ضرورت تهیه نقشه خطر فرونشست برای مشهد
جهان‌صنعت– در نشست تخصصی بررسی وضعیت فرونشست در خراسان‌رضوی، هادی شریفی، مدیرکل زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی منطقه شمال‌شرق بر ضرورت فاصله گرفتن از نگاه پروژه‌محور و بخشی‌نگر به این پدیده و حرکت به‌سوی مطالعات یکپارچه و ارائه راهکارهای عملیاتی برای مدیریت فرونشست تاکید کرد؛ موضوعی که با هشدارهای تازه درباره گسترش نشست زمین در شهر مشهد، اهمیت آن بیش از گذشته نمایان شده است.
شریفی با اشاره به اینکه برداشت آب‌های زیرزمینی مهم‌ترین عامل فرونشست در مشهد است، توضیح داد: افزایش برداشت در شمال‌غرب شهر باعث فعال شدن دوباره پهنه‌های نشست کرده و حرکت تدریجی جبهه فرونشست به سمت منطقه ثامن شده است. وی همچنین ذکر کرد که هرچند باندهای فرودگاه شهید‌هاشمی‌نژاد در شرایط عادی قرار دارند اما تداوم برداشت‌های موجود در دشت‌های شرقی و جنوب‌شرقی می‌تواند زمینه‌ساز تاثیرگذاری فرونشست بر این محدوده شود. مدیرکل زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی منطقه شمال‌شرق به وضعیت دشت‌های استان از جمله مشهد، نیشابور، خواف، کاشمر و جوین اشاره کرد و گفت: در برخی از این دشت‌ها، فرونشست‌هایی تا حدود ۱۵ تا ۲۰سانتی‌متر ثبت شده و حدود ۳هزار کیلومترمربع از اراضی به دلیل ایجاد شکاف‌ها و فروچاله‌ها از چرخه بهره‌برداری خارج شده است. وی تهیه نقشه‌های خطر فرونشست را یکی از راهکارهای ضروری برای مدیریت این پدیده عنوان کرد و افزود: برخی پروژه‌های عمرانی بدون توجه کافی به نرخ فرونشست در حال اجرا هستند و نیاز است طراحی آنها با در نظر گرفتن شرایط زمین‌شناسی به‌روز شود.
در ادامه، شریفی از اجرای پروژه بررسی هندسه آبخوان‌های کشور در سازمان زمین‌شناسی خبر داد؛ پروژه‌ای که با هدف پیش‌بینی، تهیه نقشه‌های ریسک و مدیریت هدفمند فرونشست در دستور کار قرار گرفته است.
او همچنین بر ضرورت تغییر نگرش در مدیریت منابع آب، استفاده بهینه از پساب و بازچرخانی و دوری از توسعه نامتوازن در دشت‌های کم‌ظرفیت تاکید کرد و از پژوهشگران خواست برای کنترل فرونشست، به‌جای تمرکز صرف بر اعلام نرخ‌ها، راهکارهای اجرایی و قابل عمل در سطوح کوتاه‌مدت و بلندمدت ارائه کنند و از تمامی محققان و مجریان طرح‌های مطالعاتی درخواست کردند که از بخشی‌نگری و نگاه پروژه‌محور به پدیده فرونشست به واسطه ارائه مکرر نرخ‌های فرونشست در دشت‌های کشور پرهیز کرده و با ارائه راهکارهای کوتاه، میان و بلندمدت به حاکمیت در مدیریت این مخاطره کمک کنند.
