گرانی افسارگسیخته دانه‌های روغنی
جهان صنعت– در ماه سپتامبر سال۲۰۲۵ قیمت جهانی ذرت و گندم روندهای قیمتی متفاوتی را در بازه ماهانه به ثبت رسانده‌اند. قیمت این محصولات در ایالات‌متحده آمریکا به دلیل افزایش تقاضا افزایش یافته است در حالی که در کشور روسیه و اتحادیه اروپا به دلیل برداشت قابل‌توجه محصول نسبت به سال گذشته شاهد کاهش قیمت این محصولات بوده‌ایم. قیمت جهانی برنج نیز به دلیل عرضه قابل‌توجه محصول و کاهش تقاضا برای واردات در این ماه کاهش یافته است. شاخص قیمت دانه‌های روغنی و کنجاله نیز در ماه سپتامبر افزایش یافته در حالی که شاخص قیمت روغن نباتی پس از ثبت روند افزایشی برای سه‌ماه متوالی در ماه سپتامبر کاهش یافته است.
در بازارهایی که روند قیمت در آنها در ماه‌های آگوست و سپتامبر۲۰۲۵ توسط فائو مورد بررسی قرار گرفته است قیمت غلات در تمامی مناطق آسیای غربی در مقیاس ماهانه در سطح بالایی قرار گرفته در حالی که در منطقه شمال آفریقا قیمت غلات روند افزایشی ملایمی را به ثبت رسانده است. در شرق آفریقا، قیمت غلات دانه درشت در کشورهای سودان و سودان جنوبی در سطح بسیار بالایی قرار گرفته که این موضوع ناشی از بروز اختلالات در بازار و محدودیت در دسترسی به آن است. قیمت گندم نیز در منطقه شرق آسیا افزایش یافته است و این افزایش قیمت در کشور پاکستان به دلیل تلفیق اثر تقاضای فصلی و بروز اختلال در بازار ناشی از جاری شدن سیل در ماه‌های ژوئن و سپتامبر بیشتر به چشم می‌آید. افزایش عرضه فصلی محصول منجر به کاهش مداوم قیمت برنج در شرق آسیا و آمریکای جنوبی شده است. در مناطق جنوبی قاره آفریقا نیز چشم‌انداز مناسب تولید در بسیاری از مناطق کاهش قیمت ذرت را در پی داشته در حالی که قیمت غلات دانه درشت در غرب آفریقا به دلیل عرضه محصول مربوط به فصل کشت اصلی سال ۲۰۲۵ در بازار کاهش یافته است.
افزایش قیمت ذرت به‌دلیل نگرانی از بیماری‌ها
به گزارش بازار، قیمت جهانی ذرت در مناطق مختلف تولیدکننده شاهد روندهای متفاوتی است. هرچند پیش‌بینی‌های حاکی از روند باثبات برداشت محصول است. با این وجود قیمت پایه ذرت ایالات‌متحده آمریکا به دلیل افزایش تقاضا و نگرانی درخصوص بروز بیماری قارچی در مراحل پایانی برداشت ۷درصد افزایش یافته است. در کشور روسیه به دلیل برداشت قابل‌توجه محصول که بیشتر از مقادیر مورد انتظار بوده است قیمت محصول در پایان ماه ۴درصد کاهش یافته است. به‌طور مشابه در اتحادیه اروپا برداشت محصول بیش از مقادیر مورد انتظار در کنار ثبات نسبی تقاضای وارداتی باعث کاهش ۳درصدی قیمت گندم در این منطقه شده است.
در کشور قزاقستان نیز قیمت محصول صادراتی در مقیاس ماهانه ۳درصد کاهش یافته است. از سوی دیگر قیمت پایه گندم ایالات‌متحده آمریکا به دلیل افزایش تقاضا برای گندم این منطقه و با وجود عرضه قابل‌توجه محصول در سطح جهان یک‌درصد افزایش‌یافته است. میانگین شاخص قیمت برنج فائو در ماه سپتامبر سال۲۰۲۵ به ۹/۱۰۰واحد رسیده که نسبت به ماه آگوست ۵/۰درصد کاهش یافته است. قیمت صادراتی برنج واریته ایندیکا به طور کلی در قاره آسیا به دلیل عرضه قابل‌توجه محصول و وجود رقابت شدید میان صادرکنندگان به طور عمومی کاهش یافته است. تعلیق واردات محصول برنج بدون تعیین کیفیت در کشور فیلیپین از ابتدای ماه سپتامبر منجر به کاهش قیمت برنج در کشور ویتنام شده است. در حالی که کاهش ارزش روپیه هندوستان در مقابل دلار آمریکا باعث کاهش قیمت برنج در این کشور شده است.
