تلاش برای خاموش کردن مشعل‌ها: آیا خوزستان می‌تواند از آلودگی نجات یابد؟

جهان صنعت، قرارداد اجرای بزرگ‌ترین طرح جمع‌آوری گازهای مشعل کشور روز شنبه در اهواز با حضور وبیناری رئیس‌جمهوری و وزیر نفت به امضا رسید. این طرح شامل ۱۲ قرارداد میان شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب و شرکت‌های داخلی و بین‌المللی است و هدف آن کاهش گازسوزی، استفاده بهینه از منابع و کاهش آلودگی هوا عنوان شده است.
بر اساس اعلام شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب، این قراردادها شامل جمع‌آوری و فروش ۲۹۵ میلیون فوت مکعب گاز مشعل در روز از میدان‌های رگ سفید، گلخاری، بی‌بی حکیمه، کوپال، اهواز، لالی، نرگسی، هفت شهیدان و زیلایی است.

سرمایه‌گذاری این طرح حدود ۸۰۰ میلیون دلار برآورد شده و مدت اجرای آن حداکثر دو سال تعیین شده است.

با اجرای کامل طرح، حدود ۳۰ مشعل خاموش خواهد شد و از هدررفت گازهای فلر جلوگیری می‌شود. همچنین پیش‌بینی می‌شود سالانه ۸۰۰ هزار تن مایعات گازی تولید و ۲۰۰ میلیون فوت مکعب گاز سبک به شبکه سراسری تزریق شود.
موضوع جمع‌آوری گازهای مشعل در خوزستان از سال ۱۳۹۶ تاکنون بارها مطرح شده اما بخش زیادی از برنامه‌های اعلام‌شده به اجرا نرسیده است.

بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، دولت طبق قانون برنامه ششم توسعه موظف بود تا پایان سال ۱۴۰۰، ۹۰ درصد گازهای مشعل را جمع‌آوری کند؛ اما این هدف تحقق نیافته است.

تاخیر در اجرای طرح

از جمله دلایل مطرح‌شده برای تأخیر در اجرای طرح‌های مشابه، کمبود منابع مالی، ضعف مدل‌های اقتصادی بازیافت گاز و نبود سازوکار انگیزشی برای شرکت‌های نفتی عنوان شده است.
هشتم آبان‌ماه، محمدجعفر قائم‌پناه، معاون اجرایی رئیس‌جمهور، خوزستان را «یکی از آلوده‌ترین استان‌های کشور» توصیف کرد و فلرهای نفتی را در کنار گردوغبار، از عوامل اصلی آلودگی هوا دانست.

همچنین بنا بر اعلام استانداری خوزستان، بیش از ۳۰۰ فلر فعال در استان وجود دارد که بخش قابل توجهی از آن در نزدیکی مناطق مسکونی و تالاب‌ها قرار گرفته‌اند.
به گفته کارشناسان انرژی، جمع‌آوری بخشی از گازهای مشعل می‌تواند علاوه بر کاهش آلودگی، خوراک پایدار برای پتروشیمی‌ها فراهم کرده و از اتلاف سالانه میلیاردها دلار انرژی جلوگیری کند.

با وجود امضای قراردادهای جدید، ارزیابی موفقیت طرح منوط به اجرای کامل، شفاف و قابل پایش در زمان‌بندی تعیین‌شده است.

فارس