ETFهای دولتی در حباب منفی
هادی بهرامی- صندوق سرمایه‌گذاری به زبان ساده سازوکاری است که در آن پول جمع‌آوری شده از سرمایه‌گذاران مختلف توسط یک تیم تحلیلگر حرفه‌ای و زیر نظر مدیر صندوق در بازار بورس سرمایه‌گذاری می‌شود. صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF) یکی از انواع رایج این صندوق‌ها هستند که این امکان را به سرمایه‌گذاران داده تا با هزینه‌ای کمتر و به‌صورت غیرمستقیم در سبدی از دارایی‌‌ها سرمایه‌گذاری کنند. تفاوت اصلی این نوع صندوق‌ها نیز در این است که واحد‌های ETF در طول روزهای معاملاتی به راحتی قابل خرید و فروش هستند. در بازار سرمایه ایران دو صندوق سرمایه‌گذاری ETF دولتی پذیرفته شده که یکی از آنها در گروه بانک و بیمه و دیگری در گروه پالایشی فعالیت می‌کند و هر دو به زیر ارزش ذاتی رسیده‌اند.
عملکرد ضعیف پالایش نسبت به دارایکم
صندوق واسطه‌گری مالی یکم با نماد دارایکم ۲/۱۵همت و صندوق پالایشی یکم ۱/۱۶همت ارزش بازار دارد که توسط دولت در قالب سهام شرکت‌های بورسی به مردم عرضه شدند. در روزهای سرسبز و مثبت بورس صندوق دارایکم بازده بسیار خوبی را به‌ثبت رسانده اما صندوق پالایش که قصد داشت دنباله‌رو صندوق دارایکم باشد نتوانست محبوبیت چشمگیری پیدا کند و از آنجا که در روزهای قرمز بازار عرضه شد عملکرد بسیار ضعیفی را از خود نشان داد.
سوخت دلاری صندوق پالایش
براساس گزارش‌های ماهانه شرکت‌ها در سال۱۴۰۴ صنعت بانک، بیمه و به‌ویژه سهام شرکت‌هایی که در پرتفوی صندوق دارایکم وجود دارند، ارزنده هستند زیرا درآمد‌های عملیاتی و سودسازی روند مطلوبی را طی می‌کنند. از سوی دیگ شرکت‌های فعال درصنعت فرآورده‌های نفتی که سهام چهارپالایشگاه بزرگ بورس در پرتفوی صندوق پالایشی یکم قرار دارند به‌دلیل دلاری بودن فروش و جذابیت سهام شرکت‌های صادراتی ارزش خود را به‌نوعی حفظ کرده‌اند.
این دو صندوق سرمایه‌گذاری به دلیل نداشتن دردسر‌هایی چون امور مجامع، تقسیم سود، افزایش سرمایه و ریسک سقوط قیمت جذابیت بیشتری برای سهامداران داشته که همین جذابیت باعث شده است تا سرمایه‌گذاران حتی با وجود رکود در بازارسهام واحد‌های خود را نگه‌دارند.
دارایکم و بانک‌های بنیادی
صندوق واسطه‌گری مالی یکم با نماد دارایکم از سهام سه‌بانک ملت، تجارت و صادرات و همچنین دوبیمه البرز و اتکایی امین تشکیل شده است. طبق گزارش صورت وضعیت پرتفوی شهریورماه ۱۴۰۴ سهام بانک ملت ۱۲۵۳۱میلیاردتومان، بانک تجارت ۳۰۹۱میلیاردتومان، بانک صادرات ایران ۱۶۱۲میلیاردتومان، بیمه البرز ۸۱۲میلیاردتومان، بیمه اتکایی امین ۱۲۶میلیاردتومان، سپرده بانکی ۴۷۲میلیاردتومان و بانک سینا ۲۰۸میلیاردتومان ارزش روز دارند. بانک ملت ۵/۶۶درصد از کل پرتفوی صندوق دارایکم را تشکیل می‌دهد و کمترین میزان سرمایه نیز به بیمه اتکایی امین اختصاص داده شده است.
