تامین مالی ۱۸۰۰ همتی توسط بازار سرمایه در سال ۱۴۰۳
جهان صنعت – رضا عیوضلو، معاون نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار به رونق قابل توجه معاملات در بورس، فرابورس و بازارهای کالایی اشاره کرد و از افزایش چشمگیر تقسیم سود شرکت‌ها، توسعه نهادهای مالی و تحقق تامین مالی ۱۸۰۰همتی در سال گذشته خبر داد.
او به روند نمودارهای شاخص کل و شاخص هموزن در ۹ماه گذشته اشاره کرد و توضیح داد: بازده شاخص هموزن که با نمودار سبز رنگ مشخص شده، به شاخص کل نزدیک بوده است. وی تصریح کرد که در سال ۱۴۰۳، هرچه به پایان سال نزدیک شدیم، خروج پول از بازار کاهش یافت و این روند در دو ماه ابتدایی سال ۱۴۰۴ کاملا مثبت شده است. به طوری که در این دو ماه، خالص خرید حقیقی‌ها بالغ بر ۸هزار میلیارد تومان بوده که نشان‌دهنده افزایش اقبال سرمایه‌گذاران حقیقی به بازار سرمایه است. عیوضلو بیان کرد: در نیمه دوم سال ۱۴۰۳ و ابتدای سال ۱۴۰۴ شاهد افزایش قابل‌توجهی در حجم معاملات بوده‌ایم. چنانکه در نیمه نخست سال گذشته، میانگین معاملات روزانه سهم، حق‌تقدم و صندوق‌های سهامی حدود ۴هزار میلیارد تومان بود اما این رقم در شش ماه دوم پارسال به حدود ۸هزار میلیارد تومان افزایش یافت. در دو ماه ابتدایی سال ۱۴۰۴، این رقم به بیش از ۱۲هزار میلیارد تومان در روز رسیده است که نشان‌دهنده رونق معاملات در بورس و فرابورس به شمار می‌رود.
حرکت افزایش حجم معاملات
عیوضلو افزود: در بورس حجم معاملات در شش ماه نخست پارسال حدود ۲۸۰هزار میلیارد تومان بود که در شش ماه دوم سال ۱۴۰۳ به بیش از ۷۰۰هزار میلیارد تومان افزایش یافت. مقایسه دو ماه اول سال ۱۴۰۳ با دو ماه اول ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که از ۱۱۰همت به ۳۶۰همت رسیده‌ایم. این روند افزایشی در فرابورس نیز تکرار شده و نشان می‌دهد حجم معاملات به شدت افزایش یافته است.
حجم معاملات در بورس کالا و بورس انرژی
عیوضلو گفت: در بورس‌های کالایی نیز این روند مشهود است. در شش ماه اول سال گذشته، حجم معاملات بورس کالا ۸۳هزار میلیارد تومان بوده که در شش ماه دوم سال به ۳۶۰هزار میلیارد تومان رسیده است. در دو ماه ابتدایی امسال نیز همین روند ادامه یافته است. وی تصریح کرد: اکنون می‌توان گفت حدود ۱۰درصد از تولید ناخالص داخلی (GDP) کشور در بورس کالا معامله می‌شود که اغلب شامل کالاهای اساسی است. روند جدیدی نیز در حال شکل‌گیری بوده که مربوط به رشد اوراق بهادار مبتنی بر کالا در بورس کالاست. قانون تامین مالی، قانونی بسیار خوب بوده که باعث گشایش‌هایی در حوزه اوراق‌سازی در بورس کالا شده است. به ویژه گواهی سپرده کالایی که ارزش‌افزوده‌اش در حال افزایش است و امید می‌رود روند رو به رشدی داشته باشد.
این مقام نظارتی سازمان بورس افزود: در بورس انرژی نیز پتانسیل‌های خوبی دیده می‌شود و با توجه به ناترازی‌های موجود به ویژه در حوزه انرژی، این بورس می‌تواند نقش‌آفرینی موثری در اقتصاد انرژی داشته باشد. از منظر آماری، از میان ۵۰۰شرکت فعال در بورس تهران، فرابورس و بازار پایه، حدود ۷۷درصد آنها در این دوره بازده مثبت داشته‌اند و ۵۷درصدشان بازدهی بیش از نرخ سود بانکی را ثبت کرده‌اند. این امر نشان می‌دهد که حجم قابل‌توجهی از شرکت‌ها عملکرد مناسبی داشته‌اند.
مقایسه وضعیت فعلی بورس با سال ۱۳۹۹
عیوضلو ضمن مقایسه وضعیت بورس با سال ۱۳۹۹ تاکید کرد که شاخص‌ها اکنون حدود ۵۰درصد بالاتر از پیک سال ۱۳۹۹ هستند و حدود ۶۰درصد از شرکت‌ها نسبت به آن دوره بازده مثبت ثبت کرده‌اند. وی ادامه داد: این امر نشان می‌دهد بسیاری از شرکت‌های بورسی و فرابورسی توانسته‌اند اثرات آن دوره بحرانی را جبران کنند. در سال ۱۴۰۳، شرکت‌های بورسی و فرابورسی مجموعا ۷۵۷هزار میلیارد تومان سود میان سهامداران خود تقسیم کرده‌اند که نسبت به سال ۱۳۹۹ رقم قابل‌توجهی به شمار می‌رود. روند کلی سودآوری شرکت‌ها نیز افزایشی بوده است.
