تامین برق در تله بوروکراسی
سارا اصغری– درحالی‌که کشور با بحران ناترازی انرژی و خاموشی‌های گسترده دست‌وپنجه نرم می‌کند و واحدهای تولیدی بیش از هر بخش دیگری در کشور تاوان این موضوع را پس می‌دهد، وزارت نیرو با «بسته‌های حمایتی» جدید برای نیروگاه‌های خورشیدی خانگی پنج‌مگاواتی، به‌نظر می‌رسد که هیچ بسته حمایتی برای واحدهای تولیدی در چنته ندارد؛ این در حالی است که صنعت ایران به‌دلیل ناترازی انرژی به‌شدت در رنج است و برای احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر و خورشیدی نیز گرفتار بوروکراسی‌های عجیب و غریب و محدودیت‌های غیرمنطقی است.
علیرضا هاشمی، مدیر انجمن برق و انرژی‌های استان قم در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» به این موضوع اشاره کرد که از صدها درخواست احداث نیروگاه توسط واحدهای تولیدی از سال گذشته، هم‌اکنون تنها ۵درصد توانسته‌اند از مهلکه مجوزهای چندمرحله‌ای، قطعی سامانه‌ها، مجوز وزارتخانه‌ها و گره‌های واردات تجهیزات جان سالم به در ببرند. بقیه درخواست‌کنندگان یا انصراف داده‌اند یا در گرداب فرآیندهای شش‌ماهه تا یک‌ساله گرفتار مانده‌اند؛ این در حالی است که کمر صنعتگران نه‌تنها زیر بار خاموشی‌های سه‌روزه در هفته خم شده‌اند بلکه با قطعی اینترنت، رکود بازار و خروج اتباع و نیروی کار نیز مواجه هستند.
بوروکراسی‌های کشنده برای احداث نیروگاه
هاشمی در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» به موضوع فرآیند احداث نیروگاه برای واحدهای صنعتی پرداخت و در ادامه عنوان کرد: وزارت نیرو به‌تازگی یک بسته حمایتی برای احداث نیروگاه‌های پنج‌مگاواتی رونمایی کرده که این بسته مختص نیروگاه‌های خانگی است.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: در زمینه صنعت و برای واحدهای تولیدی وزارت نیرو بسته خاصی در نظر نگرفته است، طرح‌های قبلی نیز درگیر بوروکراسی‌های بلندمدت شده و به‌نوعی بلاتکلیف مانده‌اند.مدیر انجمن برق و انرژی‌های استان قم در ادامه با توضیح طرح‌هایی که برای واحدهای تولیدی در دست اقدام بود، تصریح کرد: واحدهای تولیدی قرار بود یا نیروگاه در محل واحد خود احداث کنند، یا در جای دیگری که مناسب برای احداث پنل‌های خورشیدی است، این نیروگاه‌ها را راه‌اندازی کنند. البته باید یادآور شد که در هر صورت هر نیروگاهی که احداث کنند، باید برق آنها وارد شبکه سراسری شود و برق مورد نیاز خود را از شبکه دریافت کنند. در غیر این صورت برق خود را یا از بورس یا از نیروگاه‌ها خریداری کنند.
وی در ادامه با اشاره به این موضوع که واحدهای تولیدی بسیاری سال گذشته درخواست احداث نیروگاه داشتند، عنوان کرد: در راستای دادن مجوزات لازم برای احداث نیروگاه وزارتخانه‌های نیرو، امور اقتصادی و دارایی و صنعت، معدن و تجارت محدودیت‌های بسیاری ایجاد کرده‌اند که سبب انصراف درخواست‌کنندگان نیروگاه‌ها شده‌اند.
