آیا طرح معیشتی جدید برای بازنشستگان کارگری مناسب است؟
جهان صنعت_اکثریت قاطع بازنشستگان ما حداقل‌بگیر بوده و حدود ۱۴میلیون تومان حقوق می‌گیرند. با این سطح پایین حقوق، آنها حتی توان خرید اعتباری و اقساطیِ لوازم خانگی برای جهیزیه فرزندان خود را ندارند.
هفته گذشته تفاهمنامه طرح «بتا» ویژه بازنشستگان به امضای محمد اسدی، رییس کانون عالی و اسماعیل للگانی، مدیرعامل بانک رفاه کارگران رسید. براساس این طرح، قرار است کارتی اعتباری(مشابه حکمت‌کارت بازنشستگان نیروهای مسلح) برای خرید از فروشگاه‌های زنجیره‌ای طرف قرارداد بانک رفاه کارگران (با تمرکز بر فروشگاه‌های لوازم خانگی) در اختیار بازنشستگان قرار گیرد. در تعریف این طرح جدید معیشتی آمده است: «طرح بتا یک طرح جدید برای تسهیل خرید بازنشستگان از فروشگاه‌ها و مراکز طرف قرارداد است که با هدف افزایش قدرت خرید و ایجاد شرایط پرداخت آسان طراحی شده است. با داشتن کارت خرید طرح بتا، بازنشستگان می‌توانند از طریق کارت بانکی خود خریدهای اعتباری انجام دهند و مبلغ آن را بهصورت اقساط بازپرداخت کنند. این طرح با همکاری بانک رفاه کارگران و کانون عالی کارگران بازنشسته اجرایی شده و بخشی از خدمات رفاهی نوین برای حمایت از معیشت این قشر محسوب می‌شود.» هنوز جزئیات دقیقی از این طرح منتشر نشده و آنچه تاکنون درباره آن مطرح شده، در سطح گمانه‌زنی‌هاست. در این میان، بخش قابل‌توجهی از بازنشستگان تامین اجتماعی نگران شرایط اخذ این اعتبار و وضعیت دوره پرداخت و اقساط وام‌ها بوده و همین مساله برخی را بدگمان کرده است. به گزارش ایلنا، یکی از فروشگاه‌های طرف قرارداد بانک رفاه کارگران که از هم‌اکنون در پایگاه اینترنتی خود اخبار مربوط به طرح بتا را انتشار داده، اعلام کرده است: این فروشگاه سقف تسهیلات خود را کمتر از ۱۰۰میلیون‌تومان اعلام و بیان کرده که بازنشستگان تامین اجتماعی می‌توانند طی ۳۰قسط پس از اعتبارسنجی و ثبت‌نام این طرح، بدون چک و ضامن از این طرح اعتباری برای خرید (بیشتر لوازم منزل) استفاده کنند. هرچند ارقام دیگری نیز در جلسات توسط تشکل‌های صنفی مربوطه پیشنهاد شده اما آنچه در برخی پایگاه‌های اطلاعاتیِ شرکت‌های طرف قرارداد بانک رفاه در این ارتباط منتشر شده، شامل شرایط زیر است: دریافت حقوق یا مستمری از بانک رفاه (کارمندان، بازنشستگان، مستمری‌بگیران)، در قید حیات بودن مشتری، فعال بودن پیامک تراکنش و رمز پویا، نداشتن چک برگشتی یا بدهی معوق بانکی، بازه سنی مجاز ۱۸ تا ۷۷سال! البته لازم به ذکر بوده که شنیده‌ها حاکی از اختصاص این طرح تنها به کالاهای ایرانی (بیشتر لوازم خانگی) است. در شرایطی که با حذف افراد بالای ۷۷سال، تعداد قابل‌توجهی از مستمری‌بگیران از شمول امکان دریافت اقساطی کالا و لوازم خانگی از طریق این طرح خارج می‌شوند، بازنشستگان بر این باور هستند که با این سطح مستمری‌ها، طول مدت پرداخت اقساط باید بسیار طولانی باشد.
