بن‌بست در کاپ ۳۰
جهان‌صنعت – نتیجه نشست اقلیمی کاپ۳۰ برزیل در وضعیتی بلاتکلیف قرار گرفته است زیرا اتحادیه اروپا از پذیرفتن پیش‌نویس توافقی که به‌گفته آن، پیشرفتی در تلاش‌های جهانی برای مهار انتشار گازهای گلخانه‌ای عامل تغییرات اقلیمی ایجاد نمی‌کند، خودداری کرده است. به گزارش رویترز، این کنفرانس دو هفته‌ای که در شهر بلم در جنگل آمازون برگزار شد، قرار بود عصر جمعه پایان یابد اما مذاکرات تا ساعت‌ها پس از مهلت رسمی ادامه پیدا کرد.
برزیل این نشست را لحظه‌ای تعیین‌کننده برای همکاری اقلیمی جهانی معرفی کرده و از کشورها خواسته بود که شکاف‌ها را در موضوعاتی ازجمله آینده سوخت‌های فسیلی از میان بردارند و اعلام کنند که اقدام هماهنگ جهانی بهترین مسیر پیش‌رو است. در همین راستا آندره کورِئا دولاگو، رییس کاپ۳۰ در یک نشست علنی خطاب به نمایندگان گفت: این نمی‌تواند دستورکاری باشد که ما را از هم جدا کند. ما باید باهم به توافق برسیم.
در همین رابطه برخی اقتصادهای نوظهور در واکنش به موضع اتحادیه اروپا، خواستار تعهد مالی بیشتر این بلوک برای کمک به کشورهای فقیرتر در مقابله با تغییرات اقلیمی شدند. یکی از مذاکره‌کنندگان یک کشور در حال توسعه که برای صحبت درباره مذاکرات پشت درهای بسته نامش فاش نشده به صورت علنی اعلام کرد که ما نمی‌توانیم فقط در یک مسیر جلو برویم. اگر مسیری درباره سوخت فسیلی وجود دارد، باید مسیری برای تامین مالی اقلیمی نیز باشد.
اختلافات بر سر سوخت‌های فسیلی، سرعت کاهش انتشار CO2 و مسائل مالی، دشواری دستیابی به اجماع در این کنفرانس سالانه را نشان داد؛ رویدادی که همواره آزمونی برای اراده جهانی در جلوگیری از بدترین پیامدهای گرمایش زمین است. در این میان پیش‌نویس توافقی که برزیل بامداد جمعه منتشر کرد، هیچ اشاره‌ای به سوخت‌های فسیلی نداشت و مجموعه گزینه‌هایی را که در نسخه قبلی درباره این موضوع آمده بود، کنار گذاشته بود. همچنین ده‌ها کشور ازجمله تولیدکنندگان بزرگ نفت و گاز با این گزینه‌ها مخالفت کرده بودند. به گفته کارشناسان اوایل نشست امسال، حدود ۸۰ کشور خواستار آن شده بودند که کاپ ۳۰ برنامه‌ای برای دور شدن از سوخت‌های فسیلی ارائه کند اما تا جمعه شب به‌گفته مذاکره‌کنندگان بسیاری از همین کشورها در جلسات پشت‌پرده اعلام کردند که توافق را حتی بدون این بند می‌پذیرند.
آن هم در شرایطی که سوزاندن سوخت‌های فسیلی، گازهای گلخانه‌ای تولید می‌کند که بزرگ‌ترین عامل گرمایش جهانی به شمار می‌روند.
بن‌بست بر سر سوخت‌های فسیلی
در چنین شرایطی اتحادیه اروپا که ۲۷ عضو دارد، اعلام کرد که متن پیش‌نویس بسیار ضعیف است.
وُپکه هوکسترا، کمیسیونر اقلیمی اتحادیه اروپا در بیانیه‌ای اعلام کرد که تحت هیچ شرایطی متن حاضر را نمی‌پذیریم. در واقع اتحادیه اروپا اعلام کرده که می‌تواند در موضوع تامین مالی برای کشورهای در حال توسعه ورای منطقه خود حرکت کند اما فقط در صورتی که بخش‌های مربوط به اقدام برای کاهش انتشار گازهای گرم‌کننده زمین تقویت شود.
بنابراین تا جمعه شب، برخی مذاکره‌کنندگان اروپایی گفتند احتمال آن را بررسی می‌کنند که به‌جای پذیرش متن موجود، مذاکرات را ترک کنند.
در این میان یک مذاکره‌کننده برزیلی به رویترز گفت: زبان مربوط به سوخت‌های فسیلی به احتمال زیاد دوباره به متن بازنخواهد گشت و ریاست اجلاس تنها به دنبال اعمال تغییرات اندک بر نسخه فعلی است. گزینه دیگر که مذاکره‌کنندگان درباره آن گفت‌وگو می‌کردند، توافقی جداگانه درباره سوخت‌های فسیلی بود که کشورها می‌توانستند داوطلبانه به آن بپیوندند اما مطابق قواعد کاپ، نمی‌تواند به‌صورت اجماعی تصویب شود.
به همین دلیل سه منبع آگاه اعلام کردند که گروه عرب، شامل ۲۲کشور ازجمله عربستان‌سعودی و امارات متحده عربی در یک نشست پشت درهای بسته اعلام کرده است که صنایع انرژی این کشورها خارج از محدوده مذاکرات است.
به گفته این منابع، عربستان سعودی به نمایندگی از گروه عرب در بیانیه‌ای به مذاکره‌کنندگان هشدار داد که هدف قرار دادن صنایع این کشورها باعث فروپاشی مذاکرات خواهد شد. همچنین عربستان سعودی به درخواست اظهارنظر برای دفتر ارتباطات دولت این کشور پاسخی نداد.
چندجانبه‌گرایی زیر فشار
پیش‌نویس توافق همچنین خواستار سه برابر شدن تلاش‌های جهانی برای تامین مالی سازگاری کشورها با تغییرات اقلیمی تا سال ۲۰۳۰، نسبت به سطح سال ۲۰۲۵ شده بود. با این حال در متن مشخص نشده بود که آیا این منابع مالی باید مستقیما توسط کشورهای ثروتمند تامین شود یا از طریق منابع دیگر از جمله بانک‌های توسعه‌ای یا بخش خصوصی. بنابراین برای تصویب نهایی، متن توافق باید با اجماع میان نزدیک به ۲۰۰ کشور حاضر در اجلاس تایید شود. در همین ارستا کورِئا دولاگو گفت که نمایش وحدت چندجانبه پیام مهمی است؛ به‌ویژه باتوجه به غیبت آمریکا در این سال که دونالد ترامپ پیشتر تغییرات اقلیمی را دروغ‌پردازی خوانده بود.
