آغاز پرحرارت کالایی‌ها در گرم‌ترین ماه سال!
جهان‌صنعت – در نخستین روز مردادماه، تالارهای بورس کالای ایران شاهد آغاز پرحرارتی بودند. دادوستد ۱۲۶هزار و ۶۲۶تن انواع کالا در روز اول ماه، نویددهنده بازاری پررونق و پرتحرک در روزهای آینده است. ارزش کل معاملات این روز به حدود ۶/۴ همت رسید و طی آن، محصولات متنوعی از فولاد و فرآورده‌های نفتی گرفته تا مواد شیمیایی و زعفران، روی تابلوی معاملات نشست.
فعالیت در تالارهای مختلف از جمله صنعتی، پتروشیمی، صادراتی، حراج باز و کشاورزی، نشان‌دهنده تنوع سبد معاملاتی و حضور پررنگ عرضه‌کنندگان و خریداران در بازار فیزیکی است. همزمان با این رویدادها، بازار مشتقه و مالی نیز با ثبت قراردادهایی در حوزه طلا، نقره و زعفران، به یکی از نقاط کانونی بورس کالا تبدیل شد. در این میان، صندوق‌های کالایی و ابزارهای نوین مالی نیز سهم قابل‌توجهی از گردش نقدینگی را به خود اختصاص دادند.
از سوی دیگر، در انتهای این هفته معاملاتی، فهرست ۱۰ شرکت برتر بازار فیزیکی منتشر شد؛ فهرستی که صدر آن به شرکت‌هایی چون فولاد مبارکه، ملی مس و ایمیدرو اختصاص یافت. در کنار این رخدادها، بورس کالای ایران موفق شد سود نقدی مصوب مجمع سالانه را تنها یک‌روز پس از برگزاری جلسه، به حساب سهامداران واریز کند؛ اقدامی که برای سومین سال پیاپی، این نهاد را در رده سریع‌ترین شرکت‌های بورسی در پرداخت سود قرار می‌دهد.
معامله ۱۲۶هزارتن کالا
در بحبوحه پایان تیر و آغاز فصل تازه‌ای از معاملات در بازارهای مالی، تالارهای مختلف بورس کالای ایران میزبان دادوستد ۱۲۶هزار و ۶۲۶تن انواع محصولات بودند. ارزش کل معاملات روز دوشنبه، به رقمی بالغ‌بر ۶/۴هزار‌میلیارد تومان رسید. در تالار صنعتی، مجموع ۳۷هزار و ۷۷۹ تن کالا مورد معامله قرار گرفت که ارزشی حدود ۳/۱همت داشت. ترکیب کالاهای معامله‌شده در این تالار شامل ۲۵هزار و ۵۴۴ تن میلگرد، ۶هزار و ۱۳۵ تن شمش و ۶هزار و ۱۰۰ تن ورق بود که به‌صورت گسترده توسط صنایع پایین‌دستی خریداری شدند. در تالار پتروشیمی و فرآورده‌های نفتی نیز حدود ۲۳هزار و ۱۳۱تن محصولات پلیمری با ارزشی بالغ‌بر ۶۵۱میلیارد تومان به فروش رسید. این معاملات به‌طور عمده شامل پلی‌اتیلن، پلی‌پروپیلن و سایر فرآورده‌های پتروشیمیایی بود. تالار صادراتی بورس کالا نیز شاهد دادوستد ۲۵هزار و ۴۱۳تن کالا به ارزش ۶۳۵میلیارد تومان بود. در این بخش، قیر و تختال جزو کالاهای اصلی بودند که عمدتا به مقاصد منطقه‌ای و آسیایی صادر شدند. تالار حراج باز با ثبت معامله ۳۶هزار و ۹۶۶تن محصول شامل ۳۵هزار تن خاک روی، ۲۹۰تن سولفور مولیبدن، ۲۴تن کنسانتره سنگ‌آهن و ۱۶۵۲تن انواع محصولات شیمیایی، سهم قابل‌توجهی از ارزش معاملات این روز را به خود اختصاص داد. ارزش معاملات این بخش به ۹/۱همت رسید. در کنار این بازارها، تالار حراج همزمان نیز شاهد فروش ۳هزار و ۳۳۰تن سیمان به ارزش ۵/۶میلیارد تومان بود. تالار فرعی تنها میزبان معامله ۷تن کالا به ارزش مشابه بود. در بازار کشاورزی، ۲۸کیلوگرم سبد زعفران با ارزش ۹/۲میلیارد تومان خرید و فروش شد که اگرچه از نظر وزنی ناچیز است اما از نظر ارزش به‌واسطه قیمت بالای زعفران، مورد توجه قرار گرفت. معاملات روز ابتدایی مردادماه نشان داد که تنوع محصولات و حضور فعالان در بخش‌های مختلف صنعتی، پتروشیمی، معدنی و کشاورزی همچنان محرک اصلی رونق بازار کالاست.
