تاریخ تهران زیر تیغ تخریب

نادر نینوایی-خانه امین لشکر، گوهری گران بها در قلب بافت تاریخی تهران و محله عودلاجان است که بی فریادرس مانده. بنایی قاجاری که ثبت ملی هم نتوانسته ناجی اش شود. ستون های  سپید و افراشته و منقوش به هنر دست استادکاران عصر قاجار در همین یکی دو ساله یکی پس از دیگری فرو ریخته؛ سرعت تخریب ها به گونه ای است که بعید می نماید غیرتعمدی باشد. مگر می شود ستون هایی این چنین محکم با مغز چوب و گچ بری های مستحکم که بیش از یک قرن پابرجا بوده بی دلیل و در مدتی کوتاه نیست شوند؟ آن هم از بیخ و بن.

اتاق شاه نشین این بنای باشکوه که مزین به گچ بری های هنرمندانه است، امروز تبدیل به پاتوق کارتن خواب ها شده. رد آتش بر گچ های آذین شده بنا نشسته و سرنگ های مستعمل، انبوه ته سیگار و زباله از سر و روی خانه امین لشکر بالا می رود. درهای خانه هم شاید در شبی سرد خرج گرم کردن بی خانمان هایی شده که این بنای تاریخی و ثبت ملی شده را تبدیل به مامن خود کرده اند.

دیوارهای ساختمان از یک سو فرو ریخته و بخش هایی از بنای آن زیر خروارها خاک مدفون است. در محله عودلاجان و در کوچه برازجانی اما این فرجام شوم فقط گریبان خانه امین لشکر را نگرفته و با کمی دقت می توان شاهد موج تخریب ها و تسطیح هایی بود که محله قدیمی پایتخت را از هویت فرهنگی و تاریخی آن خالی می کنند، فرهنگی که زدوده می شود، تو گویی که پایتخت کشور هیچ گذشته ای نداشته.

وضعیت خانه امین لشکر به هر تعبیر و با هر نگاهی بحرانی است، پیکری نیمه جان را می ماند که شهرداری، وزارت میراث فرهنگی و بلکه همه مردم شهر، به نظاره نابودی آن نشسته اند. غریقی که در آب «می سپارد جان» و فریاد رسی نیست که ناجی‌اش شود. شمعی که ذره ذره آب می شود و گذشته باشکوه پایتخت که گویی ارج و ارزشی برای احدی ندارد. پایتختی که هر روز با یکی از نشانه های روزگار دورش خداحافظی می کند و شهری که از گذشته تاریخی اش خالی می شود.

در بازدید میدانی که از خانه امین لشکر داشتیم عمق فاجعه ای که روی داده، بیشتر نمایان شد. هیچ کجای این بنای ثبت ملی شده و ارزشمند نیست که از آسیب مصون مانده باشد. تاریخی که زیر نخاله و تکه های پیکر خودش خفه می شود. در قسمت پشتی خانه پاهایمان تا ساق در زباله، لباس و تشک های آلوده کارتن خواب ها فرو می رود. خانه امین‌لشکر نیاز به رسیدگی و مرمت اضطراری دارد و در صورتی که همین امروز این اقدام انجام نشود، تماشای دوباره شکوه این بنای قاجاری، تبدیل به آرزویی دست‌نیافتنی می‌شود.