کنم اما به‌زودی انجام خواهد شد. او پیش‌بینی کرد که رای‌گیری درباره این طرح در ۳۰روز آینده صورت گیرد.
این طرح توسط لیندزی گراهام، سناتور جمهوریخواه از کارولینای‌جنوبی و ریچارد بلومنتال، سناتور دموکرات از کنتیکت، هدایت می‌شود و تاکنون ۸۴سناتور از هر دو حزب از آن حمایت کرده‌اند. آنان در حال هماهنگی با کاخ سفید برای نهایی‌سازی متن لایحه پیش از ارسال آن به امضای رییس‌جمهور هستند. این قانون در صورت تصویب، تعرفه‌ای معادل ۵۰۰درصد بر کالاهای روسیه و کشورهایی که نفت و اورانیوم از روسیه خریداری می‌کنند وضع خواهد کرد و می‌تواند موجب قطع کامل روابط تجاری برخی کشورها با بازار آمریکا شود.
ترامپ روز پنجشنبه گفت که ممکن است در صورت دستیابی به توافق میان روسیه و اوکراین، تصویب این قانون دیگر ضرورتی نداشته باشد. او به خبرنگاران گفت: من با هیچ چیز مخالف نیستم، فقط می‌گویم شاید الان زمان مناسبی نباشد اما ممکن است ظرف یک یا دو هفته آینده توافقی حاصل شود و تصمیم با من است.