جزئیات نهادهای مالی فعال
معاون نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار اعلام کرد: تعداد نهادهای مالی فعال در بازار سرمایه به ۱۲۳۲ نهاد رسیده است که شامل ۵۲۵صندوق سرمایه‌گذاری، ۱۹۳شرکت سرمایه‌گذاری، ۱۲۰شرکت کارگزاری، ۹۸شرکت سبدگردان، ۱۲شرکت تامین سرمایه و ۳۰شرکت مشاوره سرمایه‌گذاری می‌شود. در سال‌های اخیر، شاهد رشد چشمگیر حجم صندوق‌های سرمایه‌گذاری بوده‌ایم. عیوضلو افزود: منابع تجهیز شده این صندوق‌ها اکنون به حدود ۱۴۰۰هزار میلیارد تومان رسیده است. این عدد در گذشته حدود ۱۰۰هزار میلیارد تومان بود. این رشد در صندوق‌های درآمد ثابت ۳۳درصد، در صندوق‌های سهامی ۱۸درصد و در صندوق‌های کالایی ۴۴درصد بوده است.
وی اعلام کرد: در بورس‌های کالایی نیز روندی به سمت اوراق‌سازی و توسعه اوراق بهادار مبتنی بر کالا شکل گرفته است، به طوری که پارسال حدود ۱۸۰۰هزار میلیارد تومان تامین مالی در بازار سرمایه صورت گرفت که از این رقم، ۱۱۰۰همت از محل انتشار سهام و ۶۸۰همت از طریق ابزارهای بدهی بود. در دو ماه ابتدایی امسال، ۳۲همت تامین مالی از طریق انتشار سهام و ۴۱همت از طریق اوراق بدهی صورت گرفته است. تفکیکی میان اوراق دولتی و غیردولتی وجود دارد. در سال گذشته حدود ۶۰۰همت از تامین مالی دولت از بازار سرمایه تامین شد. بخش غیردولتی نیز پارسال ۷۵همت تامین مالی داشت و در دو ماه ابتدایی امسال، ۱۱همت برای بخش غیردولتی تامین مالی شده است.
عضو هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار در پایان گفت: شهرداری‌ها نیز بخش قابل توجهی از تامین مالی خود را از بازار سرمایه انجام داده‌اند. در اوراق دولتی، ۲۸درصد از حجم اوراق در اختیار صندوق‌های سرمایه‌گذاری است اما در اوراق شرکتی (مربوط به بخش‌خصوصی)، تقریبا ۱۰۰درصد اوراق منتشر شده توسط صندوق‌های سرمایه‌گذاری خریداری شده‌اند.
حجت‌اله صیدی، رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در گفت‌وگویی درخصوص وضعیت کنونی بازار سرمایه گفت: جلسه شورای عالی بورس با حضور وزیر محترم امور اقتصادی و دارایی تشکیل شد. این جلسه با اکثریت اعضا برگزار شد و مهم‌ترین بحث مطرح شده، رصد اوضاع بازار و تصمیم‌گیری درخصوص تداوم یا عدم تداوم فعالیت‌ها بود. همانطور که عزیزان می‌دانند، شنبه و یکشنبه نیز معاملات به جز صندوق‌های با درآمد ثابت و اوراق بدهی دولت انجام نخواهد شد. تا روز یکشنبه بعدازظهر، براساس شرایط رصد شده، تصمیم‌گیری و اطلاع‌رسانی انجام خواهد شد تا وضعیت دوشنبه و سه‌شنبه و همچنین تا پایان هفته مشخص شود.
وی افزود: مهم‌ترین نکته‌ای که درباره آن تصمیم گرفتیم، همکاری و تلاش همکاران در سازمان بورس و ارکان آن بود. از همکارانی که در جلسات شرکت کردند، تشکر می‌کنم و سعی داریم تصمیمات به موقع اتخاذ و ابلاغ شوند. در مورد موضوعات روز، دو مورد مهم وجود دارد: نخست، افشای اطلاعات که در آستانه مجامع، در تیرماه، باید سریعا انجام شود. یکی از این اطلاعات، گزارش فعالیت هیات‌مدیره و دیگری صورت‌های مالی حسابرسی نشده است. قرار شد معاونت نظارت بر ناشران حداکثر مساعدت را داشته باشد تا در صورت عدم آمادگی مالی ناشی از شرایط فعلی کشور، افشا در اسرع وقت انجام شود و این تاخیرها موجه تلقی گردد.
صیدی تاکید کرد: دومین موضوع برگزاری مجامع است. قرار شد مجامع مجازی و برخط مجوز داده شود؛ مشابه تجربه‌ای که در دوره کرونا داشتیم. اگر به دلیل عدم نهایی شدن صورت‌های مالی توسط حسابرس محترم، مجمعی به تعویق بیفتد، در صورتی که ناشی از شرایط فعلی کشور باشد، همراهی و همکاری خواهیم کرد. البته اصرار ما این است که مجامع به موقع برگزار شوند و در مورد صورت‌های مالی، انتخاب هیات مدیره و سایر دستور جلسات، تصمیم‌گیری سریع انجام گیرد.
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در نهایت گفت: اگر سودی هم تقسیم شد، ناشران موظفند به موقع پرداخت کنند. امیدوارم این شرایط با سربلندی و پیروزی ایران عزیزمان، ان‌شاءالله ختم به خیر شود و به وضعیت عادی بازار بازگردیم. از همه عزیزان، نهادهای مالی، کارکنانی که در کارزارها، تامین سرمایه‌ها، سبدگردان‌ها و شرکت‌های ناشر حضور دارند و فعالان بازار که پیشنهادات‌شان را پیگیری می‌کنم، تشکر می‌کنم، همچنین از همکاران خودم که از صبح زود سر کار می‌آیند و تلاش می‌کنند که امور به موقع انجام شود، قدردانی می‌کنم. امیدوارم همه چیز به خوبی و خوشی پیش برود.