زعفران روی ریل مشتقه‌ها
در آخرین روز تیرماه، بازار زعفران بورس کالای ایران در سه بخش گواهی سپرده، صندوق‌های کالایی و قراردادهای آتی شاهد فعالیت چشمگیری بود. این روند که با استقبال معامله‌گران حقیقی و حقوقی همراه شد، تصویری روشن از حضور پررنگ طلای سرخ در بازار ابزارهای مشتقه ترسیم کرد. در بخش قراردادهای آتی، مجموعا ۸۵۳قرارداد آتی زعفران معادل ۸۵کیلوگرم زعفران نگین به ارزش بیش از ۸/۹میلیاردتومان دادوستد شد. بررسی‌ها نشان می‌دهد در دو سررسید فعال تیر و آبان، موقعیت‌های تعهدی باز افزایش یافته اما در مجموع، کاهش ۴۷موقعیت در کل نمادهای زعفران نگین به ثبت رسید. این تغییرات می‌تواند ناشی از جابه‌جایی استراتژی معامله‌گران میان دو سررسید باشد. در بازار گواهی سپرده زعفران نیز ۱۹۷هزار و ۳۱۳گواهی دست‌به‌دست شد و ارزش معاملات این بخش به بیش از ۴/۲۳میلیارد تومان رسید. این بازار، یکی از باثبات‌ترین بسترهای خرید و فروش زعفران به‌شکل نقدی و تحویل‌پذیر است و در روز معاملاتی گذشته نیز سهم قابل‌توجهی از ارزش کل بازار را به خود اختصاص داد. در همین حال، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی‌بر زعفران نیز با حجم معاملاتی در حدود ۵میلیون و ۴۵۲هزار واحد و ارزشی معادل ۹/۲۱میلیارد تومان، حضوری چشمگیر در جریان معاملاتی روز گذشته داشتند. مشارکت سرمایه‌گذاران حقیقی در این صندوق‌ها نیز قابل‌توجه بود، به‌طوری‌که در صندوق سحرخیز، سهم خریداران حقیقی ۳۷درصد و فروشندگان حقیقی ۵۸درصد اعلام شد. این نسبت‌ها در صندوق نهال، برای خرید ۲۰درصد و برای فروش ۱۰۰درصد گزارش شد که نشان‌دهنده وزن بالای فعالیت فعالان خرد در فروش واحدهای این صندوق است. در مجموع، بازار زعفران طی معاملات پایان تیرماه، هم در ابزارهای مالی کلاسیک(گواهی سپرده) و هم در قالب قراردادهای آتی و صندوق‌های کالایی، حضور منسجمی از سرمایه‌گذاران را تجربه کرد. این فعالیت‌ها، طلای سرخ را بیش از پیش در کانون توجه بازار مشتقه بورس کالا قرار داده است.
