اعلام مواضع تهران؛ نه پیشرفت نه شکست مذاکرات
جهان‌صنعت- هنوز یکی، دو ساعتی تا نیمروز واپسین روز هفته گذشته باقی مانده بود که بالاخره منابع خبری از «آغاز گفت‌وگوهای دیپلمات‌های ارشد ایران و تروئیکای اروپایی در استانبول» خبر دادند؛ مذاکراتی که در محل کنسولگری ایران در استانبول برگزار شد و مجید تخت‌روانچی و کاظم غریب‌آبادی در قامت معاونان وزیر خارجه ایران یک سوی آن بودند و همتایانشان از سه کشور اروپایی عضو برجام یعنی بریتانیا، فرانسه و آلمان و البته معاون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در سوی مقابل.
این مذاکرات که در واقع نخستین گفت‌وگوی رو در روی ایران و اروپا پس از جنگ ۱۲روزه به حساب می‌آید، در حالی روز گذشته برگزار شد و پایان یافت که شامگاه پنجشنبه خبرگزاری رویترز به نقل از سه دیپلمات اروپایی، یک دیپلمات منطقه‌ای و یک دیپلمات ایرانی نوشته بود که محور اصلی نشست استانبول «مکانیسم ماشه» خواهد بود.
آنها گفته‌اند که کشورهای اروپایی قصد دارند در این جلسه، پیشنهاد تمدید شش‌ماهه مهلت فعال‌سازی این مکانیسم را به ایران ارائه کنند و در عوض ایران نیز باید در مورد مسائل مهمی ازجمله مذاکرات با واشنگتن، همکاری کامل با آژانس و پاسخگویی درمورد ذخایر اورانیوم غنی‌شده با خلوص بالا تعهداتی را ارائه دهد. این در حالی بود که پیش از این تهران با اعلام اینکه به هرگونه اقدام خصمانه اروپا در زمینه مکانیسم ماشه پاسخ خواهد داد، تاکید کرده بود که خروج از ان‌پی‌تی روی میز است.
به هر تفسیر اما ساعتی پس از نیمروز جمعه این گفت‌وگوها که با حضور دیپلمات‌های ارشد ایران و تروئیکای اروپایی و معاون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در استانبول برگزار شد، به پایان رسید. این در حالی بود که اسماعیل بقائی، سخنگوی دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی در گفت‌وگویی پیش از برگزاری این گفت‌وگوها، آن را فرصت مغتنمی برای تصحیح نگاه و موضع این سه کشور در قبال موضوع هسته‌ای ایران دانسته و ابراز امیدواری کرده بود که این سه کشور از این فرصت برای جبران رویکردهای غیرسازنده قبلی که موجب مخدوش شدن اعتبار و جایگاه مذاکراتی اروپا و تبدیل آن به بازیگر حاشیه‌ای نیز شده استفاده کنند.
در حالی که حوالی ساعت۱۵ به وقت تهران، خبر پایان گفت‌وگوهای ایران و اروپا روی خروجی منابع خبری داخلی رفت، معاون سیاسی وزیر خارجه ایران در اظهاراتی که حوالی غروب جمعه رسانه‌ای شد، به تشریح مباحث مطرح‌شده در گفت‌وگوهای استانبول پرداخت و گفت که «غنی‌سازی در داخل ایران باید کماکان ادامه داشته باشد.» مجید تخت‌روانچی ضمن ارائه گزارشی از روند گفت‌وگوهای روز جمعه ایران و اروپا در استانبول گفت: «ما جلسه‌ای در سطح معاونان با سه کشور اروپایی را داشتیم. این در ادامه مباحث قبلی است که هر چند وقت یک‌بار درباره موضوع هسته‌ای صحبت می‌کنیم.»
معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران با بیان اینکه «نسبت به نشست قبلی، تجاوز رژیم صهیونیستی و آمریکا علیه کشورمان را شاهد بودیم»، تصریح کرد: «طبیعی بود که در این جلسه ما به تفصیل در این مورد صحبت و مواضع خودمان را بیان کنیم که این اقدامی که رژیم و آمریکا انجام دادند، خلاف حقوق بین‌الملل بود، با هیچ‌کدام از معیارهای بین‌المللی سازگار نبود و خلاف منشور ملل متحد بود.»
تخت‌روانچی همچنین تصریح کرد: «ما در واقع انتقاداتی به مواضع این کشورها در مورد این تجاوز آشکاری که به ایران شده بود، داشتیم.» این دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی در ادامه با اشاره به یکی از دیگر مباحثی که در جریان گفت‌وگوهای ایران و اروپا در استانبول مطرح شد، گفت: «یک مبحث دیگر، در مورد بحث بازگشت تحریم‌ها یا همان مکانیسم ماشه بود که صحبت‌هایی از طرف بعضی از این کشورها در این زمینه مطرح شده بود.»
تخت‌روانچی تصریح کرد: «ما خیلی واضح نظرات و مخالفت خود را با این موضوع اعلام داشتیم.» معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران با اشاره به نامه سید عباس عراقچی در این خصوص گفت: «وزیر امور خارجه ایران نامه‌ای را به دبیرکل سازمان ملل نوشتند و مواضع حقوقی ما را در این زمینه تشریح کردند و اینکه این کشورها در حقیقت نمی‌توانند به مکانیسم ماشه متوسل شوند.»
این دیپلمات عالی‌رتبه جمهوری اسلامی همچنین با تاکید مجدد بر اینکه «ما نظرات خود را خیلی روشن و صریح بیان کردیم»، گفت: «اکنون این نامه در سازمان ملل ثبت شده و در اختیار اعضای شورای امنیت است. در این مورد هم ما خیلی صریح گفتیم.» معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران همچنین در ادامه توضیحاتش در این رابطه خاطرنشان کرد: «یک مبحث دیگر هم که مورد توجه بود، در مورد حقوق‌مان در چارچوب ان‌پی‌تی بود و از جمله در مورد غنی‌سازی که این جزو حقوق ماست و غنی‌سازی در داخل ایران باید کماکان ادامه داشته باشد.» تخت‌روانچی در پایان تصریح کرد: «طبیعی است که بحث رفع تحریم‌ها و اینکه این تحریم‌های ظالمانه باید هرچه زودتر رفع شود هم از مباحثی بود که مطرح کردیم.»
