تحول در تامین مالی تولید با برات الکترونیک
رامین ملماسی، مدیرعامل کارگزاری بانک صنعت و معدن
در سال‌های اخیر، یکی از چالش‌های اساسی پیش‌روی بنگاه‌های تولیدی در کشور، دسترسی به منابع مالی و نقدینگی برای تامین مواداولیه و استمرار فعالیت‌های تولیدی بوده است. نظام بانکی نیز با محدودیت‌هایی در اعطای تسهیلات روبه‌رو است و روش‌های سنتی تامین مالی پاسخگوی نیازهای پویای زنجیره‌های تامین نیستند. در این میان، استفاده از ابزارهای نوین مالی، به‌ویژه در بسترهای شفاف و رسمی مانند بورس کالا، می‌تواند گره‌گشای این مشکل باشد. یکی از این ابزارها، «برات الکترونیک زنجیره تولید» بوده که امروزه به‌عنوان راهکاری موثر و کارآمد برای تامین مالی فعالان اقتصادی مطرح شده است.
برات الکترونیک زنجیره تولید، این امکان را برای خریداران فراهم می‌کند که کالاهای مورد نیاز خود را به‌صورت اعتباری از بورس کالا خریداری کنند. این ابزار اعتباری، نقش میانجی میان خریدار و فروشنده ایفا کرده و زمینه تسهیل مبادلات در زنجیره تامین را فراهم می‌آورد. از سوی دیگر، فروشندگان می‌توانند برات دریافت‌شده را تا زمان سررسید نزد خود نگه دارند یا آن را برای خرید مواد اولیه به سایر فروشندگان منتقل کرده یا در صورت نیاز به نقدینگی، از طریق شبکه بانکی آن را تنزیل کنند. این انعطاف‌پذیری در استفاده از برات، یکی از ویژگی‌های کلیدی این ابزار مالی محسوب می‌شود.
استفاده از برات الکترونیک در بسترهای معاملاتی بورس کالا، موجب تامین مالی پیوسته بنگاه‌ها در طول زنجیره تامین می‌شود. این تامین مالی مبتنی‌بر جریان واقعی کالا و خدمت و در فضایی شفاف صورت می‌گیرد. شفافیت در فرآیندهای مالی و تجاری، نقش مهمی در جلوگیری از انحراف اعتبارات و هدایت صحیح منابع به سمت فعالیت‌های مولد دارد. از این رو، استفاده از چنین ابزارهایی می‌تواند در بلندمدت منجربه ارتقای بهره‌وری اقتصادی شود. یکی دیگر از مزایای قابل‌توجه برات الکترونیک، هزینه پایین‌تر آن نسبت‌به سایر ابزارهای اعتباری نظیر اسناد اعتباری یا ضمانتنامه‌هاست. این مزیت هزینه‌ای، جذابیت استفاده از این ابزار را برای بنگاه‌ها افزایش داده و آن را به گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه در مدیریت مالی تبدیل کرده است. این ابزار تنها محدود به یک صنعت خاص نیست و همه صنایع تولیدی که در بورس کالا به عرضه یا فروش اعتباری اقدام می‌کنند، می‌توانند از آن بهره‌مند شوند. بنابراین گسترش استفاده از برات الکترونیک زنجیره تولید می‌تواند به توسعه و تعمیق بازار مالی کشور و به‌ویژه بازار سرمایه کمک کند.در نهایت، توسعه و ترویج ابزارهایی مانند برات الکترونیک، نه‌تنها مسیر تامین مالی بنگاه‌ها را هموارتر می‌کند بلکه گامی موثر در جهت تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی، ارتقای شفافیت و کاهش وابستگی به منابع مالی سنتی و پرهزینه به‌شمار می‌رود.
