شوک بزرگ برای یارانه بگیران؛ حذف یارانه آبان ماه ۱۸ میلیون نفر کلید خورد؟
جهان صنعت ، پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال حدود ۱۸ میلیون نفر از سه دهک بالای درآمدی از فهرست یارانه‌بگیران خارج شوند. با توجه به تأکیدات مجلس در خصوص تسریع حذف یارانه افراد پردرآمد این امکان وجود دارد که شمار بیشتری از یارانه‌بگیران در پایان آبان‌ماه از فهرست خارج شوند.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه ۲۲ مهر ۱۴۰۴ با اکثریت قاطع، گزارش کمیسیون برنامه و بودجه درباره استنکاف وزارت رفاه از اجرای بند (ت) تبصره (۱۳) قانون بودجه را به قوه قضاییه ارسال کردند. کمیسیون با اشاره به عدم اقدام مؤثر وزارتخانه، تأکید کرده که حذف یارانه سه دهک بالای درآمدی باید جدی‌تر دنبال شود و وزارتخانه نمی‌تواند با تعلل و اجرای ناقص، منابع را هدر دهد یا مشکلات اجتماعی ایجاد کند.
بدین ترتیب ممکن است اگر تا پیش از این هر ماه یارانه یک تا سه میلیون نفر حذف می‌شد، حالا در آبان ۱۴۰۴ به یکباره یارانه افراد بیشتری حذف شود، که یک نماینده مجلس در خصوص حذف یکباره این یارانه‌ها هشدار داده است.
حسنیعلی حاجی‌دلیگانی، عضو کمیسیون اجتماعی، در واکنش به روند حذف یارانه سه دهک بالای درآمدی گفته است: «حذف یکباره یارانه سه دهک درآمدی بالای جامعه اشتباه است و می‌تواند مشکلات اجتماعی و اقتصادی ایجاد کند. این کار باید پلکانی انجام شود تا فاصله میان دهک‌ها در نظر گرفته شود و بر اساس درآمد و دارایی واقعی خانوارها اجرا شود.» وی افزود: «برخی خانوارها به اشتباه در دهک‌های بالاتر قرار گرفته و یارانه‌شان قطع شده است. باید دقت بیشتری در دهک‌بندی و شناسایی پردرآمدها صورت گیرد.»
ملاک حذف یارانه نقدی چیست؟
پایگاه رفاه ایرانیان اطلاعات خانوارها شامل دارایی‌ها، حساب‌های بانکی، گردش مالی و موقعیت اجتماعی را جمع‌آوری و دهک‌بندی می‌کند و خوداظهاری ملاک نیست. اعتراضات بیشتر مربوط به خودروها و حساب‌های بانکی است که اغلب متعلق به اقوام یا شرکت‌هاست. همچنین حدود یک میلیون ایرانی مقیم خارج از کشور نیز بر اساس شاخص‌های مالی بررسی می‌شوند و تنها در صورت احراز مستحق بودن یارانه دریافت خواهند کرد.
یئت وزیران در دولت چهاردهم با توجه به آئین‌نامه اجرایی که به‌استناد جز (۶) بند (الف) تبصره (۸) ماده واحده قانون بودجه سال ۱۴۰۳ به تصویب رسیده است، چندین شاخص را برای دهک‌بندی جدید و همچنین حذف یارانه افراد دهک‌های بالا اعلام کرده است. این شاخص‌ها را به‌طور کلی در ۶ بخش می‌توان دسته‌بندی کرد؛
۱. مجموع درآمد اعضای خانوار
۲. تراکنش‌های خرید ماهانه
۳. دارایی‌های ملکی
۴. خودروهای لوکس
۵. سفرهای خارجی
۶. اقامت در خارج از کشور.
این ۶ شاخص به‌عنوان شاخص‌هایی که بر توانمندی مالی خانوار دلالت دارند، مدنظر قرار گرفته و احتمالاً یارانه نقدی خانوارهایی که یکی از این ۶ شاخص را داشته باشند، قطع خواهد شد. البته این فرایند به‌صورت تدریجی انجام می‌شود و احتمالاً افرادی که واجد تعداد بیشتری از این شاخص‌ها هستند، در اولویت خواهند بود.
حذف یارانه پردرآمدها، طبق قانون بودجه سال ۱۴۰۴، یکی از الزامات اصلی است و هدف آن تأمین منابع برای ارائه کالابرگ الکترونیک به دهک‌های پایین درآمدی و حمایت از اقشار آسیب‌پذیر است.