هاشمی در ادامه با اشاره به روال طولانی دریافت مجوز برای احداث نیروگاه در کشور عنوان کرد: در وهله نخست، درخواست‌کنندگان نیروگاه باید سه ماه در نوبت دریافت مجوز اولیه باقی بمانند. پس از گرفتن این مجوز به استان خود معرفی خواهند شد تا سازمان‌های منابع طبیعی و محیط‌زیست مجوز لازم را در صورت صلاحدید به آنها بدهند که در این راستا نیز چند ماهی گرفتار خواهند بود. وی در ادامه یادآور شد: یکی از مشکلات این مسیر، قطع‌شدن سامانه‌ها برای مجوز دادن‌های لازم است که به‌دلیل قطع‌شدن اینترنت یا ضعیف شدن سرعت اینترنت این اتفاق روی می‌دهد. به‌تازگی نیز جنگ رخ‌داده را بهانه قطعی سامانه‌ها عنوان می‌کنند. تمام این عوامل سبب راکد شدن کارها شده‌اند. مدیر انجمن برق و انرژی‌های استان قم در ادامه به این موضوع اشاره کرد که پس از طی کردن تمام این مراحل درخواست‌کنندگان گرفتار تاییدیه و مجوز سازمان بهره‌وری انرژی می‌شوند و افزود: برای احداث نیروگاه نیاز به تجهیزات وارداتی است که این تجهیزات باید مورد تایید این سازمان قرار بگیرند. سازمان بهره‌وری انرژی درخواست کالاهای وارداتی را برای وزارت صنعت، معدن و تجارت ارسال می‌کند تا مجوز آنها در این مرحله و از سوی این مرجع صادر شود که گاهی این فرآیند نیز به شش‌ماه می‌رسد. پس از تایید این مرحله درخواست‌کننده باید در انتظار دریافت ارز خود از سوی بانک مرکزی بماند. در نهایت ترخیص کالا از گمرک نیز خود فرآیندی بسیار زمان‌بر است. هاشمی با اشاره به این موضوع که این فرآیند طولانی و دست‌وپاگیر مجوز احداث نیروگاه سبب شده که از ۱۰۰درصد درخواست‌کنندگان در پایان سال گذشته، هم‌اکنون به ۵درصد رسیده‌اند و بقیه نیز انصراف داده‌اند، افزود: این در حالی است که تولیدکنندگان هزینه اشتراک و زیرساخت‌های خود را از پیش پرداخت کرده‌اند و هم‌اکنون نیز به‌دلیل ناترازی انرژی که کشور به آن مبتلا شده، با احداث نیروگاه قصد کمک به کشور را دارند، از این‌رو نباید درگیر چنین بوروکراسی‌های طولانی و نامعقول شوند.
حال اسفبار واحدهای تولیدی
مدیر انجمن برق و انرژی‌های استان قم در ادامه با اشاره به وضعیت نامساعد واحدهای تولیدی در شهرک‌های صنعتی عنوان کرد: هم‌اکنون واحدهای تولید در شهرک‌های صنعتی سه‌روز در هفته خاموشی دارند و همزمان با مشکل قطع‌شدن اینترنت، خرید و فروش راکد و خروج پرسنل اتباع خود و کمبود نیروی انسانی روبه‌رو هستند. چنین شرایطی صنعت ایران را در مرز متلاشی‌شدن قرار می‌دهد. اوضاع برای واحدهای تولیدی به حد بحران رسیده است و باید دو، سه سال بگذرد تا این واحدها به وضعیت پایان سال۱۴۰۳ که چندان مطلوب نیز نبود برسند. درچنین شرایطی پیش‌بینی‌ها حکایت از اوضاع بدتر را نوید می‌دهد که طی ماه‌های آینده واحدها با تعطیلی یا رکود بالا همراه خواهند شد.
این کارشناس حوزه انرژی در پایان خاطرنشان کرد: با مسوولان وزارت صمت جلسه‌هایی داریم و مطالبه ما این است که محدودیت‌ها و روال مجوز دادن را به حداقل ممکن برسانند. در چنین شرایطی هیچ صنعتگری علاقه به احداث نیروگاه ندارد. دولت باید به بخش‌خصوصی کمک کند تا بخش‌خصوصی نیز بتواند به کمک کشور بیاید.
سخن پایانی
اگر روند فعلی و بوروکراسی‌های دست و پاگیر برای احداث نیروگاه واحدهای تولیدی که از ناترازی انرژی به‌شدت در رنج هستند، ادامه پیدا کند، باید اذعان کرد که حوزه صنعت قادر نخواهد شد که از این بحران جان سالم به در ببرد. با وجود چنین بحران‌هایی آیا زمان آن نرسیده است که مشکل واحدهای تولیدی را دید و در راستای حل آن گام برداشت. دولت احداث نیروگاه را برعهده خود واحدهای تولیدی گذاشته است، آیا نباید برای این امر زمینه را هموار کند؟
