استعمار نوین در عصر هوش‌مصنوعی

جهان صنعت_این نمونه‌ها نشان می‌دهند که استعمار داده پدیده‌ای جهانی و نظام‌مند بوده؛ استعمار بی‌پرچم که مالکیت زمین را به مالکیت ذهن و اطلاعات تبدیل کرده است.

پاسخ بشر به استعمار هوش

مقابله با این سلطه بی‌صدا، نیازمند بازآفرینی آینده است. کشورها باید استقلال فناورانه را هم‌سنگ استقلال سیاسی بدانند و حفاظت از داده‌ها را بسان صیانت از منابع طبیعی در نظر بگیرند. قانونگذاری در حوزه داده، اخلاق الگوریتمی و شفافیت تصمیمات هوش‌مصنوعی باید در صدر اولویت‌های جهانی قرار گیرد. جهان امروز به منشوری تازه نیاز دارد؛ منشور عدالت دیجیتال که در آن کرامت انسان بر کارآمدی ماشین مقدم باشد.

آینده‌ ایران در برابر استعمار دیجیتال

برای مقابله با استعمار داده در ایران تقویت حاکمیت دیجیتال ضروری است. این هدف از مسیرهایی چون توسعه زیرساخت‌های بومی، تصویب قوانین جامع حفاظت از داده‌ها و ارتقای امنیت سایبری قابل دستیابی است. سرمایه‌گذاری در هوش‌مصنوعی داخلی، آموزش سواد دیجیتال به شهروندان و گسترش دیپلماسی سایبری برای مهار سلطه شرکت‌های خارجی از گام‌های اساسی است.

تدوین منشور عدالت دیجیتال ایرانی و صیانت از داده‌های استراتژیک کشور-  به‌ویژه در حوزه‌های انرژی، سلامت و صنعت-  می‌تواند از وابستگی به ابرهای خارجی جلوگیری کند. این اقدامات نه‌فقط تضمین‌کننده استقلال دیجیتال بلکه پایه‌گذار آینده‌ای فناورانه و بومی برای ایران خواهند بود؛ آینده‌ای که در آن کشور به جای مصرف‌کننده داده، تولیدکننده و نگهبان آن باشد، نه مستعمره دیجیتال بلکه بازیگر آگاه در نظم هوشمند جهان.

* استاد دانشکده پزشکی شهید بهشتی