هشدار درباره مرگ مدرسه؛ نظام آموزشی ایران نیازمند بازنگری فوری است
جهان صنعت، رئیس دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی گفت: «برنامه درسی متمرکز ما باید تغییر کند. اگر تغییر نکند، واقعا ایده «مرگ مدرسه» حتما محقق خواهد شد و این اتفاق خیلی هم طول نمی‌کشد».
مصطفی قادری ادامه داد: «معلم باید فیلسوف و اندیشمند باشد. باید حداقل در زمینه درسی که تدریس می‌کند، چندین کتاب خوانده باشد تا بتواند مثلا اگر موضوع پرندگان باشد بتواند در مورد آنها صحبت کند. باید پرندگان بومی استان خود را بشناسد. باید فرهنگ و ویژگی‌های بومی این استان را بشناسد. در این صورت دانش کاربردی می‌شود. امروزه معلمان ما به کارگران فرهنگی بدل شده‌اند و نه اندیشمندان فرهنگی.
ما آنها را از هر لحاظ بسیار ضعیف نگه داشته‌ایم». او در ادامه در پاسخ به این پرسش که چرا تمایل دانش‌آموزان به حضور در مدرسه و آموزش رسمی در کنار افت معدل کل کشور در حال کاهش است، توضیح داد: «دلایل این پدیده می‌تواند بسیار متنوع باشد و در قالب‌های مختلفی طبقه‌بندی شود، اما من از دلایل اصلی شروع می‌کنم و به تدریج دلایل فرعی و جزئیات را توضیح می‌دهم».
کاهش تمایل به مدارس
او ادامه داد: «این روز‌ها دانش‌آموزان یا والدین آنان تمایل کمتری به مدرسه پیدا کرده‌اند یا اینکه در زمینه نتایج امتحانات نهایی و امتحانات پایان‌دوره‌ها، ضعف‌هایی مشاهده می‌شود. ملاحظه می‌کنید که میانگین معدل دانش‌آموزان سراسر کشور بین هشت تا ۱۳ گزارش شده است. علت همه این کاستی‌ها و دلسردی‌ها این است که کارکرد مدرسه زیر سؤال رفته است». قادری ادامه داد: «در گذشته، کارکرد مدرسه این بود که دانش را از کتاب‌های درسی و ذهن معلم به ذهن دانش‌آموز منتقل کند تا دانش‌آموز آن را بیاموزد و با همان دانشی که فراگرفته است، تبدیل به یک کارمند شده یا در جایی مشغول به کار شود و پستی به او محول شود». او اضافه کرد: «این کارکرد، ۵۰ سال پیش کارکرد مناسبی بود.
یعنی انتقال اطلاعات از کتاب درسی به ذهن دانش‌آموز که باعث می‌شد که ما بتوانیم مثلا کارمند یا شهروند تربیت کنیم. اما این کارکرد در حال حاضر از بین رفته است. یعنی با انتقال دانش‌ها نمی‌توان شهروند مطلوب قرن ۲۱ تربیت کرد». او با اشاره به مرگ مدرسه گفت: «علت آن همین وضعیتی است که ما در فضای مدرسه و در کلاس‌های درس می‌بینیم، جایی که دانش‌آموزان و حتی خانواده‌ها نیز اخیرا نسبت به برنامه درسی مدرسه و آموزش‌های آن دچار تردید شده‌اند. آنان نگران هستند که اگر فرزندشان مثلا مدارج عالی ارشد و دکتری را بخواند، چه خواهد شد؟ آیا بهترین شغل را به دست خواهد آورد؟ ما این حس را در دانشگاه‌ها که حضور داریم نیز در میان دانشجویان احساس می‌کنیم».
ایلنا