طلا و نقره در کانون توجه
معاملات ابزارهای مبتنی‌بر طلا و نقره در بورس کالای ایران با ورود به مردادماه رشد قابل‌توجهی در ارزش و حجم همراه بود. بازار گواهی سپرده، صندوق‌های کالایی، قراردادهای آتی و اختیار معامله، صحنه دادوستدهای متنوع بر پایه فلزات گرانبها بود که سهم بالایی از بازار مشتقه و مالی را به خود اختصاص دادند. در بازار گواهی سپرده شمش طلا، بیش از ۹۰۰هزار گواهی معادل ۸۵کیلوگرم شمش معامله شد که ارزشی بالغ‌بر ۸۵۰میلیارد تومان را به ثبت رساند. همچنین در بازار گواهی سپرده سکه طلا نیز ۳هزار و ۸۴۶ گواهی دست‌به‌دست شد و ارزش این معاملات به ۳۰۴میلیارد تومان رسید. مجموع ارزش بازار گواهی‌های مبتنی‌بر طلا، در پایان روز به حدود یک‌همت رسید. در کنار بازار گواهی، صندوق‌های کالایی طلا نیز عملکرد قابل‌توجهی داشتند. در این بخش، بیش از ۳۹۷میلیون واحد سرمایه‌گذاری به ارزش ۲هزار و ۵۴۲میلیارد تومان معامله شد. صندوق طلای عیار مفید، بالاترین سهم از معاملات را در اختیار گرفت و در صدر جدول صندوق‌های فعال قرار گرفت. معاملات قراردادهای آتی مبتنی‌بر طلا نیز با انعقاد ۵هزار و ۱۷۶ قرارداد به ارزش ۷/۷۷میلیارد تومان ادامه یافت. کاهش ۱۱موقعیت در موقعیت‌های باز این قراردادها به ثبت رسید که نشان‌دهنده جابه‌جایی محدود در موقعیت‌های تعهدی سرمایه‌گذاران است. در بخش قراردادهای اختیار معامله نیز ۳۷۰هزار و ۷۳۴ قرارداد کالایی به ارزش ۱/۲۲میلیارد تومان معامله شد. این قراردادها بیشتر در دو نماد صندوق طلای لوتوس و کهربا منعقد شدند. صندوق لوتوس همچنان بیشترین ارزش معاملات اختیار را در بین ابزارهای مالی به خود اختصاص داده و در راس نمادهای اختیار معامله قرار گرفت. در سوی دیگر بازار فلزات گرانبها، نقره نیز در دو بخش گواهی سپرده و آتی مورد توجه قرار گرفت. در مجموع، ۱۹۳کیلوگرم شمش نقره معامله شد که از این میزان، ۱۷۳کیلوگرم مربوط به گواهی و ۲۰کیلوگرم مربوط به قراردادهای آتی بود. ارزش معاملات گواهی نقره ۱۴میلیارد تومان و ارزش آتی آن ۶/۲میلیارد تومان ثبت شد.
