14 - 11 - 2019
اثر جدید شفیعیکدکنی در نمایشگاه کتاب
«تذکره الاولیا» عطار نیشابوری با مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعیکدکنی در نمایشگاه کتاب تهران عرضه شده است.
به گزارش ایسنا، این کتاب دوجلدی در دوهزار صفحه با شمارگان ۱۱۰۰ نسخه و قیمت ۳۰۰ هزار تومان در نشر سخن منتشر شده است. این کتاب برای نخستینبار در سی و دومین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران عرضه شده است و مخاطبان میتوانند با تخفیف ۱۵ درصدی آن را تهیه کنند.
در بخشهایی از مقدمه کتاب به قلم شفیعیکدکنی درباره زادگاه و زندگی عطار میخوانیم: زادگاه عطار و مزار پدرش شیخ ابراهیم در کدکن قرار دارد که کدکن مرکز جلگهرخ است. ما نمیدانیم عطار در فاصله کدکن تا نیشابور مرکزی، که شهر اصلی بوده است، در چه وضعیتی از اقامت و سفر بوده است. کی از جلگهرخ و رَبْع شامات به شهر مرکزی رفته است یا چگونه میان این دو نقطه در رفت و آمد بوده است. وقتی عطار در «منطقالطیر» از «دو ما» سخن میگوید بیگمان مقصودش کدکن است و وقتی از «نیشابور» سخن میگوید یا «شهر» منظورش همان شهر مرکزی نیشابور است.
اینکه چه مقدار از عمر عطار در کدکن گذشته است و چه مقدار در نیشابور مرکزی، بر ما روشن نیست. آیا او از کدکن کوچ کرده و به نیشابور مرکزی رفته و در آنجا اقامت گزیده است یا گاهی مقیم نیشابور بوده است و گاهی مقیم «دو ما» که همان کدکن است؟ فرض دوم پذیرفتنیتر به نظر میرسد. ابوسعید ابوالخیر نیز میان مهنه (در دشت خاوران) و شهر مرکزی نیشابور در رفت و آمد بوده است و «زمستانها بیشتر به میهنه بودی و تابستان به نیشابور باشیدی».محمدرضا شفیعی کدکنی همچنین درباره «تذکره الاولیا» در مقدمه کتاب آورده است: «تذکره الاولیا» کتابی است که به دو گونه میتوان آن را خواند: هم مثل کتاب «حسین کرد» قابل خواندن است هم مانندِ «تراکتاتوسِ» ویتگنشتاین.
در قرائت نخستین کافی است چشم خود را روی سطرها سَفَر دهیم و حوادث را دنبال کنیم، که مثلا چگونه حلاج را بر دار کردهاند یا وقتی به گفتاری از نوع سخن جنید درباره اخلاص رسیدیم که میگوید: «فرضٌ فی فرضٍ و فرضٌ فی نَفْل»، بگوییم، «آری، همان است که من میفهمم. مقصودش لابد شیرینی نُقل است» و با مراجعه به فرهنگ عمید معنی کلمات آن را به دست آوریم. در قرائت دوم، روی هر سطر، گاه، میتوان روزها اندیشید. درست است که اینجا قلمرو زبان ارجاعی و بیان منطقی نیست اما در همین زبان عاطفی و هنری ظرایفی وجود دارد که فهم آن ظرایف گاه به اندیشیدن بسیار نیاز دارد و به دانستههای بسیاری در حوزه معارف اسلامی. در این قرائت دوم یک فعل یا حرف اضافهای که همراه آن فعل به کار رفته است میتواند روزها وقت مصحح کتاب و خواننده جدی آن را بگیرد.
من ادعا ندارم که تمام پرسشهای خواننده جدی را پاسخ گفتهام ولی متجاوز از ۴۰ سال، یکی از مشغلههای ذهنی من فهم عبارات این کتاب و تصحیح آن بوده است. بارها و بارها آن را در دوره دکترای ادبیات فارسی دانشگاه تهران به دانشجویان درس دادهام و متوجه شدم که بسیاری از دانشجویان دکتر هم آن را مانند «حسین کرد» مطالعه کردهاند- دانشجویان دوره دکترای دانشگاه تهران که با فاصله چشمگیری نسبت به اقران خودشان در دانشگاههای دیگر قرار دارند و به راستی برترین استعدادهای این رشتهاند.
لطفاً براي ارسال دیدگاه، ابتدا وارد حساب كاربري خود بشويد