ابرچالش مسکن؛ چرا انباشت تقاضا به تقاضای واقعی تبدیل نمی‌شود؟
جهان صنعت، انباشت تقاضای مسکن و کسری هفت میلیون مسکن اعلام شده از سوی برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی باعث شده تا برخی از فعالان و کارشناسان اقتصادی، این وضعیت را یک تهدید بزرگ نه برای بخش مسکن بلکه برای کل اقتصاد و حتی بنیان خانواده اعلام کنند.
رکود معاملات از یک سو و افت تولید از سوی دیگر، صنعت ساختمان را چنان دچار سردرگمی کرده است که در نهایت هم به ضرر بخش تقاضا و هم بخش عرضه شده است. از یک سو قدرت خرید نیست از سوی دیگر انباشت تقاضا داریم اما سازندگان برای ساخت مسکن ترغیب نمی شوند.
اگر به دهه ۹۰ بازگردیم و از همان دوران تشکیل دولت یازدهم که اعلام شد تقاضای انباشته مسکن در سال های آینده به اوج خود خواهد رسید برنامه ریزی های مناسبی صورت می گرفت امروز و طبق گفته برخی نمایندگان مجلس(دولتی ها تایید نمی کنند) در حال حاضر حدود هفت میلیون مسکن کسری در کشور وجد دارد. بنابراین اگر اگر سالانه یک میلیون واحد مسکونی از همان دوران ساخته می شد در سال ۱۴۰۴، نیاز به مسکن به حد متعادل و حتی به کمترین عدد خود می رسید.
این روزها اوضاع صنعت ساختمان به قدری در وضعیت نابسامانی قرار دارد که تولید مسکن در کشور و به خصوص در تهران به حداقل خود رسیده است. اگر چه برخی دلیل افت تولید مسکن را شرایط نامناسب اقتصادی می دانند و آنرا فراتر از بخش مسکن می دانند اما برخی فعالان خروج سازندگان مسکن به دلیل کاهش قدرت خرید متقاضیان و ناتوانی بخش تقاضا عنوان می کنند.
اگر چه در سال های اخیر کیفیت ساخت مسکن بهتر از کمیت شده است و طبق گفته برخی از اعضای هیات مدیره انجمن صنعت ساختمان، کیفیت ساخت و ساز در سال های اخیر کاهش ندارد اما به نظر می رسد کمیت نیز باید خود را همپای با کیفیت تولید بالا ببرد.
سیامک پیربابایی عضو هیات مدیره انجمن صنعت ساختمان در پاسخ به این پرسش که آیا در حال حاضر با نیاز انباشته تقاضای مسکن مواجه هستیم؟ چرا که شواهد صنعت ساختمان نشان می دهد که ساخت و ساز افت دارد و سازندگان هم رغبتی برای تولید مسکن ندارند؟ گفت: نیاز انباشته بالایی در بخش مسکن وجود دارد و به هر حال وقتی در دولت سیزدهم اعلام می‌شد باید چهار میلیون و یا سالانه یک میلیون واحد مسکونی احداث شود بر اساس یک تحقیقی این موضوع مطرح می شد.
اینکه نیاز انباشته بسیار بزرگی در بخش مسکن داریم هیچ شبه‌های وجود ندارد
وی افزود: در همان سال‌ها نیز این موضوع مطرح شد که این یک میلیون واحد مسکونی چه میزان از تقاضا را پاسخگو خواهد بود. اینکه نیاز انباشته بسیار بزرگی در بخش مسکن داریم هیچ شبه‌های وجود ندارد. مشکل در این است که این نیاز چگونه می‌تواند به تقاضا تبدیل شود. خانه اولی‌ها و یا هر متقاضی مسکن، نیازمند یک سرپناه است. این کلمه سر پناه کاهش دادن سطح توقعات جامعه است.
پیربابایی تاکید کرد: این که نیاز انباشته مسکن تبدیل به تقاضا شود نیازمند چندین پارامتر است. اول اینکه از عهده پرداخت تسهیلات مسکن بتوانم بر بیاییم. در تمام دنیا ۱۰ تا ۲۰ درصد پیش پرداخت صورت می‌گیرد و مابقی به صورت ۳۰ سال تقسیط صورت می گیرد. مسکن استیجاری می‌تواند به این موضوع کمک کند. همین منابع بانکی اصطلاحا که مسیر آن را تغییر داده‌اند می‌تواند کمک کننده خوبی باشد.
آیا سرعت افزایش قیمت مسکن کُند شده است؟
کارشناس اقتصاد مسکن در پاسخ به این سوال که آیا سرعت افزایش قیمت مسکن کُند شده است؟ چرا که تمام کالا‌ها افزایش قیمت شدیدی داشته‌اند. اما مسکن هنوز رشد چندانی ندارد؟ گفت: مسکن یکی از گران‌ترین آیتم‌هایی است که یک خانواده در ایران برای آن هزینه می‌کند. اتفاقا هزینه خرید مسکن در طول دوران زندگی افراد شاید یک بار یا دو بار رخ دهد با کالاهی مصرفی و با کالا‌هایی که ارزش واحد پایین تری دارند نباید مقایسه شود.
او ادامه داد: از نظر ما با روندی که در تورم مزمن چند سال گذشته که حدود ۴۰ درصد مطرح می‌شود مسکن به نظر می‌رسد کماکان جزو آیتم‌هایی است که اتفاقا این عدم افزایش مناسب قیمت و سرکوب تطبیق تورم با افزایش قیمت ممکن است باعث کاهش تولید مسکن هم شود. در آینده عدم تولید کافی مسکن می‌تواند بر بازار عرضه تاثیرگذار باشد و این ناترازی مجددا مشکلاتی را ایجاد کند.
سود سازنده‌ها زیر ۲۰ درصد است؟
عضو هیات مدیره انجمن صنعت ساختمان در پاسخ به این پرسش که سود سازنده‌ها زیر ۲۰ درصد است؟ گفت: مسکن اینگونه نیست که یک عدد معینی برای سود سازنده‌ها در نظر گرفت. واقعیت این است که امروز شرایط فعلی که ما با آن مواجه هستیم تحکم کرده است و سود‌ها منطقی نیست و روند خروج سازنده‌ها به خاطر همین موضوعات و مشکلات ممکن است سرعت بگیرد. در حال حاضر احساس خطر جدی در این خصوص شاید نباشد، اما در آینده می‌تواند سرعت بگیرد.
او در خصوص اینکه آیا کیفیت ساخت و ساز نیز افت کرده است؟ گفت: با توجه به تکنولوژی‌ها و دانش مهندسی و تلاشی که تولیدکنندگان داشتند و از همه مهمتر با توجه به ارتقای فرهنگ مصرف جامعه که یک نوع تحکم به بازار تولید مسکن است و کیفیت ساخت و ساز در سال های اخیر رشد داشته است.
منبع: اقتصادآنلاین