در کشور تایلند باوجود افزایش ارزش بات تایلند در مقابل دلار آمریکا، تالش برای فروش محصول باعث کاهش قیمت محصول برنج این کشور شده است. در ایالات‌متحده آمریکا نیز به دلیل تداوم برداشت محصول و از سوی دیگر روند کند معاملات در بازار قیمت برنج شاهد تداوم روند نزولی بوده است.
افزایش پشت افزایش
در ماه سپتامبر سال۲۰۲۵ تمامی شاخص‌های قیمت دانه روغنی و کنجاله دانه روغنی شاهد تداوم روند افزایشی بوده است و هرکدام به ترتیب در مقایسه با ماه آگوست ۹/۰ و ۲/۱ واحد افزایش یافته‌اند. در مقابل شاخص قیمت روغن نباتی پس از افزایش برای سه ماه متوالی در ماه سپتامبر و در مقیاس ماهانه ۲/۱واحد کاهش یافته است. در حالی که شاخص قیمت دانه‌های روغنی و روغن نباتی در سطحی بالاتر از سطح قیمتی سال گذشته قرار دارند شاخص قیمت کنجاله دانه‌های روغنی ۲۰درصد نسبت به شاخص قیمت ماه سپتامبر سال گذشته پایین‌تر است. تداوم تقویت شاخص قیمت دانه‌های روغنی ناشی از تاثیر تلفیقی قیمت کلزا و آفتابگردان و در کنار آن ثبات قیمت سویا بوده است. قیمت جهانی سویا در ماه سپتامبر تقریبا بدون تغییر باقیمانده است.
در مقابل وقوع شرایط آب‌وهوایی خشک و تاثیر آن بر بدتر شدن شرایط محصول در ایالات‌متحده آمریکا که دومین تولیدکننده بزرگ محصول بوده منجر به افزایش قیمت محصول سویا شده است. از سوی دیگر، ثبات طولانی‌مدت تقاضا برای محصول عرضه شده توسط ایالات‌متحده آمریکا و عدم خرید سویای این کشور توسط کشور چین و از سوی دیگر افزایش فروش محصول سویا توسط کشور آرژانتین به واسطه تعویق اخذ مالیات بر صادرات سویا و مشتقات آن باعث کاهش قیمت سویا در بازار شده است. به علاوه، شرایط مساعد تولید در مناطق تولیدکننده محصول در کشور برزیل که فصل کشت سال۲۰۲۶ در آن منطقه از اواخر ماه سپتامبر آغاز می‌شود بر کاهش قیمت محصول سویا اثرگذار بوده است.
گرمای قیمت دانه آفتابگردان
در همین حال قیمت دانه آفتابگردان به دلیل روند کند برداشت محصول و چشم‌انداز نامناسب تولید در منطقه دریای سیاه به واسطه بروز خشکسالی در اواخر ماه جولای منجر به افزایش قیمت این محصول برای دومین ماه متوالی شده است. کاهش توزیع محصول کلزا توسط کشور اوکراین پس از اعمال تعرفه صادرات از اوایل ماه سپتامبر منجر به افزایش اندک قیمت این محصول شده به طوری که حتی بهبود چشم‌انداز تولید در کشور استرالیا و کانادا که برداشت آن نیز در ماه‌های آتی صورت خواهد گرفت نتوانسته است از افزایش قیمت جلوگیری کند. شاخص قیمت کنجاله دانه روغنی در ماه سپتامبر به دلیل افزایش قیمت کنجاله سویا و وزن قابل‌توجه آن در شاخص قیمت کنجاله دانه‌های روغنی برای دومین ماه متوالی اندکی افزایش یافته است. افزایش قیمت کنجاله سویا احتمالا ناشی از کاهش فرآوری محصول در کشور آرژانتین است که بزرگ‌ترین صادرکننده سویا بوده و نقش قابل‌توجهی در تامین تقاضا محصول صادراتی دارد. شاخص قیمت روغن نباتی در ماه سپتامبر اندکی کاهش یافته است.
کاهش قیمت روغن پالم و سویا به حدی بوده که افزایش قیمت روغن کلزا و آفتابگردان نتوانسته است اثر کاهش قیمت روغن پالم و سویا را خنثی کند. قیمت جهانی سویا افزایش اندکی را به ثبت رسانده چراکه اثر افزایشی تقاضای جهانی به دلیل گزارش ماه آگوست کشور مالزی در خصوص ذخایر قابل‌توجه روغن پالم که به بیشترین مقدار خود در ۲۰ماه گذشته رسیده تا حدود زیادی خنثی شده است. قیمت روغن سویا نیز به واسطه عرضه محصول توسط کشور آرژانتین به دلیل تعویق اعمال مالیات بر صادرات سویا و مشتقات آن تا اواخر ماه سپتامبر کاهش یافته است. در مقابل قیمت روغن آفتابگردان و کلزا به دلیل محدودیت عرضه محصول در منطقه دریای سیاه و اروپا شاهد تداوم روند افزایشی بوده است.