تخفیف ۳۲درصدی دارایکم
صندوق دارایکم در حال حاضر ۳۲درصد زیر ارزش ذاتی معامله شده که نشان می‌دهد باوجود کاهش قیمت اوراق بهادار قیمت صندوق دارایکم همچنان زیر ارزش واقعی قرار دارد. این حباب منفی در فروردین‌ماه۱۴۰۴ حدودا منفی ۳۲درصد، اردیبهشت منفی ۲۵درصد، خرداد منفی ۲۵ درصد، تیر منفی ۳۷ درصد، مرداد منفی ۴۰ درصد، شهریور منفی ۳۴درصد بود که در ۲۸ مهرماه منفی ۳۲درصد برآورد می‌شود. در واقع این صندوق فعال در صنعت بانک و بیمه به‌صورت میانگین ۳۲درصد حباب منفی را در شش‌ماهه نخست ۱۴۰۴ به ثبت رسانده است که سطح تعادلی آن محسوب می‌شود.
قیمت صندوق سرمایه‌گذاری دارایکم طی یک‌ماه اخیر به میزان ۵/۲۷درصد افزایش یافته و از محدوده ۲۴۴۶۰ تومان به ۳۱۲۰۰ تومان رسیده است. در بازه شش‌ماهه صندوق بازده خوبی را نصیب سهامداران نکرد و قیمت با ۶/۲۱درصد کاهش مواجه شد؛ یعنی از سقف ۴۰۰۰۰ تومان ریزش آغاز شده و تا ۳۱۲۰۰تومان ادامه پیدا کرده است. محدوده ۲۴الی۲۸هزارتومان می‌تواند برای خرید کم‌ریسک باشد اما در حالت کلی تا زمانی که سطح ۳۰هزارتومان از دست نرود ریزشی در کار نخواهد بود و چشم‌انداز مثبت است.
شپنا، الماس پرتفوی پالایش
شرکت پالایش نفت اصفهان ۴۳۷۷میلیاردتومان، پالایش نفت بندرعباس ۳۶۵۳میلیاردتومان، پالایش نفت تهران ۳۵۱۷میلیاردتومان، پالایش نفت تبریز ۱۶۱۵میلیاردتومان، سپرده بانکی ۸۳۳میلیاردتومان، صندوق بازارگردانی نوین پیشرو ۲۳۳میلیاردتومان و پالایش نفت سپاهان ۳۲میلیاردتومان از کل ارزش پرتفوی صندوق پالایش را به خود اختصاص داده‌اند. در واقع بیشترین میزان سرمایه تحت مدیریت به سهام پالایش نفت اصفهان و کمترین آن به پالایش نفت سپاهان اختصاص دارد. اگر جو منفی بورس را در نظر نگیریم با توجه به تقسیم سود مطلوب شرکت‌های پالایشی و جذابیت قیمت سهام آنها به دلیل دلاری‌بودن فروش و رشد قیمت صندوق پالایشی یکم هم جذاب به نظر می‌رسد.
قیمت پالایش در آستانه شکست مقاومت
صندوق پالایش در حال حاضر ۱۴درصد زیر ارزش ذاتی معامله شده که نشان می‌دهد همچنان زیر ارزش واقعی معامله انجام میگیرد اما باید درنظر داشت که به‌اندازه دارایکم ارزنده نیست! این حباب منفی در فروردین‌ماه۱۴۰۴ حدودا منفی ۱۴درصد، اردیبهشت منفی ۴ درصد، خرداد منفی ۱۰ درصد، تیر منفی ۱۸ درصد، مرداد منفی ۲۲درصد، شهریور منفی ۱۹درصد بود که در ۲۸ مهرماه منفی ۱۴درصد برآورد می‌شود. در واقع این صندوق فعال در صنعت فرآورده‌های نفتی به‌صورت میانگین ۱۴درصد حباب منفی را در شش‌ماهه نخست ۱۴۰۴ به‌ثبت رسانده است که سطح تعادلی آن محسوب می‌شود.
قیمت صندوق سرمایه‌گذاری پالایش طی یک‌ماه اخیر به میزان ۶/۳۴درصد افزایش یافته و از ۱۷۰۰۰هزارتومان به ۲۲۹۶۰ تومان رسیده است. در بازه شش‌ماهه این رشد در ۱۷درصد خلاصه شد و از ۱۹۵۰۰تومان به ۲۲۹۶۰تومان افزایش یافت. باتوجه به‌اینکه قیمت صندوق پالایش در سقف تاریخی (ATH) خود قرار دارد به‌نظر می‌رسد باید منتظر شکست مقاومت سنگین ۲۳هزار تومان بود تا قیمت بر روی آن با ارزش معاملات بالا تثبیت دهد. اگر قیمت از سقف ۲۳هزار تومان عبور کند جذابیت خرید صندوق پالایش با چاشنی افزایش دلار توافقی و گرم‌شدن ارز مبادله‌ای می‌تواند بیش از پیش شود.
