بازیگری اسرائیل در نقشه انرژی خاورمیانه
جهان صنعت- مدیر گروه مرکز مطالعات بین‌المللی انرژی وین می‌گوید که تبدیل اسرائیل به یک بازیگر انرژی در منطقه غیرممکن نیست اما بسیار دشوار است، به این دلیل که ظهور شرکت‌های غول‌آسای ملی نفت در منطقه خلیج‌فارس، آرامکو، ادناک، شرکت ملی نفت یا گاز ایران یا قطر، مانع جدی حضور موثر اسرائیل به‌عنوان یک بازیگر نفتی یا گازی است.
فریدون برکشلی با تاکید براینکه رژیم‌صهیونیستی کشور درگیری است، تاکید کرد: این درگیری هم دائمی است. کمپانی‌ها و سرمایه‌گذاران از مناطق پرحادثه گریزان هستند. خاورمیانه با سنگاپور یا هنگ‌کنگ فرق دارد بنابراین همین موضوع ثبات و امنیت بلندمدت خیلی جدی است. البته جمهوری آذربایجان سعی زیادی دارد که از طریق رژیم‌صهیونیستی خودش را از حصار جغرافیایی رها کند ولی شرکت نفتی سوکار آذربایجان در مقیاس شرکت‌های ملی خلیج‌فارس کوچک است و بازیگر قابل‌اعتنایی محسوب نمی‌شود.
به گفته او رژیم‌صهیونیستی ممکن است در صورت دوام و با حمایت کافی آمریکا، در بخش نفت یا برق به توفیقاتی نایل شود اما در بخش نفت، در حدی که بتواند امنیت انرژی خودش را تامین کند، یک موفقیت است. اسرائیلی‌ها در زمینه انرژی‌های نو و تجدیدپذیر و همچنین انرژی هسته‌ای توفیقات زیادی داشته‌اند. همچنین از زغال‌سنگ برای تولید برق استفاده می‌کنند بنابراین موضوع تبدیل به یک هاب برقی هم گاهی در دستورالعمل استراتژی‌های آتی آنان مورد بحث قرار می‌گیرد.
برکشلی بر این باور است که برای رژیم‌صهیونیستی، کسب موقعیت‌هاب انرژی در مدیترانه و اروپا، منبعث از حمایت کامل آمریکاست. او می‌گوید: واشنگتن پس از یک وقفه کوتاه کم‌توجهی به خاورمیانه، اینک مجددا سیاست‌های خاورمیانه‌گرایانه‌اش را دنبال می‌کند. بدون حمایت تمام و کمال آمریکا، رژیم‌صهیونیستی شانسی برای کسب یک موقعیت ممتاز در ایفای نقش در کریدور انرژی نخواهد داشت. در عین حال چین و هند هم به‌عنوان دوکشوری که در طول دهه‌های آینده بیشترین وابستگی به منابع نفت و گاز خاورمیانه را خواهند داشت، از هر نوع تنش در منطقه پرهیز دارند. در هر صورت ظاهرا در حال حاضر جمهوری آذربایجان تنها کشوری است که مایل است اسرائیل به هاب انرژی مدیترانه تبدیل شود.
این کارشناس انرژی درباره خط لوله باکو- تفلیس-جیهان و منافعی که رژیم‌صهیونیستی از آن دارد، توضیح می‌دهد: این خط یکی از مسیرهای عمده صادرات نفت آذربایجان به بازار مدیترانه و غرب است یعنی از طریق گرجستان تا بندر جیهان در ترکیه. هدف اصلی احداث این خط لوله ایجاد مسیری مستقل از خاک روسیه به بازارهای جهانی است. به این ترتیب وابستگی انتقال نفت جمهوری آذربایجان از طریق روسیه قطع می‌شود. این خط لوله ضمن تنوع‌بخشیدن به منابع عرضه نفت آذربایجان، وابستگی همیشگی به روسیه را هم منتفی می‌کند. در عین حال احداث خط لوله یک موضوع است، امکان استفاده از آن موضوع دیگری است. برای روسیه خیلی سخت است که اجازه دهد جمهوری آذربایجان با دست باز برای عرضه نفت به اروپا با مسکو رقابت کند.
برکشلی با بیان اینکه این طرح پرهزینه و سنگین است و با مشارکت کمپانی‌های بین‌المللی مانند بی‌پی انجام می‌شود عنوان کرد: اهمیت ژئوپلیتیک و ژئوانرژی این طرح خیلی مهم است و امکان انتقال انرژی آذربایجان به بازارهای اروپایی بدون روسیه را فراهم می‌آورد. البته این طرح برای رژیم‌صهیونیستی هم خیلی اهمیت دارد زیرا انتقال گاز از بندر جیهان به بنادر اسرائیل هم میسر می‌شود. آذربایجان ظرفیت تولید نفت بالایی ندارد اما این امکان که جمهوری‌های دیگر آسیای میانه مانند قزاقستان هم به این خط لوله متصل شوند فراهم می‌آید. براساس برآوردهای موجود، آذربایجان و قزاقستان می‌توانند معادل ۶۰درصد از نیاز رژیم‌صهیونیستی به نفت را تامین کنند. خط لوله باکو- تفلیس- جیهان تقریبا ۱۸۰۰کیلومتر است. خط لوله انتقال گاز روسیه به چین ۳۰۰۰کیلومتر تا مرز چین است.
مدیر گروه مرکز مطالعات بین‌المللی انرژی وین گفت: نکته مهم موضوع اهمیت و محوریت پیدا کردن آسیای میانه و قفقاز به عنوان کریدورهای مهم و ژئواستراتژیک تامین و عرضه انرژی برای دهه‌های آتی است. دائما شبکه‌ها و کریدورهای انتقال و هاب‌های انرژی در همسایگی ایران در حال شکل‌گیری هستند که مسیر ایران را دور می‌زنند. حالا پس از اعلام فشار تحریمی مضاعف آمریکا بر چابهار باید دید که واکنش دهلی‌نو چگونه خواهد بود. ایران در دهه‌های گذشته بخش اعظم توان دیپلماسی خود را معطوف خاورمیانه کرد و نسبت‌به تحولات شمال و کاسپین غفلت شد و از ظرفیت‌های پیمان اکو، سازمان همکاری‌های اقتصادی که دبیرخانه آن نیز در تهران است، استفاده معناداری صورت نگرفت.
برکشلی درباره نقش اعراب در تامین انرژی رژیم‌صهیونیستی معتقد است: هیچ‌یک از کشورهای عرب عمده تولیدکننده نفت در خاورمیانه، در میان تامین‌کنندگان نفت اسرائیل دیده نمی‌شوند. احتمالا چنانچه مواردی هم باشد، از طریق صادرات مجدد و مبادی صادراتی متفاوتی انجام می‌شود. بازار رژیم‌صهیونیستی هم برای تولیدکنندگان عمده خلیج‌فارس جذاب محسوب نمی‌شود. در هر صورت نفت یک فعالیت بین‌المللی است. معامله‌گران در اقصی‌نقاط جهان به فعالیت مشغول هستند. در یک معامله نفتی، گاهی تعداد زیادی افراد و شرکت‌ها از چندین ملیت در حال فعالیت هستند.
منبع: ایلنا
