روزنامه جهان صنعت

تحریم‌ها و برجام طی چهاردهه گذشته نقش تعیین‌کننده‌ای در اقتصاد ایران داشته‌اند؛ تحریم‌ها فشارهای سنگین اقتصادی ایجاد کردند و برجام موقتا گشایش‌هایی به وجود آورد اما خروج آمریکا از توافق، اثرات مثبت را کمرنگ کرد و اقتصاد کشور همچنان با بحران‌های جدی روبرو است.

بازار بیلت ترکیه با وجود تلاش فروشندگان برای افزایش قیمت‌ها، همچنان در رکود به‌سر می‌برد و کاهش تقاضا برای مقاطع فولادی موجب ضعف جدی در خرید و فروش شده است.

اقتصاد ایران در سال‌های اخیر با پدیده رکود تورمی مواجه بوده یعنی تقریبا مشابه سال‌های 1390 و 1391 که به معنی رشد اقتصادی منفی یا پایین، همراه با تورم بالاست.

روزی نیست که چند خبر درباره پیامدهای قطعی برق بر تولید صنعتی منتشر نشود. هرروز یک مدیر از بخش صنعت درباره اینکه تولید صنعتی با ادامه شرایط به سوی دره مرگ پیش می‌رود خبر یا تحلیل ارائه می‌کند. تازه‌ترین خبر چیست؟

شاخص مدیران خرید کل اقتصاد ایران در تیرماه ۱۴۰۴ با بهبود ۴ واحدی نسبت به خرداد به ۴۷.۷ رسید اما همچنان در محدوده رکود باقی مانده و کاهش تقاضا، موجودی مواد اولیه و تولید محصول ادامه دارد.

اقتصاد همیشه در چرخه‌های نوسانی شامل رشد، اوج، رکود و بازیابی حرکت می‌کند که شناخت این دورهای تجاری برای سیاستگذاری و تصمیم‌گیری درست ضروری است.

در اردیبهشت1397 بود که دونالد ترامپ در دور نخست ریاست‌جمهوری خود با صریح‌ترین زبان تصریح کرد تحریم‌های ایران را گسترش می‌دهد و این سخن وی کلید ورود اقتصاد ایران به رکود و همزمان با آن تورم شتابان بود.

گزارش اجماع تحلیلگران بازار سرمایه ایران در تیرماه ۱۴۰۴ نشان‌دهنده تعدیل منفی انتظارات سودآوری صنایع عمده مانند فولاد، فلزات غیرآهنی، پتروشیمی و پالایشگاه‌ها به دلیل تثبیت نرخ دلار نیمایی، نرخ بهره بالا، تورم مزمن و عوامل جهانی و داخلی رکودی است.

طبق آخرین گزارش صندوق بین‌المللی پول، رشد اقتصادی ایران در سال ۲۰۲۵ به 0.6 درصد پیشبینی شده است که اگرچه نسبت به پیشبینی قبلی که 0.3 درصد بود، افزایش یافته اما نسبت به سال‌های ۲۰۲۳ با رشد 0.5 درصد و ۲۰۲۴ با رشد 3.4 درصد کاهش چشمگیری دارد.

در کنار ریسک‌های تکنولوژیک و زیستی ناشی از استفاده نادرست از فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی و ابزارهای نظارتی، تورم، کمبود منابع آبی، درگیری‌های مسلحانه، رکود اقتصادی و مواجهه ژئواکونومیکی از مهم‌ترین چالش‌ها و ریسک‌های پیش روی ایران در کانون توجه صاحب‌نظران قرار گرفته‌اند.