تجار برای مقابله با تحریم‌ها دست‌ به‌ کار شدند

تا پایان اولتیماتوم دونالد ترامپ برای خروج شرکت‌های اروپایی از اقتصاد ایران چیزی باقی نمانده است، به همین دلیل شبکه مویرگی مقابله با تحریم‌ها دوباره از سوی تجار فعال شده است‌.
از زمان اعلام رسمی ترامپ مبنی بر خروج کشورش از برجام به عنوان یک قرارداد بین‌المللی، چند ماهی می‌گذرد و اقتصاد ایران همچنان راه خود را می‌رود. اگرچه برخی پس‌لرزه‌های این تصمیم، شرایط را برای برخی بازارها از جمله بازار ارز سخت کرده است اما برخی کارشناسان نیز معتقدند تمام تقصیر بازار آشفته طلا و ارز در ایران را نمی‌توان به گردن ترامپ و خروج او از برجام انداخت‌. بلکه برخی سیاستگذاری‌های غلط داخلی، کار را به اینجا رسانده و پس‌لرزه‌های این اقدام آمریکا نیز شرایط را دشوارتر کرده است‌. در این میان اگرچه زمان زیادی تا پایان اولتیماتوم آمریکا برای خروج شرکت‌‌های خارجی از ایران باقی نمانده است اما دولت با تعلل کارهای خود را پیش می‌برد به‌طوری که به تازگی از ۱۲ برنامه برجامی خود رونمایی کرده است در حالی که تا این برنامه‌ها با جزییات تصویب و در مسیر اجرا قرار گیرد، به‌طور قطع، زمان زیادی سپری خواهد شد‌.
در مقابل اما بخش‌خصوصی به نظر می‌رسد شبکه مویرگی فعالیت‌های تجاری خود را با شرکای خارجی طراحی کرده و در حال پیاده‌سازی نظامی هر چند کوچک برای مراودات مالی و کالایی خود برای دوران تحریم است. این را می‌توان از جنب و جوش‌ها و اخباری که از گوشه و کنار در مورد فعالیت‌ شرکت‌های کوچک و متوسط با همتایان خارجی خود شنیده می‌شود، متوجه شد‌. حال آنکه دولت نه تنها در این فضا، برنامه مشخصی برای کارهای اساسی مورد نیاز در مقابله با تحریم طراحی یا حداقل اعلام نکرده است بلکه با بخشنامه‌های متعدد، زمینه‌ساز دردسرهای بسیار برای فعالان اقتصادی شده است‌.
خطر بروز امضاهای طلایی
به عنوان مثال در تازه‌ترین تصمیم، دولت اعلام کرده دفاتر تخصصی وزارت صنعت برای تخصیص ارز باید وارد گود شده و تصمیم‌گیری کنند که این خود، خطر بروز و ظهور امضاهای طلایی را بیش از هر زمان دیگری گسترش می‌دهد، حال آنکه وزارت صنعت هنوز در پرونده تخصیص ارزهای دولتی و موضوع ثبت سفارش خودرو، با حواشی زیادی مواجه شده و اما و اگرهای بسیاری را به دوش می‌کشد‌. از سوی دیگر شبکه صرافی‌ها برای حرکت در این شبکه مویرگی، به‌طور قطع یکی از پیش‌نیازهای کار موفق فعالان اقتصادی هستند که هنوز هم خبری در رابطه با آغاز به کار رسمی آنها نیست‌.
به هر حال در شرایط فعلی اقتصاد ایران، این فعالان اقتصادی هستند که دست به کار شده و تلاش دارند اقتصاد را از وضعیت کنونی خارج کنند هر چند به هر حال آنها نیز منفعت‌های خود را در این رابطه دنبال می‌کنند و دل‌شان می‌خواهد با شرکای خارجی، کار را توسعه دهند‌. ولی به هر حال، این حرکت آنها در راستای منافع ملی و تامین نیازهای کشور است‌. در همین خصوص رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران به مهر گفت: با توجه به تحولات چند ماه گذشته نیاز به تعامل هرچه بیشتر، گسترش روابط و معرفی دقیق پتانسیل‌های اقتصاد ایران به کشورهای اروپایی وجود دارد؛ به خصوص اینکه طی سال‌های گذشته در مورد پتانسیل‌های ایران در داخل کشور حرف‌های زیادی زده شده ولی به نظر می‌رسد طرف‌های خارجی با جزییات در جریان این واقعیت‌های اقتصاد ایران نیستند این درحالی است که در مقطع کنونی اقتصاد ایران به شدت به همکاری‌های بین‌المللی نیاز دارد‌.
محافظه‌کاری کشورهای طرف همکاری
مسعود خوانساری اظهار کرد: پس از خروج آمریکا از برجام، بخش مهمی از روابط اقتصادی ایران با کشورهای اروپایی و شرق آسیا شکل می‌گیرد‌. اما پیچیدگی‌های روابط اقتصادی، ارتباطات بخش خصوصی کشورهای موردتوجه ایران با اقتصاد آمریکا و همچنین محدودیت‌های اعمال‌شده، شرایطی را به وجود آورده که توسعه روابط اقتصادی دوجانبه و چندجانبه با دشواری پیش برود‌.
وی تصریح کرد: متاسفانه بخشی از مشکلات به محافظه‌کاری کشورهای طرف همکاری با ایران بازمی‌گردد که البته این موضوع هم در چارچوب منطق اقتصادی کشورهای موردنظر قابل ارزیابی و تحلیل است‌. بخش دیگری از نواقص هم مربوط به رفتارهای داخلی ما در زمینه فضای کسب‌وکار است‌ اما قطعا شاه‌بیت آغاز این مسیر، تعامل و گفت‌وگو است‌.
خوانساری ادامه داد: آنچه میان ما و کشورهای طرف همکاری فاصله می‌اندازد تا حدود زیادی وابسته به موضوع عدم شناخت دوطرفه، عدم معرفی پتانسیل‌های ایران به کشورهای اروپایی، عدم توسعه روابط شرکتی و در یک کلام ارتباطات توسعه‌نیافته است‌.
وی افزود: توسعه روابط اقتصادی با کشورهای دیگر جهان در واقع ضرورتی ملی است و توسعه اقتصاد ایران بدون سرمایه، تکنولوژی روز جهانی و استفاده از فرصت‌ بازارهای بین‌المللی ممکن نیست بنابراین این خواسته‌ها را داریم و اروپایی‌ها هم می‌دانند که با حضور در ایران به بازار ۴۰۰ میلیون نفری منطقه دسترسی پیدا می‌کنند‌. این در حالی است که مزیت‌های اقتصاد ایران مانند امنیت، زیرساخت‌ها و نیروی کار ارزان و ماهر همچنان پابرجاست ولی باید این اصل را بپذیریم که طی چند سال گذشته موفق به ارتباط موثر با اقتصاد جهانی نشده‌ایم‌.
خوانساری افزود: بخش خصوصی ایران در کنار دولت آماده است تا دوره جدید فعالیت‌های خود را آغاز کند‌. امید ما این است که بتوانیم با اجماع‌سازی جهانی و وحدت داخلی از این دوره عبور کنیم‌.