پرواز معاملات بازار مشتقه
فصل گرم معاملات بازار مشتقه و مالی بورس کالای ایران با ثبت رکورد جدیدی در ارزش معاملات، یکی از پرتحرک‌ترین روزهای خود را در آخرین روزهای تیر ماه پشت سر گذاشت. مجموع معاملات این بازار در دو بخش ابزارهای مالی و قراردادهای مشتقه به بیش از ۳هزار و ۸۱۳میلیارد تومان رسید که نشان‌دهنده رشد قابل‌توجهی نسبت‌به روزهای گذشته است. در بازار گواهی سپرده کالایی، مجموعا ۹۰۱هزار و ۴۶۳گواهی شمش طلا به ارزش ۸۵۰میلیارد تومان معامله شد. در کنار آن، ۱۳۷هزار و ۱۱۶ گواهی شمش نقره با ارزش ۱۴میلیارد تومان، ۳هزار و ۸۴۶گواهی سکه به ارزش ۳۰۴میلیارد تومان و ۲۴هزار و ۱۷۴گواهی زعفران به ارزش ۷/۲میلیارد تومان نیز دادوستد شد. بازار گواهی‌ها، همچنان یکی از پایدارترین بسترهای معاملاتی بورس کالای ایران محسوب می‌شود. در بخش صندوق‌های کالایی، بیش از ۳۹۷میلیون واحد سرمایه‌گذاری با ارزشی معادل ۲هزار و ۵۴۲میلیارد تومان خرید و فروش شد. صندوق طلای «عیار مفید» سهم قابل‌توجهی از این بازار را در اختیار گرفت و در جایگاه نخست از نظر ارزش معاملات واقع شد. قراردادهای آتی نیز با انعقاد ۵هزار و ۱۷۶قرارداد به ارزش ۷/۷۷میلیارد تومان، سهمی پررنگ در حجم معاملات مشتقه داشتند. بیشترین حجم قراردادهای آتی به معاملات شمش نقره اختصاص یافت که حدود ۴۵درصد از کل حجم معاملات این بخش را شامل شد. در کنار قراردادهای آتی، قراردادهای اختیار معامله نیز فعال‌تر از همیشه دنبال شد. روز گذشته، ۳۷۰هزار و ۷۳۴ قرارداد اختیار معامله کالایی به ارزش ۱/۲۲میلیارد تومان منعقد شد. در این میان، دو نماد «لوتوس» و «کهربا» بیشترین مشارکت را در اختیار معامله داشتند و صندوق لوتوس در صدر فهرست از نظر ارزش معاملات قرار گرفت. رشد همزمان در تمام ابزارهای بازار مشتقه، از جمله آتی، اختیار، صندوق‌ها و گواهی‌ها، تصویری پرجنب‌وجوش از این بازار در آخرین روز تیرماه ارائه داد؛ روزی که حجم قراردادهای منعقدشده به بیش از ۳۹۸میلیون عدد رسید و رکورد تازه‌ای در تاریخ فعالیت بازار مشتقه بورس کالا رقم زد.
پیشتازی کالا در پرداخت سود
بورس کالای ایران بار دیگر در میان شرکت‌های بورسی، رکورد سرعت در پرداخت سود نقدی را از آن خود کرد. تنها یک روز پس از برگزاری مجمع عمومی سالانه، سود سهامداران حقیقی این شرکت به‌طور کامل واریز شد. این اقدام در حالی انجام شد که میزان سود نقدی مصوب مجمع، با رشد ۵۰درصدی نسبت‌به سال گذشته، به ۱۶۵ریال به ازای هر سهم افزایش یافته بود. مجمع عمومی عادی سالانه بورس کالا در روز سه‌شنبه ۳۱تیرماه با حضور بیش از ۸۰درصد از سهامداران برگزار شد. در این مجمع، تصویب تقسیم سود نقدی یکی از مهم‌ترین تصمیمات بود و شرکت متعهد شد این سود را در سریع‌ترین زمان ممکن پرداخت کند. تنها ۲۴ساعت بعد، این تعهد عملی شد و مبلغ مصوب به حساب سهامداران واریز شد. این سومین سال متوالی است که شرکت بورس کالای ایران موفق می‌شود سود سهامداران را در کمتر از یک روز کاری پس از مجمع پرداخت کند؛ موضوعی که از دید برخی فعالان بازار، نشان‌دهنده انضباط مالی و برنامه‌ریزی دقیق این نهاد بورسی است. با توجه به دغدغه دیرکرد پرداخت سود در میان سهامداران، اقدام سریع کالا می‌تواند به‌عنوان الگویی برای سایر شرکت‌های بورسی تلقی شود؛ الگویی که شفافیت، سرعت و پاسخگویی به سهامداران را در اولویت قرار داده است.
