۲درجه کاهش دما یا توقف صنعت؟
جهانصنعت– با افزایش مصرف گاز در فصل سرد سال و نزدیکشدن مصرف بخشخانگی به سقفهای هشداردهنده، موضوع تامین پایدار گاز و پیامدهای محدودیت احتمالی برای صنایع بار دیگر به یکی از دغدغههای اصلی حوزه انرژی کشور تبدیل شده است. کارشناسان و مدیران صنعت گاز هشدار میدهند که ادامه روند مصرف فعلی علاوهبر فشار بر شبکه گازرسانی میتواند آثار مستقیم و غیرمستقیمی بر تولید، صادرات، رشد اقتصادی و حتی محیطزیست کشور بر جای بگذارد. در همین راستا سعید توکلی، معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران، در گفتوگویی با رادیو اقتصاد با تشریح آخرین وضعیت تولید و مصرف گاز، بر نقش تعیینکننده رفتار مصرفی مشترکان خانگی، تجاری و صنایع جزء در مدیریت شرایط فعلی تاکید کرد. به گفته وی، صرفهجوییهای کوچک در بخش خانگی، از جمله کاهش جزئی دمای محیط، میتواند معادل دهها میلیون مترمکعب گاز در روز آزادسازی کند و مانع از اعمال محدودیت برای صنایع بزرگ و نیروگاهها شود. توکلی همچنین با اشاره به شدت بالای مصرف انرژی در کشور، این مساله را نهتنها یک چالش فنی بلکه یک معضل اقتصادی و زیستمحیطی دانست که حل آن نیازمند نگاهی جدید به گاز بهعنوان یک کالای اقتصادی و همراهی جدی همه بخشهای جامعه است.
در روزهای اخیر بارها از زبان مسوولان مختلف شرکت ملی گاز ایران، از سطح کارشناسی تا مدیریت ارشد، درباره نگرانیها پیرامون تامین گاز در فصل سرد و احتمال اعمال محدودیت برای صنایع صحبت شده است؛ نگرانیهایی که صرفا به تامین یک سوخت محدود نمیشود و میتواند پیامدهای چندلایه و گستردهای برای اقتصاد کشور بههمراه داشته باشد. قطع یا محدودیت گاز صنایع، تنها به معنای توقف فعالیت یک واحد صنعتی نیست بلکه در مواردی که تولیدکنندگان، کالا یا خدمات صادراتی ارائه میکنند، این موضوع میتواند به کاهش تولید، افت صادرات و در نهایت وارد شدن خسارت مستقیم به اقتصاد ملی منجر شود. از همین رو مدیریت این شرایط نیازمند تصمیمگیریهای دقیق و متوازن است.
در همین ارتباط توکلی با اشاره به آخرین وضعیت تولید و مصرف گاز کشور اعلام کرد: در حال حاضر حدود ۸۶۰میلیون مترمکعب گاز طبیعی به خطوط فشارقوی کشور تحویل داده میشود که از این میزان، نزدیک به ۶۶۰میلیون مترمکعب در بخشهای خانگی، تجاری و صنایع جزء مصرف میشود. بهگفته وی، این رقم با توجه به الگوی مصرف در فصل زمستان، سهم قابلتوجهی از کل گاز تحویلی را به خود اختصاص میدهد.توکلی با تاکید بر محدودیت ظرفیت تحویل گاز به شبکه افزود: هر زمان مصرف در بخشخانگی، تجاری و صنایع جزء از حدود ۴۳۵میلیون مترمکعب فراتر رود، شرکت ملی گاز ناگزیر میشود برای سایر مصرفکنندگان مدیریت مصرف و اعمال محدودیت انجام دهد. وی تصریح کرد: در این فرآیند تلاش میشود تامین گاز نیروگاهها تا حد امکان در اولویت باشد، اما برای صنایع عمده که عمدتا قراردادهای هشتماهه فصل گرم و چهارماهه فصل سرد دارند، اعمال محدودیت اجتنابناپذیر است.
مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران با اشاره به اثر این محدودیتها بر تولید صنایع بهویژه در حوزه فولاد و پتروشیمی خاطرنشان کرد: در عین حال تامین پایدار گاز صنایع غذایی، دارویی و واحدهای مرتبط با امنیت غذایی و دارویی کشور همواره در اولویت قرار دارد و تلاش میشود شهرکهای صنعتی نیز کمتر مشمول محدودیت شوند. به گفته وی همه این تصمیمها بهطور مستقیم به رفتار مصرفی مشترکان خانگی، تجاری و صنایع جزء وابسته است. توکلی با تاکید بر نقش مدیریت مصرف در بخشخانگی گفت: اگر تنها دودرجه سانتیگراد دمای محیط کاهش داده شود، حدود ۵۰میلیون مترمکعب گاز صرفهجویی خواهد شد؛ رقمی معادل تولید دو فاز پارسجنوبی که میتواند به بخش مولد اقتصاد اختصاص یابد. وی حفظ دمای محیط در بازه ۱۸ تا ۲۱درجه سانتیگراد، عایقسازی، تنظیم صحیح شوفاژخانهها و پکیجها و جلوگیری از اتلاف حرارت را از جمله اقداماتی دانست که میتواند به صرفهجویی معنادار در مصرف گاز منجر شود.
معاون وزیر نفت با اشاره به شدت بالای مصرف انرژی در کشور تصریح کرد: براساس مطالعات انجامشده در میان ۱۷۲کشور طی یک دوره ۲۰ساله، تنها ششکشور با افزایش شدت مصرف انرژی مواجه بودهاند که متاسفانه ایران در این شاخص، رتبه نخست را داشته است. وی این وضعیت را دارای پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و زیستمحیطی دانست و تاکید کرد مصرف گاز در بخشخانگی بهصورت خام، فرصتهای ارزشآفرینی اقتصادی، اشتغال و ارزآوری را از کشور میگیرد.
وی همچنین هشدار داد افزایش مصرف گاز در بخشخانگی موجب کاهش سهم نیروگاهها از گاز و استفاده آنها از سوختهای مایع آلایندهتر میشود که آثار منفی زیستمحیطی قابلتوجهی بههمراه دارد. وی مجموعه اقدامات انجامشده در حوزه بهینهسازی مصرف، از جمله ارتقای راندمان تجهیزات، بهینهسازی موتورخانهها و توسعه تجهیزات گرمایشی پربازده را گامی مهم در مسیر کاهش شدت مصرف انرژی دانست.
مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران در پایان با اشاره به نامتوازن بودن جغرافیای تولید و مصرف گاز در کشور، بر ضرورت نهادینه شدن نگاه به گاز بهعنوان یک کالای باارزش اقتصادی تاکید کرد و گفت: اگر این نگاه در جامعه تقویت شود، هم به نفع اقتصاد کشور خواهد بود و هم به پایداری شبکه گازرسانی و امنیت انرژی کمک خواهد کرد.
