روزنامه جهان صنعت

مکانیسم ماشه به معنای بازگشت به دورانی است که ایران تحت شدیدترین محدودیت‌های اقتصادی بین‌المللی از سوی شورای امنیت سازمان ملل متحد قرار داشت.

مکانیسم ماشه از پنجم مهرماه ۱۴۰۴ به طور رسمی فعال شده و شش قطعنامه تحریمی شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران که در چارچوب برجام تعلیق شده بودند، مجدداً اجرایی می‌شوند که این موضوع آثار مخربی بر بازار سرمایه، سودآوری شرکت‌ها و اقتصاد کشور خواهد داشت.

شمارش معکوس فعال شدن مکانیسم ماشه آغاز شده است و این امر اقتصاد و به ویژه صنعت کشور را تهدید کرده و با چالش‌هایی مواجه خواهد کرد.

مهدی پازوکی، اقتصاددان، در گفت‌وگو با «جهان‌صنعت» هشدار داد که بازگشت تحریم‌های سازمان ملل با فعال شدن مکانیسم ماشه تبعات اقتصادی و اجتماعی گسترده‌ای از جمله تشدید کسری بودجه، رکود، تورم، کاهش ارزش پول و فشار بر اقشار ضعیف به دنبال خواهد داشت.

«جهان‌صنعت» بررسی کرد که تنها فرصت واقعی ایران برای جلوگیری از فعال‌سازی مکانیسم ماشه در حدود ۱۰ روز باقی‌مانده تا پایان مهلت اروپایی‌ها، تحقق «معجزه پزشکیان» در نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک است که باید با حمایت حاکمیت و مجوزهای لازم برای توافقی موقت تلاش کند.

کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر امور خارجه ایران، اعلام کرد که در صورت اجرای مکانیسم اسنپ‌بک و بازگشت تحریم‌های شورای امنیت، توافق ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در قاهره متوقف خواهد شد و تحریم‌ها ظرف یک هفته فعال می‌شوند.

روند اجرایی مکانیسم ماشه علیه ایران آغاز شده و با وجود رایزنی‌های دیپلماتیک احتمالی، بازار سهام واکنش منفی شدید نشان داده و جریان خروج پول حقیقی از بازار و افزایش تقاضا در صندوق‌های طلا حکایت از بیش‌واکنشی بازار دارد.

بازار سرمایه تهران با ورود به فضای منفی و فشار ریسک‌های سیاسی به ویژه مکانیسم ماشه، در نوسان و ریزش قرار گرفته و سرمایه‌گذاران محتاطانه به شناسایی سود و جلوگیری از زیان روی آورده‌اند.

مکانیسم ماشه که سازوکاری حقوقی برای بازگشت خودکار تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران است، در ۲۸ اوت ۲۰۲۵ توسط فرانسه، آلمان و بریتانیا فعال شد و تحریم‌ها ظرف ۳۰ روز پس از آن، یعنی از پنجم مهر، دوباره اعمال خواهد شد مگر اینکه شورای امنیت مانع شود؛ اما احتمال تصویب این قطعنامه در شورای امنیت بسیار کم است.

شورای امنیت سازمان ملل پیش‌نویس قطعنامه تمدید لغو تحریم‌ها علیه ایران را تصویب نکرد و بازگشت تحریم‌ها از مهرماه ۱۴۰۴ قطعی شد.