بازنشستگانی که تمکن مالی پرداخت اقساط را ندارند
عضو هیات‌مدیره کانون بازنشستگان استان گیلان در این رابطه توضیح داد که ما اعضای کانون‌های بازنشستگی هنوز با جزئیات این طرح آشنا نشدیم اما درباره آن ملاحظاتی داشتیم که باید مطرح می‌کردیم. ملیحه نصراللهی‌آزاد افزود: طرح‌هایی مانند طرح حکمت بازنشستگان لشکری یا طرح بتا به خودی خود طرح بدی نیست؛ به شرط آنکه قدرت خرید بازنشستگان بالا باشد. بانک رفاه برای اعتباردهی این طرح تعیین سقف کرده، همچنین برای زمان پرداخت اقساط نیز تعیین سقف مشخص شده است. اگر ما بخواهیم ۲۰۰میلیون تومان خرید اعتباری کنیم، آنطورکه گفته شده سقف تسهیلات دریافتی تا ۳۰۰میلیون تومان خواهد بود. این رقم ۳۰۰میلیون‌تومان اقساطی دارد که از عهده و توان بازنشستگان تامین اجتماعی خارج است. وی تصریح کرد: تصور کنید خرید اعتباری بهصورت تسهیلات در چارچوب طرح بتا باعث شود که بازنشسته ماهانه ۱۰میلیون تومان قسط بدهد. در چنین شرایطی حتی برای بازنشسته متوسط‌بگیر، نصف بیشتر مستمری بابت پرداخت اقساط وام مصرف می‌شود. از سویی اگر مبلغ وام اعتباری و سقف آن کمتر باشد تا بازنشسته بتواند اقساط را در بازه طولانی (بیش از یک‌سال) پرداخت کند، آن وقت اجناس خریداری‌شده احتمالا از کیفیت یا کمیت کافی برخوردار نبوده و نیازهای جدی بازنشستگان (به‌ویژه برای تهیه لوازم خانگی) را جواب نمی‌دهند. این فعال حقوق بازنشستگان تاکید کرد: بنده با ۲۶سال سابقه در بخش اداری، مستمری‌ام در حد مبلغ حداقل قانون کار است. اکثریت قاطع بازنشستگان ما حداقل‌بگیر بوده و حدود ۱۴میلیون‌تومان حقوق می‌گیرند. با این سطح پایین حقوق، آنها حتی توان خرید اعتباری و اقساطیِ لوازم خانگی برای جهیزیه فرزندان خود را ندارند. در ادامه علی دهقان‌کیا، رییس کانون بازنشستگان تامین اجتماعی تهران اظهار کرد: ما در شرایطی در جلسات معرفی طرح بتا شرکت کردیم که سازمان تامین اجتماعی تعهد خود مبنی‌بر واریز حق بیمه عمر را انجام نداده است. در چنین شرایطی طرحی معرفی شد که هنوز اکثریت قاطع اعضا و روسای کانون‌های بازنشستگان در جریان جزئیات آن نیستند. وی درباره طرح بتا افزود: فعلا حدود ۱۴ هزار شرکت طرف قرارداد بانک رفاه در طرح بتا حضور دارند و امکان خرید بازنشستگان دارای طرح بتا از آنها طبق وعده مسوولان فراهم است. نظر ما اعضای کانون‌ها در جلسات این بود که برای شناخت جزئیات بیشتر و توان پاسخگویی به سوالات بازنشستگان یا دفاع از حقوق معترضان نحوه اجرای این طرح، باید کانون‌ها نیز در اجرا مشارکت کنند. البته فعلا مسوولان این نقش را پذیرفتند اما هنوز جزئیاتی از این طرح بهصورت دقیق منتشر نشده است. دهقان‌کیا با اشاره به اینکه سقف‌بگیران سازمان تامین‌اجتماعی بین ۵۰ تا ۷۰میلیون تومان مستمری دریافت می‌کنند، خاطرنشان کرد: پس از اعتبارسنجی، اگر کسی با این سطح حقوق هم بخواهد اقساط ۲۰میلیون تومانی بدهد، بازهم برایش دشوار است. این مساله مطرح بوده که یک‌سوم مستمری بازنشستگان در اعتبارسنجی برای پرداخت اقساط در نظر گرفته می‌شود. تشکل‌ها در این میان سقف خرید را تا ۵۰۰میلیون تومان پیشنهاد داده‌اند که اگر پذیرفته شود، مشخص نیست حتی سقف‌بگیران و متوسط‌بگیران تامین اجتماعی هم بتوانند بعد از پنج‌سال اقساط آن را کامل پرداخت کنند.
او تاکید کرد: در این شرایط ما انتظار داریم شرایط منطقی‌تری باتوجه به وضعیت معیشتی بازنشستگان برای بهره‌مندی از این طرح اجرا شود و در طراحی جزئیات طرح، سطح تمکن جامعه هدف را با دقت در نظر داشته باشند.
