بودجه هم برای جبران کسری بانک‌ها کم آورد!
جهان صنعت_براساس قانون بودجه سال۱۴۰۴ بانک‌ها باید حداقل ۲۷۰هزار میلیارد تومان برای پرداخت تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج، فرزندآوری و ودیعه، خرید یا ساخت مسکن اختصاص دهند اما محاسبات نشان می‌دهند حتی اگر بر فرض محال، هیچ متقاضی جدیدی به صف وام ازدواج و فرزندآوری اضافه نشود، بانک‌ها برای جمع کردن این صف‌ها حدود ۸۰هزار میلیارد تومان کسری منابع دارند.
به گزارش تجارت‌نیوز، بانک مرکزی هفته گذشته جدیدترین گزارش از پرداخت وام ازدواج و فرزندآوری در سال ۱۴۰۴ منتشر کرد که براساس آن، شبکه بانکی ایران از ابتدای سال‌جاری تا ۱۵مهرماه، بیش از ۱۳۶هزار میلیارد تومان تسهیلات ازدواج و فرزندآوری به بیش از ۶۰۲هزار متقاضی پرداخت کرد. همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد که عملکرد بانک‌ها در زمینه پرداخت وام ازدواج ۱۱درصد و در پرداخت تسهیلات فرزندآوری ۱۰درصد بیشتر از دوره مشابه سال قبل بوده است.
با وجود این بررسی‌ها حاکی از آن هستند که بهبود عملکرد بانک‌ها در پرداخت وام ازدواج و فرزندآوری کفاف تقاضای شدید برای این تسهیلات را نداده و بانک‌ها با صفی میلیونی از متقاضیان تسهیلات ازدواج و فرزند مواجه هستند اما آیا منابع در نظر گرفته‌شده در بودجه۱۴۰۴ برای تامین وام متقاضیان در صف کافی است؟
آمار پرداخت وام ازدواج و فرزندآوری در ۶ماهه ۱۴۰۴
براساس آمار بانک مرکزی در شش‌ماهه۱۴۰۴ بانک‌ها به ۳۹۱هزار و ۸۵۸نفر از متقاضیان، بیش از ۹۷هزار و ۸۱۱میلیارد تومان وام ازدواج پرداخت کردند. به این‌ترتیب میانگین مبلغ وام ازدواج پرداخت‌شده به هر فرد، معادل ۳۳۵ میلیون تومان بود.
از سوی دیگر طی همین مدت ۲۴۰هزار و ۶۶۱نفر از واجدان شرایط وام فرزندآوری، بیش از ۲۱هزار و ۹۵۰میلیارد تومان تسهیلات از بانک‌ها دریافت کردند که میانگین مبلغ دریافتی هریک از آنها به ۹۱میلیون تومان می‌رسید.
صفر کردن صف وام ازدواج و فرزندآوری چقدر منابع نیاز دارد؟
بخش دیگری از گزارش بانک مرکزی به صف دریافت تسهیلات ازدواج و فرزندآوری اختصاص دارد که براساس آن در پایان شهریورماه امسال، ۵۴۱ هزار و ۲۱۵نفر در صف وام ازدواج و ۵۳۴هزار و ۶۲۳نفر در صف وام فرزندآوری حضور داشتند. محاسبات نشان می‌دهند حتی اگر بر فرض محال، تا پایان سال۱۴۰۴ هیچ متقاضی جدیدی به فهرست انتظار وام ازدواج و فرزندآوری اضافه نشود، بانک‌ها برای صفر کردن صف وام ازدواج به ۱۸۱هزار و ۳۷۸میلیارد تومان منابع نیاز دارند و جمع‌کردن صف وام فرزندآوری نیز نیازمند بیش از ۴۸هزار و ۷۶۱میلیارد تومان منابع است.
کسری ۸۰هزار میلیارد تومانی بانک‌ها
در شرایطی که محاسبات نشان می‌دهند بانک‌ها برای صفر کردن صف وام ازدواج و فرزندآوری تا پایان سال به حدود ۲۳۰هزار میلیارد تومان منابع نیاز دارند، بررسی قانون بودجه۱۴۰۴ حاکی از آن است که منابع در نظر گرفته شده برای پرداخت این تسهیلات بسیار کمتر از این مبلغ است.
براساس قانون بودجه سال۱۴۰۴ بانک مرکزی موظف است حداقل ۲۷۰هزار میلیارد تومان برای پرداخت تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج، فرزندآوری و ودیعه، خرید یا ساخت مسکن اختصاص دهد. همچنین طبق آمارهای بانک مرکزی در شش‌ماهه نخست امسال حدود ۱۲۰هزار میلیارد تومان وام ازدواج و فرزندآوری پرداخت شده است.
به این ترتیب تنها حدود ۱۵۰هزار میلیارد تومان از تکالیف پرداخت وام ازدواج و فرزندآوری بر دوش بانک‌ها باقی مانده و حتی با در نظر گرفتن فرض اضافه نشدن به متقاضیان این تسهیلات و نادیده گرفتن باقی تسهیلات تکلیفی بر دوش بانک‌ها، آنها برای صفر کردن صف وام ازدواج و فرزندآوری بیش از ۸۰ هزار میلیارد تومان کسری منابع دارند.
زنگ خطر ناکارآمدی سیاست‌های حمایتی
به‌نظر می‌رسد تداوم صف‌های طولانی دریافت وام ازدواج و فرزندآوری بیش از آنکه ناشی از کم‌کاری شبکه بانکی باشد، ریشه در شکاف میان منابع تکلیف‌شده از سوی دولت و مجلس و حجم واقعی تقاضا دارد.
افزایش نرخ تورم و رشد هزینه‌های ازدواج و فرزندآوری موجب شده تا شمار متقاضیان این تسهیلات در سال‌های اخیر به‌‌طور چشمگیری افزایش یابد اما از سوی دیگر منابع قرض‌الحسنه بانک‌ها رشد متناسبی نداشته‌اند. علاوه بر آن، الزام بانک‌ها به اجرای هم‌زمان چندین طرح تسهیلات تکلیفی، از جمله وام‌های مسکن و اشتغال، باعث فشار مضاعف بر منابع محدود آنها شده و روند پرداخت را کند کرده است. در نتیجه صف‌های طولانی نه‌تنها نشانگر تقاضای فزاینده برای حمایت‌های مالی دولت هستند بلکه از ناهماهنگی میان سیاست‌های تکلیفی و توان واقعی نظام بانکی حکایت دارند؛ وضعیتی که در صورت تداوم، می‌تواند کارآمدی سیاست‌های حمایتی در حوزه ازدواج و فرزندآوری را زیر سوال ببرد.
